Kara kavak
| Kara kavak | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||||||
 Durumu belirsiz (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||
| Populus nigra L., Sp. Pl.: 1034 (1753).
| |||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||||||||
Karakavak (Populus nigra), söğütgiller (Salicaceae) familyasından ana vatanı Avrupa, güneybatı ve Orta Asya olan ve Türkiye'de doğal olarak bulunan bir kavak türü.
Morfolojik özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]30 m'ye kadar boylanan karakavağın tacı geniş yumurtamsı; kabuğu soluk gri renkte, yaşlandıkça oluklaşır. Sürgünler sarımsı renkte tüysüz, düz ve yuvarlaktır. Tomurcuklar kırmızımsı kahverengi yumurtamsı şekilde çok yapışkandır. Yaprak sapı yapraktan daha uzunca yan tarafı yassıdır. Yaprak rombik (eşkenar dörtgen biçiminde) ve rombik-yumurtamsı veya üçgenimsi, 5-10 × 4–8 cm, alt yüzü yeşilimsi, üstü yeşil renkte; yaprak tabanı kama şeklinde veya geniş kama şeklinde nadiren kesikli, yaprak kenarı tırtıllı-testere dişli, kirpikli, ucu uzun sivri uçludur. Dişi tomurcuklar uçta dışa doğru eğrilmiştir. Erkek kedicikler 5–6 cm uzunluğunda ekseni tüysüzdür. Brahteler kahverengimsi 3–4 mm, zarımsı ve saçaklıdır. Stamenler 15-30 kadar; anterler morumsu kırmızıdır. Ovaryum yumurtamsı, tüysüz; 2 sitigmalı kapsül yumurtamsı, 5-7 × 3–4 mm, 2 kapakçıklıdır. 2n = ?19*, 38*, 57.
Fiziksel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Çiçekler nisan ayında açarken, tohumlar haziranda tamamen olgunlaşır. Çiçekler iki evciklidir. Bitki kendi kendini dölleyemez. Gölgede iyi büyüyeme yapamaz, yetişmesi için nemli toprak gerekir.
Alt türler
[değiştir | kaynağı değiştir]Üç alt türe ayrılır:
- Populus nigra subsp. nigra. Orta ve doğu Avrupa. Yapraklar ve sürgünler tüysüz; kabuk gri-kahverengi, kalın, düz ve yuvarlaktır.
- Populus nigra subsp. betulifolia. Kuzeybatı Avrupa. Yaprak damarları ve sürgünler ince tüylü; kabuk gri-kahverengi, kalın, düz ve yuvarlaktır.
- Populus nigra subsp. caudina. Akdeniz.
Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]İç Anadolu ve Batı Karadeniz bölümü doğal yayılış alanıdır. Ancak kolay üretildiğinden bütün bölgelerde yaygın bir şekilde yetiştirilmektedir. Çit bitkisi olarak ve dere kenarlarında sıklıkla yetiştirilir.
