Karakatau
 Krakatoa'nun 1883'teki patlamasının 1888'de yapılan bir litografisi | |
 | |
| En yüksek noktası | |
|---|---|
| Yükseklik | 813 m (2.667 ft 4 in) |
| Çıkıntı | 813 m (2.667 ft 4 in) |
| Yalıtılma | 21,71 kilometre (13,49 mi) |
| Koordinatlar | 6°06′07″G 105°25′23″D / 6.10194°G 105.42306°D |
Sumatra ile Cava arasında bulunan ve Endonezya'ya bağlı bir ada olan Karakatau (Karakatoa[1]) adası coğrafi bir kavram olmaktan çok yine bu adada olan ve adanın adı ile anılan yanardağı ile bilinir. Karakatau Yanardağı, 20 Mayıs 1883 tarihinde beklenmedik bir şekilde faaliyete geçerek yüzlerce nükleer bombanın yaratacağı bir güçle patlamış ve hesaplamalara göre 30 metre yüksekliğinde dev tsunamilerin oluşumuna neden olmuştur.[2] Oluşan bu tsunamiler Karakatau adasını (13 kilometrekare) tamamı ile yutmuştur. patlama 35.000 kişinin yaşamını yitirmesine neden olmuştur.
Karakatau Yanardağı'nın patlaması ender ulaşılabilen bilimsel verilerin elde edilmesini de beraberinde getirmiştir. Bu patlama sonrasında, volkanik partiküllerin oluşturduğu dev bulutlar, bu bölgeyi yıllarca karanlıkta bırakmış, ayrıca dünyanın atmosfer sıcaklığında 2 santigrat derecelik düşüşe neden olmuştur.
Aktiviteler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bilimsel çalışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Biyoloji alanında, "Krakatoa sorunu" adalardaki hayatın izleri tamamen 1883'teki püskürme ile silindi, ada sterilize oldu mu, yoksa hayatta kalmayı başaranlar var mı?[3] · [4] Mayıs 1884'te bilimadamları manzarayı ilk gördüklerinde, bulabildikleri tek canlı türü ise Rakata'nın güney yamaçlarında bir çatlaktaki örümcekti.[5] Hayat yine de tekrar ve hızlıca yayıldı: doğu yamacı tohumları muhtemelen deniz akıntılarıyla veya kuş dışkıları ile taşınmış ağaç ve çalılarla kaplıdır. Adalardaki bitki örtüsü art arda püskürmeler yüzünden kötü şekilde etkilenmiş ve ortalama hala kırılgandır.[6]
Madencilik
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekim 1916'da Johann Handl adındaki bir Alman ponza çıkarmak için bir maden arama ruhsatı alır. 8.7 km2 bir alanı, yani kabaca Krakatoa'nın doğu yarısının tamamını kapsayan ruhsat 30 yıllıktır. 4 yıl boyunca Rakata'nın güney kıyısını işgal etmesinin ardından anlaşma şartlarına uygun olmayan şekilde işlem yapmasından dolayı işten el çektirildi. Bu sürede bir koloni kurup dört Avrupalı aileyle ve 30 işçi ile tarla ektiler. Kazara sıçanları da adayla tanıştırdılar. Ayrıca 1883 kül yığınlarının altında yanmamış ağaçları kazarak bulup 5 metre derinlikte de tatlı suya eriştiler.[7]
Turizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Java'nın batı sahil hafta sonu geçirmek için gelen zengin Jakartalılar, popüler bir turistik yer haline gelmiştir. Krakatoa da tur faaliyetlerinin bir parçası oldu. Başlangıç noktası Labuan limanı ama aynı zamanda Anyer ve Carita'daki bir turizm tesisinden de erişilmekte.
Krakatau Adaları scuba (tüplü dalış) için uygun bir yer bulunmaktadır.
Çevrenin korunması
[değiştir | kaynağı değiştir]| Pulau Anak Krakatau Doğal Rezervi | |
|---|---|
| Alan türü | Doğa koruma alanı |
| Sınıflandırma | IUCN Ia |
| Devlet |  Endonezya
|
| Devlet | Endonezya |
| İl | Banten ve Lampung |
| Kapladığı alan | 2.5 |
| Koruma tedbirleri | vii; x |
| Kuruluş tarihi | 1991 |
| İnternet sitesi http://www.protectedplanet.net/101486 | |
Handl'in ayrılmasından sonra, adasının batı kısmı Krakatao Verlaten Temmuz 1919'da Ulusal Anıt olarak sınıflandırıldı. Doğu kesimi 1925 yılında ilave edildi ve 1921'de kurulan Ujung Kulon korumasına dahil edildi.[8] 1980 yılında Ulusal Park haline gelen bölge 1206 km2'ye yayılı olup bunun 443 km2'si okyanustur. Takımada hem Cava parkın hem de Sumatra ve Lampung vilayetinin yetkilileri tarafından idare edilmesi ve bağlı olamayacağı gerçeğine dayalı bir anlaşmazlık, 1990 yılında park için ayrı bir statü yaratılmasına yol açmıştır. 1996 yılından beri özel teknelerle devriye olmasına rağmen, Sertung adasında kurulu koruma görevlileri tarafından da takip edilir. Nihayet, 1992 yılında, park UNESCO Dünya Mirası seçildi. Nüfusu altmıştan az olduğu tahmin edilen Cava gergedanı parkta sığındı.[8][9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2009.
- ^ (İngilizce) Simon Winchester, Krakatoa: The Day the World Exploded: August 27, 1883, Harper Collins, New York, 2003, ISBN 0066212855
- ^ (İngilizce) Ian Thornton, Krakatau: The Destruction and Reassembly of an Island Ecosystem, Harvard University Press, 1997, s: 78-95 ISBN 0674505727
- ^ (İngilizce) Joan Martí, Gerald Ernst, Volcanoes and the Environment, Nature, 2005, s: 256-259
- ^ (İngilizce) Willy Ley, The Days of Creation, Modernage books, 1941, s: 89
- ^ (İngilizce) Ian Thornton, a.g.e., s: 48-77
- ^ (İngilizce) Simon Winchester, a.g.e., s: 355
- ^ a b (İngilizce) Ujung Kulon National Park, Indonesia 12 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ (İngilizce) Justine Vaisutis, Indonesia, Lonely Planet, 2007, s: 128 ISBN 1741044359
