Karl Rudolphi
Karl Asmund Rudolphi (14 Temmuz 1771- 29 Kasım 1832) "Helmintoloji'nin Babası" olarak bilinen İsveç doğumlu doğa bilimci.
Rudolphi Stockholm'de Alman bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Doktorasını 1795 yılında Anatomi Profesörü olarak atandığı Greifswald Üniversitesinden aldı . Botanik, zooloji, anatomi ve fizyoloji alanlarında geniş çapta çalıştı.Sinir anatomisini inceledi, bitki büyümesi hakkında çalışmalar yaptı ve hücrenin bitkilerin temel yapısal birimi olduğu görüşünün ilk savunucusuydu.1804'te Karl Rudolphi, J. H. F. Link ile birlikte, hücrelerin ortak duvarlardan ziyade bağımsız olduklarını kanıtladıkları için Königliche Societät der Wissenschaft (Kraliyet Bilim Derneği) tarafından "hücrelerin doğası sorununu çözme" ödülü aldı.[1]
İlk büyük yayını parazitik solucanlar hakkında olan "Enterozoorum Sive Vermium Intestinalium Historia Naturalis" adlı bir çalışmadır. Nematoda ilk kez bu yayında tanımlanmıştır. İkincisi, "Synopsis cui accedunt mantissima duplex et indices locupletissima", Ascaris lumbricoides gibi insanlarda bulunan önemli nematod parazitlerinin yaşam döngüsünü detaylandıran ilk çalışmadır.
1810'da Berlin Üniversitesinde vefatına değin devam edeceği Anatomi ve Fizyoloji Profesörlüğüne atandı. Üniversite rektörü olarak iki dönem görev yaptı ve Berlin Zootomik Müzesi'ni (daha sonra Naturkunde Müzesi) kurdu. 1816'da İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne yabancı üye seçildi.
1821'de Rudolphi, "Grundriss der Physiologie" adlı kitabını yayınladı ve burada insan cinsinin ırklara değil türlere ayrılması gerektiğini savunmuştur. Bu nedenle çalışmaları, Alman ve İskandinav ülkelerindeki Nazi döneminin "bilimsel" ırkçılığından önce gelmektedir.
Rudolphi 1832'de Berlin'de öldü ve Berlin Üniversitesindeki yerini en iyi öğrencisi Johannes Müller aldı. Rudolphi'nin ismi, eski literatürde "Rudolphi's Whale" (Turner 1882) veya "Rudolphi's rorqual" (ör. Cocks 1886; Collett 1886; Haldane 1906, 1909; Thompson 1919) olarak bilinen sei balina gibi birçok tür adında anılır. Ayrıca Alman Parazitoloji Derneği tarafından bilimsel başarılar için Rudolphi Madalyası verilmektedir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- ^ "The anatomist, physiologist and pathologist Karl Asmund Rudolphi (1771-1832) of the Berlin University in the initial years of its existence". 29 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
