Kaysone Phomvihane
| Kaysone Phomvihane Kraisorn Brahmavihara | |
|---|---|
| |
| Lao Halkın Devrimci Partisi Genel Sekreteri[a] | |
| Görev süresi 22 Mart 1955 - 21 Kasım 1992 | |
| Yerine gelen | Khamtai Siphandon |
| Başkan | Souphanouvong Phoumi Vongvichit (temsilî) |
| 11. Laos Başbakanı | |
| Görev süresi 8 Aralık 1975 - 15 Ağustos 1991 | |
| Yerine geldiği | Souvanna Phouma |
| Yerine gelen | Khamtai Siphandon |
| Başbakan | Khamtai Siphandon |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Nguyễn Cai Song 13 Aralık 1920 Savannakhet, Fransız Hindiçini |
| Ölüm | 21 Kasım 1992 (71 yaşında) Vientiane, Laos |
| Partisi | Lao Halkın Devrimci Partisi |
| Evlilik(ler) | Thongvin Phomvihane |
| a. ^ Şubat 1972'ye kadar Lao Halk Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri; Mart 1991'e kadar Lao Halk Devrimci Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri; Mart 1991'den ölümüne kadar Lao Halk Devrimci Partisi Merkez Komitesi Başkanı | |
Kaysone Phomvihane (Kraisorn Brahmavihara; Laoca: ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໄກສອນ ພົມ,Laoca telaffuz: [kàj.sɔ̌ːn pʰóm.wī(ʔ).hǎːn];[1] 13 Aralık 1920 – 21 Kasım 1992) Komünist Lao Halkın Devrimci Partisi'nin ilk lideri ve Laos İç Savaşı'nın ardından Komünistlerin iktidarı ele geçirmesiyle birlikte, 1975'ten ölümüne kadar Laos'un fiili lideriydi. 1975-1991 yılları arasında Laos Halk Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı, 1991-1992 yılları arasında ise ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaysone, Nguyễn Cai Song[2] adıyla Fransız Hindiçini'nin (şimdiki Kaysone Phomvihane Bölgesi, Savannakhet Eyaleti, Laos) Khanthabouli bölgesindeki Na Seng köyünde doğdu. Babası Nguyễn Trí Loan Vietnamlı, annesi Nang Dok ise Laosluydu. Tayland'da yaşayan Nang Souvanthong ve ABD'de yaşayan Nang Kongmany adında iki kız kardeşi vardı.
Devrimci arkadaşı Nouhak Phoumsavan ile birlikte Hanoi'deki Indochina Üniversitesi'nde hukuk fakültesinde okudu, ancak Vietnam'daki Fransız sömürgecilere karşı savaşmak için okulu bıraktı. Daha sonra Pathet Lao hareketine katıldı.
1940'lı yıllarda Hanoi'de öğrenciyken devrimci hareketlere katılmaya başladı. 20 Ocak 1949'da Lao Halk Kurtuluş Ordusu'nu (LPLA) kurdu ve 1950'de Direniş Hükümeti'nin (Neo Lao Issara) Savunma Bakanı oldu. 1955 yılında kuzeydeki Xam Neua'da LPRP'nin kurulmasında etkili oldu ve daha sonra Pathet Lao lideri olarak görev yaptı. Birkaç yıl boyunca, Prens Souphanouvong'un öne çıkmasıyla birlikte, kendisi çoğunlukla geri planda kaldı. Sonraki yıllarda Laos Krallığı ve ABD'ye karşı komünist güçlere liderlik etti.
.jpg)
Pathet Lao'nun Vientiane'yi ve ülkenin kontrolünü ele geçirmesinden kısa bir süre sonra Kaysone, 1 Aralık 1976'da açılan Ulusal Halk Temsilcileri Konferansı'nda monarşinin kaldırıldığını ve cumhuriyetin kurulduğunu ilan etti. Ertesi gün, başkanlık eden Kaysone'nin önerisi üzerine Ulusal Konferans, Kral Sisavang Vatthana'nın tahttan çekilmesini kabul etti, monarşiyi kaldırdı ve Laos Halk Demokratik Cumhuriyeti'ni ilan etti. Kaysone, Souphanouvong'u ilk cumhurbaşkanı olarak aday gösterdi, Souphanouvong ise 1991'de cumhurbaşkanı olana kadar başbakanlık görevini sürdürdü. Kaysone bu esnada Thongvin Phomvihane ile evlendi.
Kaysone'nin gözetiminde Laos ile Vietnam arasındaki sınırın çizilmesi süreci 1977'de başladı ve 2007'de tamamlandı.
Singapur Ulusal Üniversitesi Güneydoğu Asya Çalışmaları yardımcı doçenti ve "Savaş Sonrası Laos" kitabının yazarı Vatthana Pholsena'ya göre Kaysone, "LPDR'nin en önemli politikacısı ve en güçlü adamıydı".
Güneydeki azınlığın savaş çabalarına verdiği destekten dolayı onları onurlandırmak amacıyla Sekong Eyaletini kurdu.
Kaysone 21 Kasım 1992'de Vientiane'de öldü. Laos hükümeti onun onuruna, Vietnam'ın da finansal desteğiyle bir müze inşa etti.[3]
2012 yılında yakılan külleri ilk konduğu yerden alınarak yeni inşa edilen Ulusal Mezarlığa nakledildi.[4]
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaysone'nin Saysomphone, Thongsavanh, Sanyahak ve Santiphap adında dört oğlu vardı ve hepsi de LPRP'de önemli pozisyonlarda bulundular. Saysomphone, Lao Ulusal İnşa Cephesi Başkanlığı görevini yürüttü ve şu anda Ulusal Meclis Başkanlığı görevini yürütmektedir. Thongsavanh, LPRP Dış İlişkiler Komitesi'nin başkanıdır. Sanyahak, LPRP 8. Kongresi'nde LPRP Merkez Komitesi'ne seçildi ve 2008 yılında 40 yaşındayken Tümgeneral rütbesine yükseldi. Ancak 19 Temmuz 2013'te 45 yaşındayken öldü.[5] Santiphap ise Savannakhet Eyaletinin Valisi olarak görev yapmaktadır.
Diğer ülkelerden onurlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Tayland: Rajamitrabhorn Nişanı (Order of the Rajamitrabhorn)
Küba: José Martí Nişanı (Order of José Martí)
Vietnam: Altın Yıldız Nişanı (Gold Star Order (Vietnam))
Filipinler: Sikatuna Nişanı (Order of Sikatuna)
Endonezya: Endonezya Cumhuriyeti Yıldızı (Star of the Republic of Indonesia)
Avusturya: Avusturya Cumhuriyeti'ne Hizmet Şeref Madalyası (Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria)
Sovyetler Birliği:
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "English Dictionary - Grammar - Phomvihane". Collins English Dictionary. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023.
- ^ Asia & Pacific Review. Published by World of Information, 1994, 0-7494-1069-8, pg 117
- ^ "Former President Kaysone Phomvihane Memorial Museum". Visiting Arts, Laos Cultural Profile. 25 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2007.
- ^ Tappe, Oliver (6 Nisan 2012). "Revolutionary remains". New Mandala (İngilizce). 3 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2021.
- ^ "Rising Laos political star dies". Bangkok Post. 19 Temmuz 2013. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2018.
