Kazimierz Dejmek
| Kazimierz Dejmek | |
|---|---|
 Kazimierz Dejmek (1960'lar) | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 17 Mayıs 1924, Kowel, Polonya Varşova, Polonya |
| Ölüm | 31 Aralık 2002 (78 yaşında) |
| Alanı | Senarist ve film yönetmeni |
Kazimierz Dejmek (17 Mayıs 1924 - 31 Aralık 2002), Polonyalı tiyatro yönetmeni ve oyuncusu. Kariyeri boyunca Łódź'daki Yeni Tiyatro'yu (2008'den beri kendi adıyla anılır), Varşova Ulusal Tiyatrosu'nu ve Varşova'daki Teatr Polski'yi yönetti. 1993'ten 1996'ya kadar Polonya Kültür Bakanı olarak görev yaptı. 1984'te Dejmek, Witkacy Ödülü - Eleştirmenler Birliği Ödülü'ne ve 1989'da ülkesinin en yüksek onurlarından biri olan Polonya Restituta Nişanı'na layık görüldü.
Kazimierz Dejmek, 17 Mayıs 1924 tarihinde Kowel'de (şimdi Ukrayna'da)[1] doğdu ve Rzeszów'da okula gitti. 2. Dünya Savaşı sırasında Köylü Partisi Özel Birimlerinde partizandı ve 1943'te Polonya İç Ordusu'na katıldı. 1944'te ordudan ayrıldıktan kısa bir süre sonra, oyuncu olarak ilk çıkışını Rzeszów'da Stanisław Wyspiański'nin Düğün'ünde Jasiek rolünde yaptı.[2] 1945 - 1949 yıllarında Jelenia Góra'daki (şimdi Cyprian Norwid Tiyatrosu) Aşağı Silezya Tiyatrosu'nda ve Łódź'daki Wojska Polskiego Tiyatrosu'nda sahne aldı ve Ulusal Tiyatro Yüksek Okulu'nda okudu. 1950'de oyunculuktan vazgeçerek Yeni Tiyatro'nun sanat yönetmenliğini yaptı. Varşova'daki Ulusal Tiyatro'nun yöneticisi olduğu 1962 yılına kadar orada görev yaptı.
Ulusal Tiyatro'da, Adam Mickiewicz'in 1824'te canlandırdığı Dziady oyunu Dejmek' tarafından Kasım 1967'nin sonunda sergiledi. Bu yapım, hem onun kariyeri hem de Polonya için önemli yankı uyandırdı. 14. gösteriden sonra (30 Ocak 1968), Polonya Komünist hükûmeti, oyunun "Rus karşıtı" ve "sosyalizm karşıtı" referanslar içerdiği gerekçesiyle daha fazla oynanmasını yasakladı.[3] Dejmek, Komünist Parti'den ihraç edildi ve Ulusal Tiyatro'dan atıldı.[4] Yasak, hem Varşova Yazarlar hem de Aktörler Birliği tarafından kınandı ve ardından Varşova Üniversitesi'nde Polonya'ya yayılan bir öğrenci protestosu yaşandı. 1969'dan 1972'ye kadar Dejmek temelde sürgündeydi ve esas olarak Polonya dışında çalıştı ve burada Oslo'daki Nationaltheatret'i, Düsseldorf'taki Schauspielhaus'u, Viyana'daki Burgtheater'ı ve Milano'daki Giorgio Strehler'in Piccolo Teatro'sunu yönetti.
1972'de Polonya'ya döndükten sonra, Dejmek birkaç büyük tiyatroda yönetmenlik yaptı ve 1974'te tekrar Teatr Nowy'nin yönetmenliğini üstlendi.[5] 1981'de Varşova'daki Teatr Polski'nin yöneticisi ve sanat yönetmeni oluncaya kadar bu görevde kaldı.
1993 yılında yapılan parlamento seçimlerinde Polonya Halk Partisi listesinden ikinci dönem milletvekili olarak Polonya Parlamentosu'na seçildi. 1993-1996 yılları arasında Waldemar Pawlak ve Józef Oleksy hükûmetlerinde kültür ve sanat bakanı olarak görev yaptı.[6]
1997 yılında tiyatro kariyerine geri dönen Dejmek, 2001 yılında Teatr Nowy'nin üçüncü kez yönetmenliğini üstlendi. Kazimierz Dejmek, Son prodüksiyonu olan William Shakespeare'in Hamlet'inin galasından birkaç hafta önce 31 Aralık 2002 Varşova'da öldü. Cenazesi Łódź'daki Doły Mezarlığı'na defnedildi.
14 Ocak 2008'de Lodz'daki Teatr Nowy, Yeni Tiyatro onun adını aldı. Oğlu Piotr Dejmek (1953), Polonya'da tanınmış bir televizyon oyuncusu ve daha sonra bir film yönetmeni ve yapımcısı oldu.
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kültür ve sanat alanında millete ve devlete yapılan hizmetlerden dolayı 22 Temmuz 1952 tarihli kararname ile verilen 2. Sınıf Emek Bayrağı Nişanı (1952)
- Polonya Devlet Ödülü (1953)
- "Polonya Halkının 10. Yıldönümü" Madalyası (1955)
- Polonya'nın Yeniden Doğuş Düzeninin Memur Haçı (1955)
- Polonya Devlet Ödülü (1955)
- Onlara ödül. Tadeusz Boi-Zielenski (1957)
- Polonya'nın Yeniden Doğuş Düzeninin Komutan Haçı (1959)
- Polonya Devletinin Milenyum Rozeti (1967)
- Kültür ve sanat alanındaki üstün başarılarından dolayı Lodz Şehri Kültür ve Sanat Fakültesi Ödülü (1976)
- Łódź'daki Yeni Tiyatro'da Witold Gombrowicz'in operetinin yapımı için Tadeusz Boi-Zielenski Ödülü (1976)
- Avrupa kültürüne katkılarından dolayı Herder Ödülü (1978)
- Polonya Kültürünün Onurlu İşçisi (1981)
- Kültür ve Sanat Bakanı Ödülü, yönetmenlik alanındaki sanatsal başarılar için derece (1981)
- Polonya Halkının 40. Yıldönümü Madalyası (1984)
- Polonya çağdaş sanatının olağanüstü yönetmenlik ve tiyatro başarıları için Polonya Devlet Ödülü (1984)
- Tiyatro Eleştirmenleri Ödülü Stanisław Ignacy Witkiewicz (1984)
- "Ulusal kültüre hizmetler için" Şeref Rozeti (1987)
- Polonya'nın Yeniden Doğuş Nişanı'nın Büyük Haçı (1989)
- Tiyatro Sanatlarının Gelişimine Üstün Katkı için Kowadło Ödülü (1993)
- Polonya Yazarlar Derneği ZAiKS Onur Nişanı (1993)
- Lodz şehrinin fahri vatandaşı (2000)
- Lodz Üniversitesi'nden fahri doktor (2002)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Polish stage director whose work was defended by 1968 student anti-communist unrest dies at 78 - AP Worldstream | HighBeam Research". web.archive.org. 25 Ekim 2012. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ "Dejmek. Bohater mimo woli". www.dziennikteatralny.pl. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ "Kazimierz Dejmek | Życie i twórczość | Artysta". Culture.pl (Lehçe). 20 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ "Kazimierz Dejmek Polish Actor, Director and Minister of Culture". 16 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ polskiego, Encyklopedia teatru. "Kazimierz Dejmek". Encyklopedia teatru polskiego (Lehçe). 4 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ "FilmPolski.pl". FilmPolski (Lehçe). 9 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
