Kent Uzlaşısı

Kent Uzlaşısı, Türkiye'de 31 Mart 2024 tarihinde yapılan yerel seçimlerde, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) arasındaki seçim ittifakına verilen isimdir. Seçimlerden yaklaşık bir yıl sonra bu ittifak PKK ile yapılmış bir ittifak sayılarak soruşturma konusu yapılmış, çok sayıda kişi gözaltına alınmış ve tutuklanmıştır.

Kavramın ortaya çıkışı

"Kent Uzlaşısı" terimi ilk kez, DEM Parti'nin 15-16 Aralık 2023'te toplanan parti meclisinin yerel seçimlerde izleyeceği tutumu ifade etmek üzere kullanılmıştır. Partinin 10 maddeden oluşan açıklamasının birinci maddesinde, "2024 yılı yerel yönetim seçimleri sonuçları itibarıyla bölgede ve Türkiye’de ciddi siyasi etkiler ortaya çıkaracaktır. Bu seçimlerin belirleyici partisi olarak sorumluluğumuzun bilincindeyiz" denmiştir. İkinci maddesinde ifade edildiği gibi, bu açıklamayla partinin diğer siyasi partilerle diyaloğa ve müzakereye açık olduğu ifade edilmiştir. Bu uzlaşının daha çok DEM Parti'nin yerel seçimleri kazanma ihtimalinin olmadığı Türkiye'nin batısındaki büyük kentleri öncelediği, beşinci maddedeki vurgudan anlaşılmaktadır. Bu durum "... tüm toplumsal taraflar ve siyasi aktörlerle görüşmek, müzakere etmek, birlikte yürümek, ortak mücadeleyi örecek Kent Uzlaşısı zeminini oluşturmayı öncelikli görev olarak görüyoruz" şeklinde açıklanmıştır.

Seçim sonuçlarına yansıması ve siyasi tutuklamalar

DEM Parti'nin söz konusu yol haritasının açıklanmasında sonra, CHP ile DEM Parti arasında görüşmeler yapılmış, "Kent Uzlaşısı" çerçevesinde DEM Parti, Türkiye'nin batısındaki bazı seçim bölgelerinde aday çıkarmamış ve söz konusu işbirliği temelinde CHP adaylarını desteklemiştir. Mersin'de Büyükşehir ve Akdeniz belediyeleri, İstanbul'da Esenyurt ve Sancaktepe belediyeleri bu işbirliğine örnek olarak gösterilmiştir.

Ana muhalefet partisi CHP ile DEM Parti arasında seçim ittifakına varılmış olması, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'nin sert eleştirilerini beraberinde getirmiştir. İktidara yakın medyada da eleştirel yayınlar yapılmıştır. Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan bu dönemdeki konuşmalarında "Kent Uzlaşısı"nı eleştirmiştir. 23 Şubat 2024'te yaptığı bir konuşmada, "Kent uzlaşısı diyerek Kandil'le uzlaşı arayışına girmesi, CHP'nin bu ülkeyle ve bu milletle hiçbir ortak noktasının kalmadığına işaret ediyor" demiştir.

Yerel seçimler 31 Mart 2024'te gerçekleşti ve Cumhuriyet Halk Partisi % 37,81 oy oranıyla birinci parti oldu. İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi ise %35,48'lik oy oranıyla tarihinde ilk kez ikinci parti konumuna düştü. Kent Uzlaşısı'nın sağladığı önemli başarılarından biri Esenyurt'ta gerçekleşti ve Ahmet Özer oyların % 49,05'ini alarak belediye başkanı seçildi. İktidar partisi ise oyların ancak % 39,18'ini alabildi. Kent Uzlaşısı'na bağlı soruşturmaya ilk maruz kalan kişi de Ahmet Özer oldu ve Özer, "PKK/KCK silahlı terör örgütü üyesi olmak"la suçlanarak 30 Ekim 2024 tarihinde tutuklandı. Savcılıkça İstanbul'da CHP'nin kazanmış olduğu dokuz belediyeye yönelik başlatılan "Kent Uzlaşısı" soruşturmasında, aralarında Kartal ve Ataşehir'in birer belediye başkan yardımcısının da olduğu 10 kişi hakkında "terör örgütü üyesi olmak" suçlamasıyla 15 yıla kadar hapis cezası istendi.

Ahmet Özer yedi ay sonra 23 Mayıs 2025'te ilk defa hâkim karşısına çıkmış ve kendisine yöneltilen ve çoğu HTS kayıtları ile kimliği bilinmeyen gizli tanıkların ifadelerine dayanan "PKK/KCK üst düzey üyeleri ve yöneticileri ile görüşme yapmak", "PKK/KCK'ya mali ve lojistik destekte bulunmak" ve "silahlı terör örgütüne üye olmak" suçlamalarına ise kendisinin akademisyenliği döneminde değil belediye başkanlığı döneminde bu operasyonun yapılmasından bu davanın hukuki değil siyasi olduğunu söyledi, gizli tanık beyanlarının dayanaksız olduğunu, PKK'nın feshedildiğini ve kendisinin barış için çalıştığını söyleyerek beraatini talep etti. Mahkeme, Özer'in tutukluluğunun devamına karar verdi ve dava 14 Temmuz'a ertelendi. 14 Temmuz 2025 tarihli ikinci duruşmada Özer tahliye olmuştur.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, Şişli Belediye Başkanı Resul Emrah Şahan, Reform Enstitüsü başkanı Mehmet Ali Çalışkan, Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi Genel Direktörü sosyolog Azad Barış, Spectrum House çalışanı H.A. ve Şişli Belediye Başkan Yardımcısı Ebru Özdemir 19 Mart 2025'te beraberinde birçok kişiyle birlikte "terör soruşturması'' kapsamında gözaltı kararı verilmiştir ve CHP'nin cumhurbaşkanı adayını belirlemek üzere 23 Mart'ta yapılacak önseçim öncesinde; Şişli'ye kayyum atanırken İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, Şişli Belediye Başkanı Resul Emrah Şahan, Şişli Belediye Başkan Yardımcısı Ebru Özdemir ve Reform Enstitüsü başkanı Mehmet Ali Çalışkan'ın tutuklu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun ise "terör soruşturması (kent uzlaşısı)" kapsamında tutuksuz yargılanmasına karar verilmiştir.