Koanosit
Koanosit, süngerlerin (Porifera) vücut yapısında bulunan ve yaka hücresi ya da yakalı kamçılı hücre olarak da adlandırılan özelleşmiş bir hücre tipidir. Bu hücreler, süngerlerin iç yüzeyini astarlar ve üzerlerinde bir kamçı (flagellum) ile çevresinde mikro tüylerden oluşan bir yaka yapısı taşırlar.[1]
Koanositlerin temel işlevi, kamçılarının hareketiyle su akıntısı oluşturarak suyun sünger gövdesi boyunca dolaşmasını sağlamak ve bu akıntı sırasında sudaki mikroskobik besin partiküllerini yakalamaktır. Besin partikülleri, koanositlerin yakasında tutularak fagositoz yoluyla hücre içine alınır ve burada sindirilir. Ayrıca, su akıntısı sayesinde oksijenin hücrelere taşınması ve atık maddelerin uzaklaştırılması da sağlanır.[1]
Koanositler, süngerlerin sindirim kanalı, sinir sistemi ve dolaşım sistemi gibi gelişmiş yapılara sahip olmamasına rağmen, bu temel fizyolojik işlevlerin yerine getirilmesinde merkezi rol oynar.[1]
Koanositlerin sayısı ve yerleşimi, süngerlerin su filtrasyon kapasitesini belirleyen önemli bir faktördür. Evrimsel açıdan, koanositlerin yapısı, tek hücreli kamçılı protist grubu olan koanoflagellatlarla büyük benzerlik gösterir ve bu benzerlik, süngerlerin hayvanlar aleminin en ilkel ve en eski üyeleri olduğuna dair önemli bir kanıt olarak kabul edilir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Güven, Murat (3 Ağustos 2018). "Süngerler (Porifera) » Bilgiustam". Bilgiustam. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.
- ^ "Sinir Sisteminin Evrimsel Tarihi: Beyin ve Sinir Sistemi Nasıl Evrimleşti?". Evrim Ağacı. 2 Nisan 2012. 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2025.