Kobani Kuşatması
| Kobani Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Suriye İç Savaşı Kuzey Cephesi Suriye İç Savaşı | |||||||||
 Kobani Kuşatması'nın gelişimi: 1 Mart 2014
18 Eylül 2014
21 Eylül 2014
24 Eylül 2014
| |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
|
Destekleyen: Destekleyen:  Türkiye[2][3][4] ABD |
 Irak ve Şam İslam Devleti | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Barack Obama Mesud Barzani |
Ebu Hattab el-Kurdi Ebu Ömer el-Şişani Ebu Ali el-Anbari Osman el-Nezih el-Asıri (ölü) Ebu Muhammed el-Amriki (ölü) Sultan el-Safri el-Harbi (ölü) | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
15.000 YPG-YPJ militanı 1.000 Peşmerge |
20.000+ IŞİD militanı 50-65 tank 6 insansız hava aracı | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
|
408 YPG-YPJ militanı 13 Suvar El Rakka militanı 1 Peşmerge[18] |
3.710 IŞİD militanı (YPG iddiası)[18] 1.272-2.000 IŞİD militanı (Suriye İnsan Hakları Gözlemevi iddiası) 2.000+ IŞİD militanı (Birleşmiş Milletler iddiası) 18 tank 2 insansız hava uçağı | ||||||||
|
200.000 mülteci Türkiye'ye sığındı. 32-46 sivil öldü. | |||||||||
.svg){kind=small}
Kobani Kuşatması, Suriye'nin Halep vilayetine bağlı Kobani (Kobanê, Ayn el-Arap veya Kuban olarak da bilinir.) kasabasının kırsal bölgesinde 13 Eylül 2014 [19] tarihinde Irak Şam İslam Devleti militanlarının PYD'nin kontrolünde bulunan köylere taarruzuyla başlamıştır.
2 Aralık 2014'ten Irak Şam İslam Devleti, Kobani civarındaki 350 köyü ele geçirmiştir [20] ve sayıları 300.000'i bulan Kobanililer, mülteci durumuna düşerek Türkiye'ye kaçmışlardır. Destek gelmediği takdirde Kobani'nin, Irak Şam İslam Devleti'nin eline geçeceğinin anlaşılmasından sonra Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge karadan, ABD, Arap ülkeleri ve Fransa havadan bombardıman yapmak suretiyle YPG'ye destek vermeye başlamışlardır.[21]
26 Ocak 2015'te IŞİD; YPG, Özgür Suriye Ordusu, Peşmerge güçlerinin kara saldırıları ve ABD, Fransa ile Arap ülkelerinin hava bombardımanları karşısında Kobani merkezinden çekilmek zorunda kalmıştır.[8][22]
2 Şubat 2015 itibarıyla IŞİD; hava bombardımanlarının etkisiyle ve karadan ilerleyen YPG, Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge ittifakı karşısında köylerde de gerileyerek Kobani şehir merkezinin 25 km gerisine çekilmiştir.[23][24] IŞİD, elinde kalan diğer köylerdeki kuvvetlerini geri çekerek Halep ve Rakka taraflarındaki köylerde savunma hatları oluşturmuştur.[25] Martın ortalarında ise IŞİD, Kobani'nin doğusunda yer alan otuz civarındaki köyü muhafaza etmiştir.[26]
2015'in ortalarına doğru ise IŞİD bir zamanlar kalesi konumunda olan Tel-Abyad, Ayn İssa, Silük gibi kentleri kaybetmiş ve Kuzey Suriye'den büyük ölçüde çekilmek mecburiyetinde kalmıştır.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]2011 yılında Suriye'de isyanların patlak vermesiyle beraber Suriye Kürtleri, PYD tabanında örgütlenmeye başlamışlardır. Esad ve radikal örgütlerin saldırıları karşısında 2012 yılında YPG militan gücünü oluşturmuşlardır. 19 Temmuz 2012 tarihinde Kobani, Beşar Esad kuvvetlerinin Şam'daki ihtiyaç nedeniyle Kuzey Suriye'den çekilmesiyle beraber YPG militanları tarafından kontrol altına alınmıştır.[27] Kobani, uzun bir süre Suriye'deki üç PYD kantonunun ortasındaki kantonun merkezi olarak görev görmüştür. Ağustos 2014 itibarıyla artan IŞİD taarruzları karşısında YPG militanları geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Böylece Kobani kasabası eylül ayı ortası itibarıyla IŞİD tarafından kuşatılmıştır.
Çatışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]17 Eylül'de Fırat Nehri üzerindeki kritik köprüyü ele geçiren IŞİD, Kobani'yi kuşatmaya yönelik genel taarruza geçti. Irak'ta ele geçirilen tank, roket ve havan topları karşısında tutunamayan YPG, Kobani'ye doğru çekilmeye başladılar. IŞİD ise 2 Ekim itibarıyla Kobani ve çevresindeki 354 köyün 350'sini ele geçirdi. Yine 6 Ekim'de IŞİD, kritik Miştenur Tepesi'ni ele geçirerek şehrin 100 metre yakınına kadar geldi. Ertesi sabah doğu mahallelerden şehre sızmaya başladı. Ekim ortası itibarıyla IŞİD şehrin yarısını ele geçirmiş durumdaydı. 28 Ekim'e kadar IŞİD, Kobani'nin Türkiye tarafındaki sınır kapısını ele geçirmek için beş kez saldırı düzenlemiş ve böylece Kobani'yi dört taraftan kuşatmayı amaçlamıştır. Ama bu saldırılar başarısız olmuş,[28] ekim itibarıyla ABD Hava Kuvvetleri saldırılarının başlamasından dolayı gerilemeye başlamıştır.
Kasım 2014'te YPG, kritik Miştenur Tepesi'ni ele geçirmiştir.[29][30] Ayrıca YPG militanları, IŞİD'in Rakka ve Tel Abyad şehirlerinden sevkiyat yaptığı Helinç yolunu kısa bir süre denetim altına almıştır. Bu durum, Kobani çevresindeki IŞİD militanlarının mühimmat ve asker desteğinin azalmasına sebep olmuştur.[31] Ocak ayına kadar sık sık el değiştiren Miştenur Tepesi'nin 19 Ocak'ta YPG'nin eline geçtiği PYD tarafından açıklanmıştır.
YPG militanları; 20 Ocak'ta Kobani'deki büyük hastaneyi ve kentin güneybatısında kalan Memit köyünü, 23 Ocak'ta ise Kobani'nin güneyinde yer alan Termik Bijan köyünü ele geçirdi. Yine 26 Ocak itibarıyla IŞİD, geri çekildi ve çekildiğini 2 Şubat'ta doğruladı. Bu açıklamadan sonra IŞİD, Kobani'yi füzelerle vurmaya başladı.[32][33][34] [35][36]
Dış Müdahale
[değiştir | kaynağı değiştir]Irak'ta IŞİD'e karşı hava operasyonları düzenleyen ABD, Kobani'nin; destek gelmediği takdirde düşeceğinin anlaşılması üzerine IŞİD'e karşı Suriye'de de hava saldırılarına başladı. 28 Eylül'den itibaren Kobani'deki IŞİD hedefleri, ABD tarafından havadan vurulmaya başlandı. ABD saldırıları nedeniyle IŞİD, Kobani'de gerilemeye başladı.
Türkiye, ekim sonu itibarıyla Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge'nin sınırından Kobani'ye geçmesine izin vermiştir. Böylece dış kara birlikleri de çatışmalara dâhil olmuşlardır.[37]
Kobani Kuşatması'nın Dış Sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kobani'deki savaş, Türkiye'de ve Batı Avrupa'da büyük protestolara neden olmuştur. IŞİD'in, YPG militanlarının savunma hattını delerek Kobani'ye doğru ilerlemesi sonucu Kobani ve çevre köylerde yaşayan yaklaşık 200.000 Suriyeli, mülteci olarak Türkiye'ye sığınmıştır.[38] Kobani'deki çatışmalar, PKK'lı birimler arasındaki gerilimi de gün yüzüne çıkarmıştır. Kobani Kuşatması, Türkiye içindeki Kürt grupları da karşı karşıya getirmiştir. PKK sempatizanları ile HÜDAPAR üyeleri arasında Kobani Olayları yaşanmıştır.[39][40] Türkiye içindeki Kürt organizasyonlar olan HAK-PAR, KPG, KUDP-H ve Dicle-Fırat Diyalog Grubu; PKK'nın bu saldırılarını kınamışlardır.[41]
Uluslararası tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; "Kobani düştü, düşüyor." diyerek sadece havadan bombalamanın bir işe yaramayacağını söyledi. Kara harekâtında bu görevi ifa edenlerle iş birliği kurulmasının önemine değindi.[42] Ayrıca bir başka konuşmasında "Kobani ile Türkiye'nin ne alakası var?" diyen Erdoğan, bir başka açıklamasında da Halep'in, Kobani'den daha önemli olduğunu ifade etti.[43][44]
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Marie Harf, PYD ile PKK'nın ayrı yapılar olduğunu ifade etti. Ayrıca Türkiye'nin IŞİD'e karşı oluşturulan koalisyona katılmasını sıcak karşılayacaklarını belirtti.[45]
Özgür Suriye Ordusu komutanlarından Albay Malik el-Kürdi, Esad rejiminin üç yıldır insanlık suçu işlemesine rağmen ABD'den önemli bir yardım almamalarını, bunun yanında ise Kobani gibi küçük bir yer için ABD'nin YPG'ye bu denli yardım yapmasını eleştirdi.[46]
Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani, Kobani'nin kendileri için çok önemli olduğunu ve kurtarmak için ellerinden geleni yapacaklarını ifade etti.[47]
PKK liderlerinden Cemil Bayık, Türkiye'nin IŞİD ile iş birliği yaptığını iddia etti ve ateşkesin bitebileceğini söyledi.[48]
.svg){kind=small}
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Demir, Arzu (28 Ocak 2015). "Preparations for international brigade in Rojava". Firat News Agency. 11 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2015.
- ^ "Turkey allows Iraqi Kurds across borders to fight Isil in Kobane, in pictures". Telegraph.co.uk. 29 Ekim 2014. 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015.
- ^ "Turkey to let Iraqi Kurds join Kobane battle". Al Jazeera English. 21 Ekim 2014. 24 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015.
- ^ Martin Chulov. "Turkey to allow Kurdish peshmerga across its territory to fight in Kobani". the Guardian. 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015.
- ^ "ISIS forces enter Kobani, sources say". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015.
- ^ "IŞİD Kobani'de 'geri çekiliyor'". 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015.
- ^ "ABD ilk kez Kobane". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2015.
- ^ a b "YPG retakes the entire city of Ayn al- Arab "Kobani" after 112 days of clashes with IS militants". 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "syriahr.com" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "YPG and rebels regain control on 200 Square kilometers of Aleppo eastern northern countryside". 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015.
- ^ "@deSyracuse Syria civil war (21 April 2015)". 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015.
- ^ Paula Astih (November 7, 2014). "Kurdish PYD leaders says Peshmerga "effective" in Kobani fight". Asharq al-Awsat
- ^ Thomas Wyke (October 13, 2014). "Syria Isis News: Female 'General' Leading Kurdish Defence of Kobani from Islamic State Onslaught". International Business Times
- ^ "YPG Chief Commander in Kobane Berxwedan: Kobane is Resisting for Humanity". Mutlu Civiroglu. Retrieved 25 December 2014
- ^ Ruth Pollard (October 7, 2014). "Islamic State gains ground in besieged Kurdish town despite US air strike". Sydney Morning Herald
- ^ "Interview with YPJ Commander in Kobane and Mishtenur Hill". 17 November 2014. Retrieved 13 November 2013
- ^ "قيادة ألوية "فجر الحرية" تُعين قائداً جديداً مكان "أبو الليث"". halabnews.com. Retrieved 9 March 2015
- ^ "Kurdish man in Kobane: IS trying to reach downtown Kobane". BBC. Retrieved 7 October 2014
- ^ a b "4 aylık Kobanê direnişinin bilançosu açıklandı". 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "evrensel.net" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Syria Kobane IS offensive (13 Sept 2014 – 26 Jan 2015)". 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ "Turkey Approves Military Action Against ISIS". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ "Syrian rebels join battle to protect Kobane". 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ "Syrian Kurds 'drive Islamic State out of Kobane'". 10 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ "Syrian Kurds push back Islamic State around Kobani". 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015.
- ^ "Syrian Kurds push back Islamic State around Kobani". 10 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ "Islamic State pulls forces and hardware from Syria". 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ "Wayback Machine". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2015.
- ^ "PKK". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014.
- ^ "IŞİD Kobani". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014.
- ^ "Kobani'deki Miştenur tepesinin kontrolü Kürt gruplara geçti". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2015.
- ^ "IŞİD kritik tepeyi kaybetti!". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014.
- ^ "Kobani: IŞİD'in 'ikmal hattı kesildi'". 16 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014.
- ^ http://www.aljazeera.com.tr/haber/isid-kobaniden-cikarildi [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Ve IŞİD Kobani". 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015.
- ^ "Kobani Eşbaşkanı: Saatler kaldı!". 30 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015.
- ^ "IŞİD, Kobani'den çekildiğini duyurdu". 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "IŞİD, Kobani". 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- ^ "Peşmerge MİT eşliğinde Kobani'ye girdi". 31 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014.
- ^ "Kobani saldırısının muhtemel neticeleri". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014.
- ^ "PKK- Hizbullah çatışması neden başladı, HÜDAPAR nasıl doğdu?". 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014.
- ^ "Hüda Par". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014.
- ^ "Kürdistani Muhalefetten PKK ve PYD". 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2014.
- ^ "Erdogan warns Syria's Kobane about to fall to ISIS". Al Arabiya News. 7 Ekim 2014. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2014.
- ^ "Erdoğan Rize'de konuştu: "Kobani ile Türkiye'nin ne alakası var!"". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2015.
- ^ "Erdoğan: Halep, Kobani'den daha önemli". 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2015.
- ^ "ABD için PKK ile PYD ayrı gruplar". 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014.
- ^ FSA DISAPPOINTED WITH US AIRDROPPING WEAPONS TO KURDS 23 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., dailysabah.com.
- ^ Daragahi, Borzou (12 Ekim 2014). "Iraqi Kurds send aid to Syrian counterparts". The Financial Times. 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
- ^ "Exclusive: PKK commander threatens to resume war". Al-Monitor. 25 Eylül 2014. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2014.
