Konjic, Bosna-Hersek
| Koniçe Konjic Коњиц Koniça | |
|---|---|
Konjic belediyesi | |
.jpg) | |
 Arma | |
  Koniçe Konjic'in Bosna-Hersek'teki konumu | |
| Ülke |  Bosna-Hersek |
| Entite | Bosna-Hersek Federasyonu |
| Kanton | Hersek-Neretva |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Osman Ćatić (SDA) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1169 km² |
| Nüfus (2013) | |
| • Toplam | 26.381 |
| • Yoğunluk | 23/km² |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
Resmî site www.konjic.ba | |
Konjic (Boşnakça: Konjic, Sırpça: Коњиц, Türkçe Koniça veya Koniçe), Bosna-Hersek'in Bosna-Hersek Federasyonu'na bağlı Hersek-Neretva Kantonu'nda bulunan bir kasaba ve belediyedir. Belediye, başkent Saraybosna'nın 50 km güneybatısında Neretva Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.169 km² olan belediyenin nüfusu 2013 yılı itibarıyla 26.381'dir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerleşimin kuruluş tarihi bilinmemektedir. 1897 yılında gerçekleştirilen kazılarda, yerleşim yeri yakınlarında Neretva Nehrine bağlanan Trstenica Deresinin sağ kıyısındaki tepelik alanda Mitras kutsal alanı bulunmuş olup burada Roma İmparatoru Trajan (98-117) döneminden Arcadius (395-408) dönemine uzanan periyota ait sikkeler bulunmuştur.[2]
Ragusalı tarihçi ve diplomat Pietro di Luccari'nin 1605 tarihli "Copioso ristretto degli Annali di Ra[g]usa" adlı eserinde, Hvalimir (10. yüzyıl?) adlı hükümdar tarafından Konjic'te bir kale inşa ettirildiğinden bahsedilmiştir.[3] Yerleşimin adı kayıtlarda ilk defa 1382 yılında Coniçium/Chogniç imlasıyla yer almakta olup bu tarihte burada gümrük karakolu bulunduğu anlaşılmaktadır.[4]
Bosna'nın 1463 yılında Osmanlı hakimiyetinde girdiği dönemde yerleşim de Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlı'nın ilk yıllarında köy statüsünde olan yerleşim, fetih politikası çerçevesinde Saraybosna'yı Mostar'a bağlayan yol üzerinde olmasıyla birlikte gelişmeye başlamıştır. 1475-1478 yılı kayıtlarına göre pazar yeri olan köyde 13 Hristiyan hânesi bulunmaktadır. Yerleşimin öneminin artmasıyla birlikte İslamiyet'in etkisiyle de nüfusunda da artış başlamıştır. Yerleşimde; 1529 yılı tahririnde yarısı Müslüman ve yarısı Hristiyan olmak üzere toplam 26 hane, 1575 yılında 74 Müslüman ve 15 Hristiyan olmak üzere toplam 89 hane, 1604 yılında 117'si Müslüman ve 2'si Hristiyan olmak üzere toplam 119 hane bulunmaktadır. Yerleşimin gelişmeyle birlikte 16. yüzyıldan itibaren nahiye konumuna geldiği görülmektedir. Osmanlı kaynaklarında Pazar kurulmasına bağlı olarak Bazar-ı Koniçe olarak adlandırılan yerleşim, Orta Çağ'dan kalan Belgradcık adlı kale kalıntılarından dolayı da Bazar-ı Koniçe nam-ı diğer Belgradcık olarak da adlandırılmıştır. Athanasio Georgiceo tarafından 1626 yılında hazırlanan istihbarat raporunda 300-400 Müslüman hanesi bulunan bir yerleşim olarak tasvir etmiştir. 1655'te buraya gelen Piskopos Marian Maravić'de yerleşimde 400 Müslüman hânesi ile 5 camiden bahsetmiştir. 1664'te yerleşimi gören Evliya Çelebi seyahatnamesinde, 600 hanenin bulunduğu yerleşimde 6 mahallesi, biri cami konumunda 8 mescid, 2 medrese, 2 tekke, 2 han ve 1 hamam bulunduğunu, kasabanın etrafından çıkarılan demir sayesinde burada demir eşya, kılıç, bıçak yapımının yaygın olduğunu belirtmiştir. 18. yüzyıldan itibaren yerleşimin gelişimi durmaya başlamıştır. Maximilian Friedrich Thielen 1828'de kasabada (Konicz) 300 hânenin varlığından bahsederken, 1861'de yerleşimi gören Alman konsolosu Otto Blau ticarî canlılığın tamamıyla sona erdiğini belirmiştir. 1878 yılına kadar kesin Osmanlı hakimiyetinde kalan yerleşim bu yıl Avusturya-Macaristan güçlerince ele geçirilmiş ve imzalanan Berlin Antlaşmasıyla Bosna-Hersek imtiyazlı vilayet olarak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gözetimine bırakılmıştır. 1908 yılında da kesin Avusturya-Macaristan İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. Bu dönemde yerleşimin içerisinden, Saraybosna-Adriyatik bağlantısını sağlayan tren yolu hattı geçirilmiştir.[5]
I. Dünya Savaşı'nda Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun dağılmasıyla birlikte birkaç ay ömrü olan Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti ve hemen akabinde de yeni kurulan Yugoslavya Krallığı topraklarına katılmıştır. Yerleşim II. Dünya Savaşında çatışmalardan etkilenirken, geri çekilen Alman ordusu tarafından Karagöz Mehmed Bey tarafından yaptırılan taş köprü de havaya uçurulmuştur. 1945 yılında kurulan Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ne bağlanan yerleşim, bu devletin dağılması sürecinde yaşanan Bosna Savaşı'nda çatışmalara sahne olmuş, 14 Aralık 1995'te imzalanan Dayton Anlaşması uyarınca da Bosna-Hersek'in Bosna-Hersek Federasyonu'na bağlanmıştır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "BH Popis 2013". www.popis2013.ba. 1 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2018.
- ^ Šačić, Amra (2014). "Mithraism in the territory of today's Herzegovina". Radovi Filozofskog fakulteta u Sarajevu (Historija, Historija umjetnosti, Arheologija). Cilt 3. ejournals.ff.unsa.ba. ss. 263-276. 21 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi21 Mart 2025.
- ^ Kiel, Machiel (1879). Konjic (Koniçe, Belgradcik) From Hamlet On The Highway To Muslim Town. Leiden: Brill. s. 348. 7 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2025.
- ^ Jireček, Konstantin (1879). Die Handelsstrassen und Bergwerke von Serbien und Bosnien während des Mittelalters Historischgeographische Studien. Prag. s. 80. 21 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2025.
- ^ Kiel, Machiel (2002). "Koniçe". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 26. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 173-174. 12 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi21 Mart 2025.
 | Bosna-Hersek'deki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
