Kriler
 Vermilion, Alberta yakınlarında Kri kampı, 1871 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Diller | |
| Din | |
Hristiyanlık ve yerel inançlar | |
Kriler (Krice Nēhiyaw/Nēhilaw/.. / ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ; İngilizce Cree), daha çok Kanada'da Superior Gölünün kuzey ve batısında Ontario, Manitoba, Saskatchewan, Alberta ve Kuzeybatı Topraklarında, çok az bir kısmı da Amerika Birleşik Devletlerinde Montana eyaletinin kuzey orta sınır bölgesinde yaşayan Algonkin halklarından bir Kızılderili halkı. 200.000 kişilik nüfuslarıyla Kuzey Amerika'nın en büyük yerli halklarından biridir (Kanada'nın ise en büyük yerli halkıdır) ve 2006 sayımına göre anadilini konuşan 117.400 kişidir.[1]
Tek harf farkla birbirinden ayrılan ve Kanada'da yaygın olan Kri (Cree) halkını, Güneydoğu ABD'de yaşayan Krik (Creek) halkıyla karıştırmamak gerekir.
Kriler, Avrupalı tüccarların getirip kürk karşılığında ticaret karakollarında değiş tokuş ettikleri misket tüfeklerine sahip olan ilk yerlilerdir ve bunu kullanarak batıya doğru ilerlemiş ve yerli Atabaskları daha batı ve kuzeye sürerek topraklarına yerleşmişlerdir.[2]
Krilerle Ojibvalar arasındaki tarihi evliliklere dayanan Anişininilere İngilizcede "Ojibwa-Cree" kelimesinden bozma Oji-Cree adı verilir.
Diyalekt ve kabileleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Naskapiler ve Naskapice (ᓇᔅᑲᐱ Naskapi ya da ᐃᔪᐤ ᐃᔨᒧᐅᓐ iyow iyimoon) — Doğu Québec ve Labrador'da
- İnnular ve İnnuca (Nehilawewin, Leluwewn, Innu-Aimûn) — Doğu Québec ve Labrador'da Naskapilerle birlikte nüfusları 18.000 kişidir ve bunu 15.000 kadarı Quebec'te yaşar.
- Atikamekler ve Atikamekçe (Nēhinawēwin ve Nehirâmowin) — Quebec'te 4.500 kişidir.
- James Bay Krileri - kuzey Quebec'te.
- Moose Krileri ve Kricesi — Ontario'da Moose Factory'de.[3]
- Bataklık Krileri ve Bataklık Kricesi (Nêhinawêwin ᓀᐦᐃᓇᐍᐏᐣ) — Kuzey Manitoba^da 4.500 kişi anadilini konuşur.
- Orman Krileri ve Orman Kricesi (Nīhithawīwin) — Kuzey Manitoba ve Saskatchewan^da.
- Ova Krileri ve Ova Kricesi(Nēhiyawēwin ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ) — Manitoba, Saskatchewan, Alberta ve Montana'da 34.000 kişidir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Statistics Canada: 2006 Census". 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2012.
- ^ Virginia Phyllis Petch (1998), Relocation and loss of homeland, the story of the Sayisi Dene of Northern Manitoba 4 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. A Thesis presented to the University of Manitoba in partial fulfillment of the requirements of a Doctor of Philosophy in Anthropology, The University of Manitoba, Winnipeg, Manitoba, June, 1998
- ^ "Moose Cree First Nation community profile". 10 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2012.
