Kronik yorgunluk sendromu
Miyaljik ensefalomiyelit (ME) veya kronik yorgunluk sendromu; karmaşık, yıpratıcı, uzun süreli bir tıbbi durumdur. Hastalığın temel neden(ler)i bilinmemektedir ve mekanizmaları tam olarak anlaşılamamıştır.[1] Ayırt edici temel semptomlar, egzersiz sonrası halsizlik olarak bilinen, sıradan küçük fiziksel veya zihinsel aktiviteden sonra hastalığın uzun süreli alevlenmesidir.[2][3] Hastalıktan önce rutin olan görevleri yerine getirme kapasitesinde büyük ölçüde azalma; ve uyku bozuklukları görülür.[2][4][5][6][7] Ortostatik intolerans (oturma ve dik durmada zorluk) ve bilişsel işlev bozukluğu da tanı koydurucudur. Kronik ağrı yaygındır.[4][8]
Nedeni anlaşılmamakla birlikte, vücudun biyokimyasını etkileyen biyolojik, genetik, bulaşıcı ve fiziksel veya psikolojik stres olduğu düşünülmektedir.[9][10] Teşhis, hastanın semptomlarına dayanır, çünkü doğrulanmış bir tanı testi yoktur.[11] KYS'deki yorgunluk, devam eden yorucu efordan kaynaklanmaz, dinlenme ile önemli ölçüde rahatlamaz ve önceki bir tıbbi duruma bağlı değildir.[4] Hastalığın nedenini tedavi etmek için hiçbir terapi veya ilaç onaylanmamıştır; var olan tedaviler semptomların hafifletilmesini amaçlamaktadır.[12][13] Yorgunluk birçok hastalıkta yaygın bir semptomdur, ancak KYS'deki açıklanamayan yorgunluk ve fonksiyonel bozulmanın şiddeti bu diğer hastalıklarda nispeten nadirdir.[14]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Etiology and Pathophysiology | Presentation and Clinical Course | Healthcare Providers | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (İngilizce). 28 Eylül 2021. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ a b "Information for Healthcare Providers | CDC". www.cdc.gov. 13 Nisan 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020.
- ^ "Genetic risk factors of ME/CFS: a critical review". Human Molecular Genetics. 29 (R1): R117-R124. September 2020. doi:10.1093/hmg/ddaa169. PMC 7530519
. PMID 32744306.
- ^ a b c "Symptoms of ME/CFS | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov. 19 Kasım 2019. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ "Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov. 13 Nisan 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ "What is ME/CFS? | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov. 12 Temmuz 2018. 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ Beyond Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome: Redefining an Illness (PDF). 10 Şubat 2015. PMID 25695122. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2020.
- ^ "Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov. 13 Nisan 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ "Possible Causes | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov. 15 Mayıs 2019. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ "Chronic fatigue syndrome: a review". The American Journal of Psychiatry. 160 (2): 221-36. February 2003. doi:10.1176/appi.ajp.160.2.221. PMID 12562565.
- ^ "Systematic Review of the Epidemiological Burden of Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome Across Europe: Current Evidence and EUROMENE Research Recommendations for Epidemiology". Journal of Clinical Medicine. MDPI AG. 9 (5): 1557. May 2020. doi:10.3390/jcm9051557. PMC 7290765 . PMID 32455633.
- ^ "Treatment of ME/CFS | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC". www.cdc.gov (İngilizce). 11 Şubat 2021. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ "Recommendations | Myalgic encephalomyelitis (or encephalopathy)/chronic fatigue syndrome: diagnosis and management | Guidance | NICE". www.nice.org.uk. 29 Ekim 2021. 29 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ "Epidemiology of chronic fatigue syndrome". Occupational Medicine. 55 (1): 13-19. January 2005. doi:10.1093/occmed/kqi012. PMID 15699086.
