Kuban Seferi (1711)

Kuban Seferi (1711)
	Büyük Kuzey Savaşı
Bölge	Kuban
Sonuç	Rus-Kalmık Zaferi
Taraflar
Rusya Çarlığı; Kalmuk Hanlığı	Kırım Hanlığı; Nogay Tatarları
Komutanlar ve liderler
Rusya Çarlığı P. M. Apraksin; Chakdorjap	Nureddin-Sultan
Güçler
34,362	30,000+; 4,000+

Kuban Seferi, Rus-Kalmuk kuvvetleri ile Kırım-Nogay Tatarları arasında, önemli Tatar kuvvetlerini başka yöne çekmek ve diğer hedeflere ulaşmak amacıyla 3 Temmuz-6 Eylül 1711 tarihleri arasında gerçekleşmiştir.^[3]

Önsöz

Harekâtın asıl amacı Kırım Tatar güçlerinin dikkatini dağıtmaktı. Ancak modern araştırmalar Kuban harekâtının bağımsız bir taarruz olduğunu göstermektedir. Bu saldırının amacı, Azak'a yönelik Tatar saldırılarını engellemek ve Kırım'daki ana Tatar güçlerine sağlanabilecek Kuban Ordusu desteğini kesmekti. Ayrıca, Azak'ın güneyindeki bozkır üzerindeki Rus kontrolünü göstermek, genişletmek ve Peter'in topraklarını St. Petersburg'daki Çerkes müttefikleriyle bağlamaktı.^[4]^[4] Rus Kont Başbakanı Apraksin, sefer için 13.888 asker topladı, Kalmuk kuvvetleri de Tatarlara karşı toplam 34.362 askerle Rus güçlerine katıldı.^[5]

Sefer

3 Temmuz 1711'de Apraksin birleşik kuvvetleriyle Kuban'a doğru yola çıktı. Apraksin 5 Ağustos'ta Azak'a vardı ve ordunun dinlenmesi ve erzak takviyesi için 10 gün boyunca orada kaldı. 14 Ağustos'ta ordu yürüyüşe yeniden başladı. Apraksin, Azak'ta bulunduğu sırada barış antlaşmasının imzalandığından ve Pürth Seferi'nin sona erdiğinden habersizdi; ancak eylül ayı ortalarında antlaşmadan haberdar oldu, ancak o zamana kadar ordusuyla Osmanlılara ve Tatarlara karşı harekâtlarını sürdürdü. Bunun böyle olup olmadığı ya da Kuban Harekâtı'nın Moldova'da yaşananlara misilleme olarak mı sürdürüldüğü tartışmalıdır. Buna rağmen Kuban vadisi çok sayıda hayvana ev sahipliği yapıyordu ve savunması da sınırlıydı, bu da onu mükemmel bir hedef haline getiriyordu. Çağdaş Osmanlı kaynakları, tahkimatların yarı yarıya yıkılmış olduğunu ve önemsiz sayıda birliklerle korunduğunu, topçu gücünün ise son derece sınırlı olduğunu belirtmektedir. Kuban garnizonunun gücü 10.000 kaçak Kazak ve Staroobrydny'den oluşuyordu, toplam gücü ise 23.000 idi ve zayıf bir şekilde eğitilmişlerdi.^[6]

Sonrası

29 Aralık'ta Apraksin, idaresi altındaki Kazan'a ulaştı. Apraksin'in Kuban'daki seferi, Çarlık Rusyası'nın Pontus göçebelerine karşı bu ölçekte gerçekleştirdiği ilk başarılı askeri girişim olabilir. Rus kuvvetleri Kuban Harekâtı sırasında en iyi performansını göstererek düşmana karşı girdiği her muharebeyi ve çatışmayı kazandı. Disiplin yüksekti, savaş emirleri düzenli olarak yerine getiriliyordu ve kayıplar önemsenmeyecek kadar azdı. Rusya'nın 1711'de Prut'ta hem savaşta hem de barışta kaybetmesine rağmen, aynı yıl Kuban'da gerçekleştirilen başarılı bir sefer, Pontus bozkırlarının tarihinde bir dönüm noktası oldu.

Kaynakça

^ Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 28 Ocak 2025 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p. 160.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 p. 157
^ ^a ^b Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 p.
^ Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 p. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 p.
^ Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739

[1] Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 28 Ocak 2025 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p. 160.

[:1-2] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[3] Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 p. 157

[South_1739-4] Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 p.

[5] Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 p. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739 p.

[6] Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739. Russia marches South: army reform and battlefield performance in Russia’s Southern campaigns, 1695-1739

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]