Lüdmila Aleksandrovna Pokrovskaya

Lüdmila Aleksandrovna Pokrovskaya
Doğum	18 Mart 1925(1925-03-18) Leningrad
Ölüm	07 Ekim 2009 (84 yaşında) St. Petersburg
Meslek	Türkolog, oryantalist
Tanınma nedeni	Gagavuz Dili ve kültürü çalışmaları

Lüdmila Aleksandrovna Pokrovskaya (18 Mart 1925, Leningrad – 7 Ekim 2009, St. Petersburg), Sovyet ve Rus türkolog, oryantalist, filoloji profesörü, Gagavuz dili ve kültürü araştırmacısıdır.

L. A. Pokrovskaya, 18 Mart 1925'te Leningrad'da köklü bir entelektüel ailede doğdu. Babası, din tarihi uzmanı A. M. Pokrovskiy, annesi ise ilkokul öğretmeni L. G. Pokrovskaya idi. Babası, Ağustos 1936'da (Nikolay Matorin davası kapsamında) tutuklanarak çalışma kampına (ITL) gönderildi ve orada hayatını kaybetti. 1937 yazında L. A. Pokrovskaya, annesiyle birlikte, 1936'da Stalin rejimi tarafından baskıya uğrayan babasının ailesinin bir üyesi olarak, Başkurt Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki Yanaul kasabasına sürgüne gönderildi. 1944'te Pokrovskaya, kasaba lisesini üstün başarıyla tamamladı ve aynı zamanda iki Türk dili, Başkurtça ve Tatarca'nın temellerini öğrendi.

1944'te babasının tavsiyesiyle, II. Dünya Savaşı sırasında Saratov’a taşınan Leningrad Devlet Üniversitesi'ne girdi. Öğrencilik yıllarında, ünlü Türkolog N. K. Dmitriev’in rehberliğinde, Moldova’nın güneyi ve Ukrayna'nın Odessa bölgesinde yaşayan Gagavuzların dili ve folklorunu incelemeye başladı. 1949'da Leningrad Devlet Üniversitesi'nin Doğu Fakültesi'nden ve 1952'de yüksek lisans eğitiminden mezun oldu. 1953'te "Gagavuzların Şarkı Geleneği" başlıklı doktora tezini savundu. Çalışmasının sonuçları, daha sonra "Moldova ve Ukrayna Gagavuzlarının Halk Şarkıları" (Sofya, 1971) başlığıyla Birinci Uluslararası Balkan Araştırmaları Kongresi’nin yedinci cildinde yayımlandı. Ayrıca, derlediği Gagavuz halk şarkılarının küçük bir bölümü, nota ekleri ve plak ile birlikte "Gagavuz Halk Şarkıları" (Moskova, 1989) adlı bir derlemede basıldı.

1954'te L. A. Pokrovskaya, SSCB Bilimler Akademisi Doğu El Yazmaları Bölümü’nde genç araştırmacı olarak çalıştı. Aynı yılın Aralık ayında, N. K. Dmitriev'in daveti üzerine, Moskova’daki SSCB Bilimler Akademisi Dilbilim Enstitüsü Türk Dilleri Bölümü'ne geçti ve burada hocasının başlattığı Gagavuz diliyle ilgili araştırmalara devam etti. 1948, 1950, 1951, 1956, 1957, 1959, 1960 ve 1961 yıllarında Moldova ve Ukrayna’daki Gagavuz köylerinde sekiz saha çalışması gerçekleştirdi. Bu araştırmalar sayesinde Gagavuzca'nın lehçe ayrımları, kelime dağarcığı, gelişim süreçleri, fonetik, morfolojik ve sözdizimsel özellikleri hakkında temel tezler oluşturdu.

1957 yılından itibaren L. A. Pokrovskaya, Gagavuz dili için yazı sisteminin oluşturulmasına, imla ve noktalama kurallarının geliştirilmesine, terminoloji çalışmalarına, ilk okul ders kitaplarının hazırlanmasına ve Gagavuz dili uzmanlarının yetiştirilmesine aktif olarak katıldı. 1992 yılında, G. A. Gaydarji ile birlikte Latin alfabesi temelinde yeni bir Gagavuz alfabesi hazırladı. Bu alfabe, 1996 yılında küçük değişikliklerle Gagavuzya Halk Meclisi ve Moldova Cumhuriyeti Parlamentosu tarafından onaylandı.

1977’de Pokrovskaya, Moskova’dan Leningrad’a taşınarak SSCB Bilimler Akademisi Dilbilim Enstitüsü Leningrad Şubesi Balkan Dilleri Grubu'nda çalışmaya başladı (günümüzde Rusya Bilimler Akademisi Dilbilim Araştırmaları Enstitüsü). 1987-1991 yılları arasında, Moldova Bilimler Akademisi’nde Türkoloji konusunda bilimsel seminerlerde akademisyenlere danışmanlık yaptı ve yeni kurulan Gagavuz Araştırmaları Bölümü için çalışma planları hazırladı. 1992-2000 yıllarında Komrat Devlet Üniversitesi'nde Gagavuz Filolojisi Bölümü'nde profesör olarak görev yaptı. Modern Gagavuzca, Gagavuz şarkı folkloru ve Türkoloji dersleri verdi. Aynı zamanda doktora öğrencilerine ve öğretim üyelerine tez, diploma ve seminer çalışmalarında rehberlik etti.

Pokrovskaya, ölümüne kadar, Rusya Bilimler Akademisi Dilbilim Araştırmaları Enstitüsü himayesinde, modern Gagavuzca üzerine iki ders kitabını monografi olarak yeniden yayıma hazırlıyordu. Vasiyeti üzerine, 24 Ekim 2009'da külleri Moldova Cumhuriyeti’ne bağlı Gagavuzya Özerk Bölgesi’ndeki Beşalma köyüne gömüldü. 18 Mart 2015’te burada heykeltıraş Dimitri Karaçoban tarafından yapılan büstü dikildi.