Labetalol
 | |
| Klinik verisi | |
|---|---|
| Uygulama yolu | Oral |
| Farmakokinetik veri | |
| Biyoyararlanım | 25% Oral |
| Protein bağlanma | %50 |
| Metabolizma | Karaciğer |
| Eliminasyon yarı ömrü | Tablet: 6-8 saat; IV: 5.5 saat |
| Boşaltım | İdrar |
| Tanımlayıcılar | |
| |
| CAS Numarası | |
| PubChem CID | |
| DrugBank | |
| CompTox Bilgi Paneli (EPA) | |
| ECHA Bilgi Kartı | 100.048.401 |
| Kimyasal ve fiziksel veriler | |
| Formül | C19H14O3N2 |
Labetalol; yüksek tansiyon tedavisinde ve uzun süreli anjina tedavisinde kullanılan bir ilaçtır.[1][2] Hipertansiyon kavramına esansiyel hipertansiyon, hipertansif acil durumlar ve gebelik hipertansiyonu dahildir.[2] Esansiyel hipertansiyonda genellikle diğer antihipertansiflerden daha az tercih edilir.[1] Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilebilir.[1]
Yaygın yan etkiler arasında ayağa kalkmakla kan basıncı düşmesi, baş dönmesi, yorgunluk hissi ve mide bulantısı bulunur.[1] Ciddi yan etkileri arasında düşük tansiyon, karaciğer sorunları, kalp yetmezliği ve bronkospazm sayılabilir.[1] Gebeliğin son döneminde kullanımı güvenli görünmektedir. Emzirme döneminde sorun yaratması beklenmemektedir.[2][3] β-reseptörlerinin ve α-reseptörlerinin aktivasyonunu bloke ederek etki gösterir.[1]
Labetalol 1966'da patentlendi ve 1977'de tıbbi kullanıma girdi.[4] Jenerik ilaçları mevcuttur.[2] 2017 yılında, iki milyondan fazla reçete ile Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık reçete edilen 211. ilaç oldu.[5][6]
Tıbbi kullanımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Labetalol genelde hipertansif acil durumların tedavisinde etkilidir. Postoperatif hipertansiyon, feokromositoma ile ilişkili hipertansiyon ve rebound hipertansiyon tedaisinde ve beta bloker tedavisinin kesilmesi durumlarında kullanılır.[7]
Preeklampsi'de gözlenen gebeliğe bağlı hipertansiyon tedavisinde de kullanılır.[8]
Şiddetli hipertansiyon tedavisinde de alternatif olarak kullanılmaktadır.[7]
Özel popülasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Hamilelik: Laboratuvar hayvanlarında yapılan çalışmalar bebeğe herhangi bir zarar vermemiştir. Bununla birlikte, hamile kadınlarda kontrollü bir çalışma yapılmamıştır.[9]
Bakım: Anne sütünün az miktarda labetalol içerdiği gösterilmiştir (%0,004 orijinal dozda). Emziren anneler için labetalol kullanımında dikkatli olunmalıdır.[9]
Pediyatrik: Bu popülasyonda hiçbir çalışma güvenlik veya fayda verisi sağlamamıştır.[9]
Geriatrik: Yaşlıların labetalol alırken baş dönmesi yaşama olasılığı daha yüksektir. Labetalol yaşlılarda dikkatle verilmeli ve bu yan etki konusunda bilgilendirilmelidir.[9]
Yan etkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaygın
[değiştir | kaynağı değiştir]- Nörolojik: baş ağrısı (%2), baş dönmesi (%11) [9]
- Gastrointestinal: mide bulantısı (%6), hazımsızlık (%3) [9]
- Kolinerjik: burun tıkanıklığı (%3), boşalma yetersizliği (%2) [9]
- Solunum: dispne (%2) [9]
- Diğer: yorgunluk (%5), vertigo (%2), ortostatik hipotansiyon [9]
Ayaktayken kan basıncı düşmesi intravenöz formülasyonda daha şiddetlidir ve daha yaygındır (%58'e karşı %1 [9] ). Bu durum daha yüksek dozlarda oral formülasyon kullanılamamasının nedenidir.[10]
Seyrek
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aateş [9]
- Kas krampları [9]
- Kuru gözler [9]
- Kalp bloğu [9]
- Hiperkalemi [9]
- Hepatotoksisite [9]
- Liken planusa benzer ilaç erüpsiyonu [11]
- Aşırı duyarlılık - ölümcül solunum sıkıntısına [9]
Kontrendikasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Tedavi veya kompanse olmayan kalp yetmezliği, Kor pulmonale, Kardiyojenik şok, Hipotansiyon, İkinci derece ve üçüncü derece AV Blok, Bradikardi (< 45-50 atım/dakika) öncelikli kontrendikasyonlarıdır.[12]
Farmakoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Labetalol, alfa ve beta reseptörleri bloke edici özelliklere sahip olup tansiyonun hızla düşürülmesi için çok uygundur. İntravenöz yolla verilmesi, salt beta reseptörleri bloke edici etkinin aksine, periferik vasküler direncin ve dolayısıyla da tansiyonun akut olarak düşürülmesine neden olur (alfa reseptör blokajı). Eşzamanlı beta reseptör blokajı ile refleks taşikardi büyük ölçüde baskılanır. Organlara normal kan akışı devam eder ve kardiyovasküler fonksiyonların adaptasyon gücü değişmez.[12]
Farmakokinetik
[değiştir | kaynağı değiştir]İntravenöz uygulamadan yaklaşık 5 dakika sonra maksimum etkiye ulaşılır. Ortalama etki süresi 6 saattir. Atılım %55-60 oranında (aktif olarak uygulanan dozun maksimum %5'i) renal yolla, kalanı ise safra yoluyla aracılığıyla gerçekleşir. Plazma eliminasyon yarı-ömrü yaklaşık 4 saattir.[12]
Etki mekanizması
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Labetalol, hem alfa hem de beta adrenerjik reseptör bloke etme özelliklerini gösteren ilk ilaçtı. Sadece tek reseptör alt tiplerini bloke etme durumu kan basıncının düşmesini önleyebildiğinden hem alfa hem de beta reseptörlerinin zayıf bloke edilmesinin kan basıncını düşürmek için birlikte daha iyi çalışabileceği varsayılmıştır.[13][14]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Labetalol". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- "Labetalol hydrochloride". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f "Labetalol Hydrochloride Monograph for Professionals". Drugs.com (İngilizce). American Society of Health-System Pharmacists. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2019.
- ^ a b c d British national formulary : BNF 76. 76. Pharmaceutical Press. 2018. ss. 147-148. ISBN 9780857113382.
- ^ "Labetalol Use During Pregnancy". Drugs.com (İngilizce). 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2019.
- ^ Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. 2006. s. 463. ISBN 9783527607495. 7 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- ^ "The Top 300 of 2020". ClinCalc. 12 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ "Labetalol - Drug Usage Statistics". ClinCalc. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ a b "21". Koda-Kimble and Young's Applied Therapeutic: The Clinical Use of Drugs. Philadelphia: Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. 2013. ISBN 978-1-60913-713-7.
- ^ Arulkumaran (December 2013). "Severe pre-eclampsia and hypertensive crises". Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology. 27 (6): 877-84. doi:10.1016/j.bpobgyn.2013.07.003. PMID 23962474.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Trandate" (PDF). Prometheus Laboratories Inc. November 2010. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Kasım 2015.
- ^ "Labetalol hydrochloride" (PDF). Hospira. May 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Kasım 2015.
- ^ "Lichen planus and lichenoid dermatoses". Dermatology. St. Louis: Mosby. 2007. s. 161. ISBN 978-1-4160-2999-1.
- ^ a b c "LABLOL" (PDF). 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021.
- ^ Doyle, AE, (Ed.) (1988). Labetalol and other vasodilator/Beta-blocking drugs. IN: Handbook of Hypertension. Amsterdam, Netherlands: Elsevier Sciences Publishing Co. ss. 246-273. ISBN 978-0-444-90469-0.
- ^ Louis (1 Ocak 1984). "Pharmacology of combined alpha-beta-blockade. I". Drugs. 28 Suppl 2: 16-34. doi:10.2165/00003495-198400282-00003. ISSN 0012-6667. PMID 6151889.