Labrador çayı
 |
 |
Labrador çayı (İngilizce Labrador tea), eskiden Ledum cinsinde sınıflandırılırken bugün Rhododendron cinsine alınan ve aynı adla anılan üç bitki türünden elde edilen bitki çayı. Kuzey Amerika'da Eskimolar ve Kuzey Atabaskları başta olmak üzere Amerika yerlilerinin favori içeceğidir. Narkotik özellikleri vardır.
Adını aldığı Labrador'da «Kızılderili çayı» (Indian tea) adıyla anılır.
Türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rhododendron tomentosum (Kuzey Labrador çayı)
- Rhododendron groenlandicum (Bataklık Labrador çayı)
- Rhododendron neoglandulosum (Batı Labrador çayı)
Kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Alaska Yupiklerinde okyanusa ilk açılışta kayak ve avcı üzerindeki kötülüklerin arındırılması için Ledum palustre (ayuq) bitkisinin kurutulmuş sap ve yaprakları tütsü olarak yakılır. Yakılan bitki kayak içine konur ve kayağa oturan avcının bir süre sonra kemerini gevşetmesiyle duman giysiye geçip çıkar ve kayak ile avcı arındırılırdı.[1]
Atabasklar yapraklarını çay olarak demlerler; bazıları ise çiğ olarak yapraklarını çiğner.
Labrador çayının diğer bir kullanımı olarak, yaprak ve dalları kaynatılır ve sonra bu suyun içine baharatlı et katılarak haşlanır.
Kuzey Kaliforniya'da Pomolar, Kaşayalar, Tolovalar ve Yuroklar Batı Labrador çayının yapraklarını bitki çayı (tisane) olarak demlerler.[2] Grönland'da da böyle çay yapılır. Ayrıca burada yüz için buhar banyosu olarak da kullanılır.
Orta Çağda Kuzey Avrupa'da R. groenlandicum ve R. tomentosum türleri şerbetçiotunun adaptasyonu için kullanılırdı.
Labrador çayının içeriğindeki ledol maddesi kramp ve felce sebep olan zehirli bir maddedir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Pissurcuutet Imarpigmi". 4 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2012.
- ^ "Native American Ethnobotany Database for Ledum glandulosum". 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2012.