Mşatta Sarayı
.jpg) Mşatta Sarayı'nın büyük giriş kapısının iki yanındaki beşgen kulelerin alt bölümleri, Pergamon Müzesi, Berlin. | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Saray |
| Mimari tarz | Umayyad |
| Konum | Ürdün (Queen Alia Uluslararası Havalimanı yakını) |
| Koordinatlar | 31°44′15″K 36°00′37″D / 31.73750°K 36.01028°D |
| Tamamlanma | Tamamlanmadı |
| Yükseklik | 730 metre |
Mşatta Sarayı, Ürdün'de Amman'ın 22 km güneyinde, 8. yüzyılın ortalarına doğru yapıldığı tahmin edilen Emevi sarayıdır.
Tipik bir çöl sarayı olan Mşatta Sarayı, ilk dönem İslam mimarisinin önemli eserlerindendir. II. Velid zamanında yapıldığı düşünülmektedir.[1] Yunan ve Pers etkisi taşıyan zengin oyma taş bezemeleri büyük önem taşır. Bu duvar süslemelerinde zikzaklar içinde Asur sanatında sıkça kullanılan rozetler, asma dalları, aslan, kuş gibi hayvan figürleri ile grifon, kentaur ve sfenks gibi mitolojik yaratıklar bulunur.[1] Mşatta Sarayı'nın güneye bakan ön cephesi, 1903 yılında II. Abdülhamid'in II. Wilhelm'e hediyesi olarak Almanya'ya verildi ve bugün Berlin'deki Bergama Müzesi'nde sergilenmektedir.
Yapı kare planlıdır. Kaleyi andıran kalın duvarları vardır. Ana malzeme olarak taş ve tuğla kullanılmıştır. Kazılar yapının tamamlanamadığını göstermiştir.
Ana eksen üzerinde, girişte simetrik konumlu mekanlar ve bir mescit, ortada bir şeref avlusu, kuzeyde ise yonca planlı bir taht salonu ve yine simetrik konumlu mekanlar yer alıyordu.
Duvar zikzak çizgilerle üçgenlere bölünmüş, her üçgenin ortasına akantüs yapraklarından oluşan kabartma birer rozet yerleştirilmiştir. Üçgenlerin zemini de ince kıvrık dallar ve hayvan figürleriyle doldurulmuştur. Mescidin bulunduğu yöndeki duvarda bitkisel motiflerle yetinilmiştir, hayvan figürü bulunmaz. Kıble duvarında hayvan figüründen sakınılmasının sebebi, Müslümanların ibadetleri sırasında, puta tapma endişelerinden arınarak namazlarını dosdoğru kılmaları düşüncesiyle açıklanmıştır.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Sivrlioğlu, Ulaş Töre. "Emevi Saray Tezyinatında Kullanılan Antik Figürler". History Studies, Cilt 5, Sayı 3, Haziran 2013. Erişim tarihi: 3 Haziran 2018.
- ^ Konak, Ruhi. "İslam'da Tasvir Yasağı Sorunu ve Minyatür Sanatı" (PDF). The Journal of Academic Social Science Studies Cilt 6, Sayı 1. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2018.
