Karma dövüş sanatları
Karma dövüş sanatları (mixed martial arts, MMA), tarafların karşılaşmalarda üstünlük sağlamak için her türlü dövüş sanatı tekniğinden faydalanabildiği dövüş sporu. Grappling, karate, boks, kick boks, Brezilya Jiujitsusu, güreş, hapkido, judo, sambo, sumo, tekvando, jujutsu, pankration, capoeira, Muay Thai gibi popüler dövüş sanatlarını birleştirir.[1] En çok tanınan karma savaş sanatları organizasyonları; Ultimate Fighting Championship, Bellator MMA, WWE, CES MMA, Titan Fighting Championships ve Pride Fighting Championships'tir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]MÖ 648'de Antik Yunan'da yapılan Olimpiyat Oyunları arasında Pankreas (Pankration) adında bir spor da katılmıştı. Pankration kelimesi Yunancadaki her şey, tüm anlamına gelen "Pan" ile güçler anlamına gelen "kratos" kelimesinden türetilmişti ve Helenik boks ile güreşin karmasıydı. Karşılaşmalarda yalnızca iki kural vardı; biri ısırmamak diğeri gözlere zarar vermemekti. Karşılaşmalar taraflardan birinin bilincini kaybetmesi veya yenilgiyi kabul etmesiyle bitirilirdi fakat bazen de müsabıklardan birinin veya ikisinin ölümüyle son bulurdu. Kullanılan teknikler arasında yumruklar, eklem kilitleri, fırlatmalar, dirsek ve diz vuruşları ve tekmeler bulunurdu.
Büyük İskender pankreasçıların silahsız dövüşteki yetenekleri yüzünden askerlerini onlar arasından seçerdi. MÖ 326'da Hindistan'ı işgal ettiğinde beraberinde çok sayıda pankreasçı da bulunmaktaydı. İnanışa göre pek çok Asya savaş sanatının doğuşu da bu döneme denk gelmektedir. Pankreas günümüzde karma savaş sanatları olarak bilinen şeyin de ilk kayıtlı formunu oluşturmaktadır.[2]
Yunanistan'daki pankreasın düşüşü Roma İmparatorluğu'nun doğuşuyla aynı zaman dilimine denk gelmektedir. Diğer dövüş sporları pankreasın önüne geçmiş ve Batı'da güreş ve boks hâkim duruma geçmişti. Bu durum yüzyıllarca böyle devam etmiş ve Rio de Janeiro'da (Brezilya) ilk kez 1925 yılında karma savaş sanatları uygulanmaya başlamıştı.
1801 yılında George Gracie İskoçya'dan Brezilya'ya göç etmiş ve kuzeydoğu Brezilya'nın Para bölgesinde yaşamaya başlamıştı. Aynı bölgeye 1900'lerin başlarında Japon Mitsuyo Maeda da göç etmişti. Maeda bölgede kurulan kolonide Japon hükûmetinin temsilcisiydi ve Gracie'nin soyundan gelen Gustão ile yakın arkadaş olmuşlardı.
Maeda aynı zamanda tanınmış bir judo şampiyonuydu ve onun oğlu Carlos'a judoyu öğretmeye başlamıştı. Maeda Japonya'ya döndükten sonra Carlos çalışmalarına devam eder ve kardeşine de öğrendiği sanatı öğretmeye başlar ancak Carlos bu sanata öğrendiği diğer savunma sanatından unsurları da eklemeye başlar. Carlos ve kardeşi Helio bölgenin karate okullarının temcilcilerinin, profesyonel boksörlerin, capoeira'cıların ve diğer sanatçılarının katıldığı Antik Yunan'daki pankreas karşılaşmalarını andıran Vale-Tudo karşılaşmalarına katılırlar. Helio Gracie bu karşılaşmalarda karşısına çıkan Japon dövüşçüleri, boksörleri ve güreşçileri yenilgiye uğratır.
Vale-Tudo karşılaşmaları Amerika'ya da taşınır. Gracie kardeşlerden Rorion, Tayland'a yaptığı gezilerde gizli karma dövüş karşılaşmalarına şahit olmuş olan Art Davie ve Semaphore Entertainment Group'un (SEG) başkanlığını yapmış olan Bob Meyrowitz Ultimate Fighting Championship'i kurmuşlardır.
Kilo kategorileri, zaman veya raund kısıtlaması ve güvenlik ekipmanı bulunmayan bu karşılaşmalarda dövüşçülere sadece göz oyma, ısırma, balık kancası kullanmalarına izin verilmemekte ve dövüşler hakemin durdurması, knock out veya sözlü veya işaretle bildirilen teslimiyet ile sona erdirilmektedir.
Ultimate Fighting Championship dışında farklı karma savaş sanatları müsabakaları da bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "UFC, Fighting Styles, Boxing, Techniques, & Facts". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.
- ^ "What Is Mixed Martial Arts (MMA)". 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chi Kung Tao / Kulelkavido 14 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Founder of Yüksel Yılmaz from Turkey; Turkish Fight System, fundamentally Jeet Kune Do
- Mixed Martial Arts MMA CANADA
- Mixed Martial Arts: Ultimate Sport, or Ultimately Illegal?4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Karma Savaş Sanatları (MMA) Karşılaşması (Vidyo)
