Koca engerek
| Koca engerek | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Macrovipera lebetina (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||
Koca engerek (Macrovipera lebetina),[2][3] engerekgiller (Viperidae) familyasından zehirli bir engerek türü. Orta Doğu'nun geniş bir alanı da dahil, Kuzey Afrika'dan Keşmir'in doğusuna kadar geniş bir habitatta yayılım gösteren koca engereğin beş alt türü bulunmaktadır.
Genel özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırt bölgesinin rengi genel olarak grimsi kahverengi ve bu rengin tonlarında olur. Sırtta bazı yerlerde birleşik koyumsu benekler (bazen belirsiz) bulunur. Bunların yanında (sırtın ortalarında) kenarları koyu renkli, iç kısımları tuğla kırmızısı ya da sarı renkte benekler de bulunur. Başın üst kısmında bazen küçük siyah benekler bulunabilir. Kuyruk ucu sarımsı, beyazımsı ya da pembemsi olan karın bölgesinde nokta halinde siyah benekler bulunur.
Yaşam şekli
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel olarak fare gibi küçük kemiriciler, kertenkeleler, kuşlar, yılanlar ve çeşitli omurgasız hayvanlarla beslenirler. Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar. Avlarını sabahın erken saatlerinde ya da geceleyin avlarlar. Yemeden önce zehirleyerek öldürürler. Hareketleri oldukça ağır olan bu hayvanlar gündüzlerini daha çok dinlenerek geçirirler. Genel olarak canlı doğururlar (5-7 kadar). Bazı bölgelerde de yumurtlarlar (4-7 kadar). Yumurta 1 ay içinde açılır. Boyları 150 cm kadar olabilir. Bir engerek rekor kırıp 3 m 8 cm'ye ulaştı(İskenderun).
Yaşam alanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ovalarda, taşlık yerlerde, terk edilmiş evlerde, harabelerde, bahçelerde ve tarlalarda yaşarlar. Yüksekliği 1500 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler.
Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da, Doğu Akdeniz bölgesinde habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler ve Türkiye'nin zehri en ölümcül yılanları olarak bilinirler.
Alt türler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Macrovipera lebetina lebetinus (LINNAEUS 1758)
- Macrovipera lebetina cernovi (CHIKIN & SZCZERBAK 1992)
- Macrovipera lebetina obtusa (DWIGUBSKY 1832)
- Macrovipera lebetina schweizeri (WERNER 1935)
- Macrovipera lebetina transmediterranea (NILSON & ANDRÉN 1988)
- Macrovipera lebetina turanica (CHERNOV 1939)[2]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Aghasyan, A., Ananjeva, N.B., Böhme, W., Cogălniceanu, D., Hraoui-Bloquet, S., Lymberakis, P., Orlov, N.L., Sadek, R., Sevinç, M., Tok, C.V., Tuniyev, B., Ugurtas, I.H., Werner, Y.L., Wilkinson, J., Borkin, L., Milto, K., Golynsky, E., Rustamov, A, Nuridjanov, D., Munkhbayar, K. & Giri, V. (2021). "Macrovipera lebetina". IUCN Kırmızı Listesi: e.T157295A750117. doi:10.2305/IUCN.UK.2021-3.RLTS.T157295A750117.en14 Aralık 2022.
- ^ a b "Macrovipera lebetinus (LINNAEUS, 1758)". The Reptile Database. J. Craig Venter Institute. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Macrovipera lebetina". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.