Mahmut Soydan

Mahmut Soydan (1883, Siirt - 3 Aralık 1936, İstanbul), Türk siyasetçi, gazeteci, iş Adamı, asker, yazar. TBMM Riyaseti Refakat Zabitliği, Hakimiyet-i Milliye Gazetesi müdürlüğü ve Başyazarı, Milliyet Gazetesi Müdürlüğü ve Başyazarlığı, Tan Gazetesi Müdürlüğü ve Başyazarlığı, Atatürk'ün 1924 yılında İş Bankası kurulması fikrini açtığı ikinci adamdan biridir. Ölümüne kadar İş Bankası müdürlük görevini yerine getirmiştir. TBMM Başkanlık Divanı Kâtip Üyeliği ile 2., 3., 4. ve 5. Dönem Siirt Milletvekilliği yapmıştır.^[1] Evli ve 3 çocuk babasıdır. 3 Aralık 1936'da kalp rahatsızlığı nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Arapça, Almanca ve Fransızca dillerini bilmekteydi.

Babası Rüştü Efendi, Annesi Emine Hanımdır. Eşi Nahide Hanımdır. Harp Okulu'nu bitirdikten sonra Rumeli 3. Ordu Komutanlığı'nda göreve başlamıştır. Daha sonra 1908 yılına kadar Kosova ve Manastır bölgesinde Nizamiye Birlikleri ile eşkıya takibinde bulunmuştur. 1908 yılı başlarında Manastır Fırkası Kurmaylığına atanmıştır. 31 Mart olayı sonrasında Nisan'da II. Abdülhamid ile birlikte Selanik'e gider ve orada II. Abdülhamid'in Muhafız Subaylığına atanır. Balkan Savaşları'na kadar bu görevde kalır. Manastır Fırkası Kurmayı, II. Abdülhamid'in Muhafız subayı, Şehzadeler Askeri Mürebbisi, Balkan ve Birinci Dünya Savaşları'nda çeşitli görevlerde bulunmuştur. 1913 yılında Sultan Abdülhamit'in Beylerbeyi Sarayı'na getirilmesi üzerine, aynı görevle İstanbul'a dönmüştür. Muhafız Subaylığına ek olarak Sultanın yanındaki oğlu Abit Efendinin eğitim ve öğrenimini de üstlenir. Daha sonra Ihlamur Köşkü'nde açılan Şehzadeler Okulu'nda çalışmıştır. Milli Mücadele başlayınca Anadolu'ya geçerek mücadeleye katılır. Mustafa Kemal Atatürk'ün Refakat Subaylığına Binbaşı olarak atandı. Anadolu Ajansı (1920), Telsiz Telefon Türk Anonim Şirketi (1926), Türk Eğitim Derneği (1928), Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti (1929) gibi önemli kurum kuruluşlarda bulunmuştur.^[2]

Ayrıca Muhabbet-i Vataniye, Atatürk'ün Anıları: 1914-1919 (Falih Rıfkı Atay ile birlikte kaleme alınan), Milli Mücadele Tarihine Dair Notlar; Ankaralının Defteri (Nejdet Bilgi tarafından derlenen) eserlere sahiptir.

Kaynakça

^ "Mahmut Soydan". Biyografya.com. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2016.
^ Rıdvan Kızılkaya, Türk Siyasi Hayatında Mahmut Soydan (Hayatı, Faaliyetleri ve Düşünce Dünyası), Hiper Yayın, İstanbul 2020.

[1] "Mahmut Soydan". Biyografya.com. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2016.

[2] Rıdvan Kızılkaya, Türk Siyasi Hayatında Mahmut Soydan (Hayatı, Faaliyetleri ve Düşünce Dünyası), Hiper Yayın, İstanbul 2020.

[1]

[2]