Malahit
 Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden malakit | |
| Genel | |
|---|---|
| Kategori | Karbonat minerali |
| Formül (tekrarlayan birim) | Cu2CO3(OH)2 |
| IMA sembolü | Mlc[1] |
| Strunz sınıflandırması | 5.BA.10 |
| Kristal sistemi | Monoklinik |
| Kristal sınıfı | Prizmatik (2/m) (aynı H-M sembolü) |
| Kristal ikizlenme | P21/a |
| Kimyasal Özellikler | |
| Molekül kütlesi | 221,1 g/mol |
| Renk | Parlak yeşil, koyu yeşil, siyahımsı yeşil, kristallerde daha koyu yeşil tonları, hatta çok koyu ila neredeyse siyah arasında değişen, genellikle kitleler halinde şeritli; geçirgen ışıkta yeşil ila sarımsı yeşil |
| Kristal biçimi | Masif, botryoidal, sarkıt kristaller, iğne şeklinde ila tabular prizmatik şekillidir. |
| İkizlenme | {100} ve {201}'de dokanak veya penetrasyon ikizleri olarak yaygındır. Polisentetik ikizleşme de mevcuttur. |
| Dilinim | {201}'de mükemmel, {010}'da iyi |
| Kırık | Subkonkoidal ila düzensiz |
| Mohs sertliği | 3,5–4 |
| Luster | Sert ve camsı; lifli ise ipeksi; masif ise donuk ve topraksı |
| Çizgi rengi | açık yeşil |
| Saydamlık | Yarı saydam ila opak |
| Bağıl yoğunluk | 3,6–4 |
| Optik özellikler | İki eksenli (–) |
| Kırılma indisi | nα = 1,655 nβ = 1,875 nγ = 1,909 |
| Çift kırılma | δ = 0,254 |
| Kaynakça | [2][3][4][5] |
Malahit, (Malakit) bazik bakır karbonattan oluşan, parlak yeşil bir mineral.[6] Çok bulunan bir bakır cevheridir. Daima bakır sülfürleriyle, özellikle kalkopiritle birlikte ve bunların yataklarının üst kısımlarında oksitlenme sonunda bulunur. Bu oksitlenme, özellikle kalsiyum karbonatın bulunduğu yerlerde su, hava ve karbondioksitin bakır sülfiti etkilemesiyle meydana gelir.[7]
Sibirya, Macaristan, Cornwall, Almanya, Kuzey ve Güney Amerika, Güney Avustralya, Güney Batı Afrika'da ve Anadolu'da çeşitli yerlerde bulunur.
Malahitin bileşimi Cu2CO3(OH)2'dir.[6] Kristalleri monoklinal sistemdedir. Ancak kristalleri az bulunur. İğne ve kıl gibi kristaller, bir arada, demete benzer şekildedir. Çoğunlukla üst yüzeyi yumrulu, yuvarlak, salkımsı agregat (amorf) olarak bulunur. Kristalleri, siyahımsı yeşil ve cam parıltılıdır; agregatları ise zümrüt yeşili renginde ve ipek parıltılı veya donuk olur. Çizgisi açık yeşildir. Sertliği 3,5-4,0 ve özgül ağırlığı da 4,0 g/cm³tür. Kolay kırılır, kırılma yüzeyi midye kabuğu şekillidir. Üfleçte erir ve kömür üstünde Cu (bakır) tanesi bırakır. Tüpte ısıtılırsa su çıkarır ve kararır. Amonyakta çözünür. Asitlerde de köpürerek çözünür.
Malahit fazla sert olmadığı için, tıraşlanıp parlatılarak mücevhercilik ve sedefçilikte kullanılır.
Malahit yeşili: Kapalı formülü C23H25N2Cl olan bir boyarmaddedir. Benzaldehit ve dimetil anilinden elde edilen malahit yeşili trifenilmetan yapısındadır. Anilin yeşili veya benzaldehit yeşili olarak da bilinir. Sanayide ipek, yün, deri ve jütü doğrudan, pamuğu da mordanlandıktan sonra boyamada kullanılır. Tıpta, seyreltik çözeltileri yerel antiseptik olarak kullanılır.[8] Bu bileşik mantar ve bakterilere karşı da etkilidir. Yeşil kristal yapısı ile malahite benzediğinden malahit yeşili denmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Warr, L.N. (2021). "IMA–CNMNC approved mineral symbols". Mineralogical Magazine. 85 (3): 291-320. Bibcode:2021MinM...85..291W. doi:10.1180/mgm.2021.43
.
- ^ Mineralienatlas
- ^ Anthony, John W.; Bideaux, Richard A.; Bladh, Kenneth W.; Nichols, Monte C., (Ed.) (2003). "Malachite" (PDF). Handbook of Mineralogy. V (Borates, Carbonates, Sulfates). Chantilly, Virginia: Mineralogical Society of America. ISBN 0962209740.
- ^ Malachite. Webmineral
- ^ Malachite. Mindat
- ^ a b "Handbook of Copper Compounds and Applications". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.
- ^ "Rocks, Gems, and Minerals". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.
- ^ "British Medicine in the War, 1914-1917". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.
