Mantar meşesi
| Quercus suber | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Quercus suber | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Quercus suber yayılış haritası | |||||||||||||||
Quercus suber veya Mantar meşesi, Quercus cinsine bağlı bir bitki türüdür.[2]
20 m yüksekliğe kadar büyüyen büyük bir ağaçtır. Türler yavaş büyür ve uzun ömürlüdür, genellikle 200 yıldan uzun süre hayatta kalır.[3] Rüzgarla tozlaşır ve rejenerasyon tohum/meşe palamudu yoluyla yapılır, ancak bireyler güdük filizleriyle devam edebilir.[4] Tohum alakargalar ile dağıtılır ve fareler tarafından yenir.[5] Tür, İspanya'daki dehezalar ve Portekiz'deki montadoslar dahil olmak üzere çeşitli habitatlarda bulunur. Bunlar, ağaçların çiftlik hayvanları ve meralar arasında bulunduğu tarımsal orman manzaralarıdır.[4] Türler, genellikle sahil çamı (Pinus pinaster) ve diğer meşelerle birlikte ılıman ormanlık alanda ve Akdeniz makiliklerinde de bulunabilir.[6] Kireçli olmayan veya kumlu topraklarda sıcak ortamlarda hayatta kalmaya adapte edilmiştir. Kuru toprakları ve su baskınlarını tolere edebilir ancak donmaya tahammül edemez.[7] Türlerin dış kabuğu 20 cm kalınlığa kadar çıkabilir ve yangınlardan korunma sağlar. Mantar ormanlarının kendisi çok önemli, çeşitli ekosistemlerdir. Meşe alt ormanları, Avrupa Komisyonu (EC) Habitatlar direktifinin Ek 1'inde yer almaktadır ve bu nedenle kaliteye göre değişiklik gösterse de korumaya tabidir. Ayrıca diğer EC korumalı ormanlarda da bulunabilir.[8]
Batı Akdeniz havzasının kıyı bölgelerinde bulunan, yavaş büyüyen, orta büyüklükte, yaprak dökmeyen bir ağaçtır. Ağacın birincil kullanımı, kabuğun gövdeden soyulmasıyla elde edilen bir mantar kaynağıdır. Mantar esas olarak şarap tıpaları için kullanılır, ancak diğer ürünler aynı zamanda otomobil endüstrisindeki yalıtım panelleri, yer ve duvar karoları ve ses geçirmez malzemeleri içerir. İlk kabuk hasadı 25 yıl sonra, ardından her 9–12 yılda bir hasat edilebilir. Kabuk, orman yangınları sırasında ağaç için bir koruma önlemi görevi görür ve yangın hasarından sonra gövdeden yeniden filizlenmesini sağlar. Mantar meşesi hem kuraklığa hem de şiddetli yağışlara maruz kalan alanlara toleranslıdır. Yıllık ortalama sıcaklık gerektirir ve kumlu ve hafif yapılı toprakları tercih eder. Mantar meşesi içeren orman manzaraları biyolojik olarak çeşitlidir, bu nedenle Avrupa'da pek çok mantar meşesi savan ekosistemi korunmaktadır.[9]
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aronson J., Pereira J. S., Pausas J. G. (eds.). (2009). Cork Oak Woodlands on the Edge: Conservation, Adaptive Management, and Restoration 13 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Washington, D.C.: Island Press, 315 pp.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Barstow, M.; Harvey-Brown, Y. (2017). "Quercus suber". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2017: e.T194237A2305530. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T194237A2305530.en
19 Kasım 2021.
- ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2022.
- ^ "(Gil ve diğerleri 2003)".
- ^ a b "(Houston Durrant ve diğerleri 2016)".
- ^ "(Pausas ve diğerleri 2006)".
- ^ "(Kew 2017)".
- ^ "(Gil ve ark. 2003)".
- ^ "(EUNIS 2017)".
- ^ "European Forest Genetic Resources Programme". EUFORGEN. 11 Temmuz 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Mantar meşesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Mantar meşesi ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
| Quercus ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |