Martuni (köy)
Martuni (Gürcüce: მარტუნი, okunuşu: "mart'uni"), Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahalkalaki Belediyesi'nde yer alan bir köydür. Ahalkalaki Platosu'nda, deniz seviyesinden 1.740 metre yükseklikte yer alır. Ahalkalaki kasabasına 5 km uzaklıktadır.
Martuni, Bavra, Hospio ve Horenia köyleriyle birlikte Hospio temini oluşturmaktadır ve bu teminin merkezi Hospio'dur.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Martuni'nin eski adı Yukarı Hospio'dur. Gürcü Krallığı döneminde, 10. yüzyılda inşa edilmiş olan Hospio Kilisesi, buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Osmanlılar bu yerleşmeyi 1578'de Samtshe-Saatabago'dan ele geçirdi ve köy 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine Hospiye-i Ulya (خوسپیە علیا) adıyla kaydedildi. Bu tarihte Hospiye-i Ulya'da (Yukarı Hospiye), Osmanlı idaresinin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi vermekle yükümlü 9 hane yaşıyordu. Hane reisleri Datuna, Meraba, Nikola ve Mitiç gibi adlar taşıyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar, keten tohumu tarımı ve arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu.[2]
Yukarı Hospio, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Çarlık Rusya'nın eline geçti. Köye 1930 yılında Erzurum vilayetinden göç eden Ermenliler yerleştirildi. Köyün adı da Küçük Hospio olarak değiştirildi. Sovyet döneminde ise buraya yerleştirilmiş olan Ermenilerden dolayı köye Martuni adı verildi.[3][4]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2014 yılı verilerine göre köyde 207 kişi yaşıyordu. Nüfusu Ermenilerden oluşuyordu.[4]
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 232 | 108 | 124 |
| 2014 | 207 | 99 | 108 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Ahalkalaki Belediyesi". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 237, II. cilt (1941), s. 233". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1947), s. 311". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ a b Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 144 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7]