Midyat Yeraltı Şehri
Matiate | |||||||
 Midyat Yeraltı Şehri'nden bir bölüm | |||||||
  Midyat Yeraltı Şehri Türkiye'deki konumu | |||||||
| Diğer adı | Matiate Yeraltı Şehri | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konum | Midyat, Mardin,  Türkiye | ||||||
| Bölge | Tur Abdin | ||||||
| Koordinatlar | 37°25′0″K 41°22′11″D / 37.41667°K 41.36972°D | ||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||
| Uzunluk | 1 km (0,62 mi) | ||||||
| Yükseklik | 2 m (6,6 ft) | ||||||
| Tarihçe | |||||||
| Kuruluş | MS 2.–3. yüzyıllar (yaklaşık) | ||||||
| Terk ediliş | Evet (kısmen) | ||||||
| Devir(ler) | MÖ 1. yüzyıl – MS 6. yüzyıl | ||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||
| Kazı tarihleri | 2020–günümüz | ||||||
| Arkeologlar | Gani Tarkan (kazı başkanı) | ||||||
| Durum | Kısmen kazılmış | ||||||
| İşletme | Mardin Müzesi | ||||||
| Kamusal erişim | Kısmen açık | ||||||
Günümüze kadar 49 oda ve yaklaşık 100 metre tünel açığa çıkarılmıştır. Matiate 
 | |||||||
Midyat Yeraltı Şehri veya antik adı Matiate olan, Türkiye’nin Mardin iline bağlı Midyat ilçesin yer alan bir arkeolojik alandır. Yaklaşık 1.900 yıl önce inşa edildiği, en yoğun döneminde 70.000 kişiye kadar nüfus barındırdığı ve dünyanın bilinen en geniş yeraltı şehirlerinden biri olduğu düşünülmektedir.[1]
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeraltı şehir sistemi, 2020 yılında Midyat’ın tarihi bölgesinde yapılan restorasyon çalışmaları sırasında tesadüfen ortaya çıkarılmıştır.[2] İnşaat işçileri bir kireçtaşı mağarasına rastlamış, bu mağaranın farklı yönlere uzanan tüneller ve odalarla bağlantılı olduğu anlaşılmıştır.[3] Ardından başlatılan geniş kapsamlı kazılar sonucunda 2022 yılına gelindiğinde 49 oda ve yaklaşık 100 metre (330 ft) uzunluğunda tünel sistemi ortaya çıkarılmıştır.[1]
Yeraltı yerleşimine, Midyat’ın antik Asurca adı olan ve “mağaralar şehri” anlamına gelen Matiate ismi verilmiştir.[4][5]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerleşimin kökenleri MS 2. yüzyıl veya MS 3. yüzyıl dönemine kadar uzanmaktadır. Günümüze kadar yalnızca yaklaşık %3’lük bölümü ortaya çıkarılmış olup, toplam uzunluğunun birkaç kilometreye ulaşabileceği tahmin edilmektedir.[1] Yeraltı kompleksi; tüneller, ibadethaneler, şarap mahzenleri, su kuyuları, silolar ve yaşam alanlarından oluşmaktadır.
Kazılar Kültür ve Turizm Bakanlığı, Midyat Belediyesi ve Mardin Müzesi iş birliğiyle yürütülmektedir. Kazıların tamamlanmasıyla birlikte Midyat ilçesinin büyük bölümünün altında benzer yapıların bulunduğu düşünülmektedir.[1]
Kullanım amacı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazı başkanı Gani Tarkan, Midyat Yeraltı Şehri’nin başlangıçta baskı ve zulümden kaçan topluluklar tarafından sığınak olarak kullanıldığını belirtmiştir.[1] Roma İmparatorluğu döneminde Hristiyanlık yasaklanmış ve inananlar Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde yeraltı şehirlerinde gizlenmiştir.[1] Alan içinde bir kilise, bir Davut Yıldızı sembolü taşıyan muhtemel sinagog, su kuyuları, tahıl siloları, madeni paralar, kandiller ve insan ile hayvan kemikleri bulunmuştur.[6][7]
Araştırmacılar, yerleşimin MÖ 1. yüzyıl ile MS 6. yüzyıl arasında aktif olarak kullanıldığını, yüzeyde yaşam yeniden başladığında ise alanın şarap mahzeni ve katakomplar olarak değerlendirildiğini tahmin etmektedir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f "Excavations reveal huge underground city in Turkey's Mardin". Daily Sabah. 19 Nisan 2022. Erişim tarihi: 27 Nisan 2022.
- ^ Eßer, Tobias (22 Nisan 2022). "Türkei: Riesige unterirdische Stadt in Midyat freigelegt" [Türkiye: Midyat’ta devasa yeraltı şehri ortaya çıkarıldı]. Berliner Morgenpost (Almanca). Erişim tarihi: 27 Nisan 2022.
- ^ Mauro, J.P. (16 Mayıs 2022). "2,000-year-old underground city discovered in Turkey". Aleteia. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022.
- ^ "Sensationsfund in der Türkei: Archäologen entdecken wohl größte unterirdische Stadt der Welt" [Türkiye’de sansasyonel keşif: Arkeologlar muhtemelen dünyanın en büyük yeraltı şehrini buldu]. Stern (Almanca). Erişim tarihi: 27 Nisan 2022.
- ^ a b Recker, Jane. "This Huge Underground City May Have Been a Refuge for 70,000 Early Christians". Smithsonian Magazine. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.
- ^ Metcalfe, Tom (13 Mayıs 2022). "Underground city unearthed in Turkey may have been refuge for early Christians". Live Science. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022.
- ^ "Sprawling Underground City in Turkey Discovered". Wall Street Journal. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]