Midyat

Midyat
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Mardin
Coğrafi bölge	Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Ahmet Solmaz
• Belediye başkanı	Veysi Şahin (AK Parti)
Yüzölçümü
• Toplam	1.083 km²
Rakım	950 m
Nüfus
• Kır	-
• Şehir	117.364
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	47500
İl alan kodu	0482
İl plaka kodu	47
Resmî site midyat.bel.tr midyat.gov.tr

Midyat, Mardin ilinin bir ilçesidir. Midyat, dinlerin (İslam, Hristiyanlık ve Yezidilik) ve dillerin (Türkçe, Kürtçe, Arapça ve Süryanice) buluşma noktasıdır. MÖ 9. yüzyıl Asur tabletlerinde Matiate olarak tanımlanır. "Matiate", Aramice/Süryani bir isimdir ve "mahallesim", "vatanım", demektir. Asur kralı II. Asur Nasırpal Tur Abidin'in Aramileri talan ettikten sonra, bu savaşın tarihi tablalar yazılmıştır. Midyat'taki ilk Süryani Hristiyanlar da mağaralarda yaşardı. Midyat tarih boyunca birçok kere kuşatılıp talan edilmiştir. Son olarak I. Dünya Savaşı'nın karanlık günlerinde, "Ferman" yılında, kasaba sakinlerinin üçte ikisi yaşamını kaybetmiştir. Ancak 1930 yılından sonra kasaba yeniden canlanmış: Kiliseler, evler ve bazı mekanlar onarılmıştır. Ondan sonra yerleşim düzeni zamanla oturmaya başlamıştır. Bazı film ve diziler Midyat'ta çekilmiştir.

İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1070 metredir. Mardin ilinin en geniş ve nüfus bakımından en kalabalık ilçelerinden biridir. İlçeye bağlı 43 köy ve mezra bulunmaktadır. Midyat'da Müslüman olarak Araplar, Türkler ve Kürtler yaşamaktadırlar Din ve grupları ise Hristiyan dinine mensup Süryaniler, Ermeniler ve Keldaniler yaşamakta bu dil grupları mezhep olarak aralarında Katolik, Ortodoks ve Protestan olmak üzere üç mezhebe ayrılırlar. Hristiyanlar kendi aralarında çok az sayıda olmak kaydı ile Süryanice konuşmaktadır, Keldanice ve Ermenice bu bölgede unutulmuş dil gruplarıdır ve konuşulmamaktadır. Midyat'da bu dinlerin yanı sıra sayıları çok az olmakla beraber Yezîdî dinine mensup insanlar da yaşamaktadırlar. Bu nedenle Midyat'a "Diller ve Dinler Şehri" denir.

Süryanilerin milattan önceki tarihleri, eski Mezopotamya'da yaşayan ulusların tarihidir. Süryani halkının kökleri de eski Mezopotamya'nın en eski tarihsel dönemine kadar inmektedir.

Yukarı Mezopotamya'nın yazılı tarih evresi yalnız Asurlar ile başlar. MÖ 3000'lerde Sümer'in kuzeyinde yer alan Asurlar ve Akadlar, Fırat'ın orta kesiminde, çok sayıda bağımsız site devletleri kurmuşlardır. Buradaki halk, Sümerlere benzeyen bir medeniyetten oluşmaktadır. Bu kabile, bir Sami dili olan Asurca ve Akadca/Aramice konuşuyordu.

Coğrafya

Midyat, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Mardin iline bağlı bir ilçedir. Mardin il merkezine (Artuklu) uzaklığı 67 kilometredir. İlçenin coğrafi konumu 37°03′–37°10′ kuzey enlemleri ile 41°03′– 41°43′ doğu boylamları arasındadır. İlçe, topografik olarak 571 metre ile 1.128 metre arasında değişen, kalkerli (kireçtaşı) yapıdaki engebeli bir plato üzerinde kuruludur.

İki yerleşim biriminden oluşan, dinlerin ve dillerin birleşme noktası, "Gelen ağlar giden ağlar" sloganı ile adeta özdeşleşen Midyat Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en gelişmiş ilçelerinden biridir. 1990'lı yıllardan itibaren okur yazarlık oranında büyük bir ilerleme yaşanmıştır. Geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. 2000'li yıllardan itibaren İlçede çekilen Dizi Film ve Sinema Prodüksiyonları sayesinde unutulmakta olan Midyat'ta yaşayan tüm toplulukların ortak değeri olan Telkari (Gümüş İşleme) sanatında büyük gelişme yaşanarak bu sanat tekrar canlanmakta olup endüstri haline getirilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışmalar iç ve dış turizmin gelişmesine de katkı sağlamıştır. Midyat'a özgü mimarisi olan ve adını yine Midyat'tan alan "Midyat Evleri"ni süsleyen "Taş İşleme Sanatı" (Nahid) da Midyat'ta yaşayan tüm toplumların ortak değeri olarak ayrı bir önem taşımaktadır.

İlçenin yüzölçümü 1.241 km²’dir.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1927	32.228	3.918	28.310
1935	46.147	7.519	38.628
1940	46.654	9.475	37.179
1945	38.956	7.660	31.296
1950	47.054	8.106	38.948
1955	52.858	8.106	44.752
1960	60.181	9.621	50.560
1965	64.244	10.391	53.853
1970	70.310	12.987	57.323
1975	80.978	16.905	64.073
1980	84.625	19.951	64.674
1985	89.038	22.169	66.869
1990	72.929	29.569	43.360
2000	128.085	56.669	71.416
2007	114.040	56.340	57.700
2008	113.960	54.799	59.161
2009	106.059	53.906	52.153
2010	106.848	55.615	51.233
2011	107.986	58.415	49.571
2012	105.542	60.425	45.117
2013	105.456	105.456	veri yok
2014	105.252	105.252	veri yok
2015	105.952	105.952	veri yok
2016	108.242	108.242	veri yok
2017	110.548	110.548	veri yok
2018	113.367	113.367	veri yok
2019	114.763	114.763	veri yok
2020	117.364	117.364	veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

İlçeye bağlı 72 mahalleden oluşmaktadır.

Köyler

Midyat'a bağlı birçok köy ve belde bulunmaktadır. 55 köy ve 6 belde bağlıdır. Bu köy ve beldelere bağlı birçok mezra da bulunmaktadır. Bugün bu mezraların çoğunda kimse yaşamayıp, dışarıdan gelen Koçerlerin hayvanlarını barındırabileceği yer olarak ve mera alanı olarak kullanılmaktadır.

Resim galerisi

• 
  Eski Midyat
• 
  Deyrulumur manastırı
• 
  Midyat kilisesi
• 
  Kasr-ı Nehroz'un avlusu
• 
  Mor Barsavmo Kilisesi Çan Kulesi
• 
  Bir İşletmede Sergilenen Yöresel Kıyafetler

Ayrıca bakınız

• Midyat Yeraltı Şehri
• Mardin ilindeki yerleşim yerleri listesi

Dış bağlantılar

• YerelNET3 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Midyat Kaymakamlığı20 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.