Matrah
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Matrah, vergi borcunu hesaplamak için kullanılan, vergi yasalarına göre belirlenen vergiye tabi tutardır/değerdir.
Matrah, içerdiği değere göre ikiye ayrılır:
- Advalorem matrah: Belirli bir rakamdır. (.....TL). Örneğin gelir vergisinde elde edilen gelirden indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan kısım matrahı oluşturur. Bu tutara "oran" uygulanması yoluyla da vergi borcu hesaplanır; bu işleme de verginin tarhı denilmektedir.
- Spesifik matrah: Vergiye sebep olan şeyin cinsi, özelliğine göre belirlenen matrahtır (m2, kwat, motor gücü 1500 gibi). Örneğin MTV'de matrah hesaplanırken motorlu taşıtın motor gücü hesaba katılmaktadır.
Matrah Belirleme Usulleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Beyan Usulü: Vergi mükellefinin kendi matrahını beyan etmesidir.
Karine usulü: Vergi mükellefinin gelir veya servetinin ölçüsü olduğu kabul edilen çeşitli dış göstergelerden yararlanmak suretiyle vergi matrahının hesaplanmasıdır.
Götürü Usul: Vergilendirmeye esas olacak değer veya miktarın tek tek belirlenmesi yerine aynı durumdaki tüm vergi mükellefleri için genel olarak belirlenmesidir.
İdarece Takdir Usulü: Matrahın belirlenmesi konusunda idarenin takdir hakkını kullanmasıdır.