Metasoma
Metasoma, üç parçalı eklem bacaklıların (Arthropoda) vücudunun arkadaki bölümüdür; öndeki iki kısım ise prosoma ve mesosomadır.[1] Böceklerde metasoma, sindirim, solunum ve dolaşım sistemlerinin büyük bölümünü barındırır ve uç segmentleri üreme organlarına dönüşmüştür. En ilkel böcek gruplarından zıplayan kılkuyruklarda metasomal segmentlerde “stili” adı verilen küçük, eklemli ve atavistik uzantılar bulunur. Çoğu böcek takımında ise cercus adıyla anılan; çok segmentli, arka antenleri andıran ve pre-apikal konumda yer alan ekler gözlenir; bu yapılar türlere göre farklılaşabilir veya tamamen kaybolabilir. Yetişkin böceklerin büyük çoğunluğunda metasomada başka ek uzantı yoktur; ancak larva döneminde—tırtıllarda prolegler, sucul böceklerde solungaçlar gibi—çeşitli ek yapılar görülebilir.
Zar kanatlılar (yaban arıları, arılar ve karıncalar) grubunda metasoma; tipik olarak petiyol oluşturan ikinci karın segmenti ile bunu izleyen segmentlerden meydana gelir ve çoğunlukla “karın” yerine gaster olarak adlandırılır. Bu böceklerde birinci karın segmenti propodeum olarak adlandırılır ve göğüse kaynaşmıştır. Metasomanın üst yüzeyi tergum adı verilen kitin plakalarıyla, alt yüzeyi ise Sternum adı verilen plakalarla kaplıdır.[2]
Akrep türlerinde metasoma, kuyruk bölümünü oluşturur.[3] Örümcekler gibi diğer kistoyurungaşlarda ise mesosoma ile metasoma kaynaşarak opisthosoma adı verilen yapıyı meydana getirir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b D. R. Khanna & P. R. Yadav (2004). "Segmentation in arthropods". Biology of Arthropoda. Discovery Publishing House. ss. 316-394. ISBN 978-81-7141-897-8.
- ^ Donald L. J. Quicke (2009). "Hymenoptera (ants, bees, wasps)". Vincent H. Resh & Ring T. Cardé (Ed.). Encyclopedia of Insects (2. bas.). Academic Press. ss. 473-484. ISBN 978-0-12-374144-8.
- ^ Stanley C. Williams (2009). "Scorpions". Vincent H. Resh & Ring T. Cardé (Ed.). Encyclopedia of Insects (2. bas.). Academic Press. ss. 904-909. ISBN 978-0-12-374144-8.