Metin Yeğin
Metin Yeğin (d. 1963, İstanbul), yazar, belgeselci, gazeteci, sinemacı, işçi, avukat, gezgin.
Yeryüzündeki alternatif yaşamlara dair belgeseller yapıp kitaplaştırması ile tanınır. Farklı coğrafyalardaki toplumsal hareketleri tanıtan 200'e yakın filmi vardır. Yazılarını çeşitli yayın organlarında 'Dünyanın Sokakları' başlıklı köşesinde yayımlar.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1963'te İstanbul'da doğdu.12 Eylül döneminde 17 yaşında iken cezaevine girdi, üç yıl sonra serbest kaldı.[1] İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Cambridge Üniversitesi'nde sinema eğitimi aldı.
Yaşamını bir seyyah olarak sürdürdü. Türkiye'de ve başta Latin Amerika ülkeleri olmak üzere birçok ülkede çeşiti işlerde çalıştı; geçimini Ekvador'da bambu ev yapımında işçilik, Meksika'da limon toplayıcılığı ve bulaşıkçılık, Nikaragua'da karides avcılığı, Arjantin'de sandviç satıcılığı gibi işler yaparak kazandı. Bir yandan da bulunduğu yerlerdeki kooperatif örgütlenmelerine öncü oldu; ekolojik direnişlere katıldı, isyanlara tanıklık etti.[2] Bu deneyimlerini yazılar yazıp kitaplar yayımlayarak, belgesel ve kurmaca filmler çekerek paylaştı.
Zapatistalar ve Meksika hükûmeti arasında ateşkes ilân edildikten sonra barış gözlemcisi olarak bölgeye giden Yeğin, bu sırada Zapatistalar'ın lideri Subcomandante Marcos ile tesadüfen tanıştı ve on gün kadar birlikte kaldı.[1] İlk kitabı Meksika'daki Zapatista Hareketi'ni ve hareketin liderini konu alan "Marcos'la On Gün" (2001) idi.
Dünyanın farklı coğrafyalarındaki toplumsal hareketleri tanıtan 200'e yakın filmi CNN Türk, NTV, Al Jazeera, Kanal Türk, Telesur televizyonlarında yayımlandı. Belgesellerini önceden bir senaryo hazırlamadan çekti.[1] Birçok festivalde, direniş mekanı ve direniş alanlarında gösterilen belgesellerinden başlıcaları F (2001), Topraksızlar (2003), Patronsuzlar (2003), Çocuklarından DoğanAnneler (2005) ve El Mahalla (2009) adlı belgesel filmlerdir.[3][4]
Yeğin, Türkiye'de Radikal, Özgür Gündem, Özgür Politika gazetelerinde, Gazete Duvar'da 'Dünyanın Sokakları' köşesinde yazılar yazdı. Yazılarında özellikle dünyadaki neoliberal kent inşası ve buna karşı mücadele deneyimlerini anlattı. İtalya, İngiltere ve Arjantin'de de çeşitli dergiler için yazılar yazdı. BBC ve Açık Radyo'da radyo programları yaptı.[5] Brezilya'nın Buenos Aires kentindeki Mouvement Sans Terre (Topraksızlar) Hareketi'ni örnek alarak 2009'da Şanlıurfa'nın Viranşehir ilçesinde 'ViranşehirAx u Av Komünü' örgütlenmesine öncülük etti.[6] Toprak zengini bir ağanın arazisini işgal ederek ilçedeki evsiz aileler ile birlikte barınma hakları için kerpiç evler yaptı.
İlk uzun metrajlı filmini 2010 yılında çekti. 1988'de Metris Cezaevi'nden yaşanan firar olayını konu alan D adlı filmi, 120 kişinin dayanışması ile ve küçük bir bütçe ile çekti.[7]
Yeğin, Barışa Rock Festivali ve Uluslararası İşçi Filmleri Festivali'nin ilk örgütlenmelerinde yer aldı. Dünyanın her yerinde sempozyumlarda, kongrelerde, fabrikalarda, üniversitelerde, mitinglerde konuştu ve deneyimleri birbirleri ile buluşturdu.[1]
Yönetmenliğini ve senaryosunu üstlendiği Grev 1910 adlı 2021 Kanada yapımı filmde Osmanlı döneminde Bursa'daki ipek fabrikasında kadın işçilerin, daha iyi çalışma koşullarına ulaşmak için iş bırakma eylemi başlatmasını konu aldı.
Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Marcos'la 10 gün (2000)
- Firari İstanbul (2001)
- Topraksızlar (2002)
- Patronsuzlar (2006)
- Bir Şenlikti Uzun Yürüyüş (2006)
- Likya Yolu (2007)
- Gerillanın Barışı (2010)
- Dünyanın Sokakları (2010)
- İstanbul Öyküleri (2012)
- Kent Reformu ve Yeni Gecekondu Hareketi (2014)
- Dünyanın Sokakları (2015)
- Marcos'la On Gün (2015)
- Gerillanın Barışı (2015)
- Patronsuzlar (2015)
- Kent - Komün - Ekoloji (2015)
- Özyönetim
Belgeseller, Filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]- 7 Months in Latin Amerika - 2000
- Likya Yolu - 2000 (Barış Doğru ile)
- Sonra... (After...) - 2001
- Escape - 2001
- F - Yaşama ve Onun Büyüsüne İnananlara - 2001
- Foot Prints in Nature - 2001
- Tour in Three Continents - 2001
- White and Red Tulips - 2001
- Üç Kıtada Devri Alem - 2001
- Topraksızlar - 2003 (Alexsandra Paserelli ile)
- Toprakana İçin - 2003
- Patronsuzlar - 2003
- Güzel Günler Göreceğiz - 2003 (Nihan Gider ve Alexsandra Paserelli ile)
- Barışa Rock - 2003 (Dilek Çolak ile)
- Para Paçamama - 2003 / Metin Yeğin (Leonardo Bertulazi ile)
- Çocuklarından Doğan Anneler - 2005 (Dilek Çolak ile)
- Yasak Türkü: Kızılırmak - 2005
- Barikatçılar Moscony: Doğrudan Demokrasi - 2006
- Bir Şenlikti Uzun Yürüyüş: Topraksızlar - 2006 (Dilek Çolak ile)
- Patronsuzlar 1 (Galler Tower Madeni) - 2006
- Patronsuzlar 2 (Brezilya) - 2006 (Dilek Çolak ile)
- Patronsuzlar 3 (Uruguay-Arjantin) - 2006 (Dilek Çolak ile)
- Patronsuzlar 4 (Bolivya-Venezuela) - 2006 (Dilek Çolak ile)
- El Mahalla - Canım Ciğerim İşçi Kerim - 2008
- Altın Yerli Kızların Saçlarından Yapılır - 2007 .... Belgesel, 00:16:00
- D (The D) - 2010
- Gerillanın Barışı - 2010
- Grev - 2021
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- Geçmiş Zamanın Yaşadıkları
- 3. Safranbolu Altın Safran Belgesel Film Festivali, Proje Yarışması, İkincilik Ödülü (2002)
- Anadolu Film Festivali, Altın Keçi Ödülleri, Ahmet Uluçay Sinema Ödülü (2011)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Adlı, Ayşe. "Dünya Sokaklarında Bir Adam". Kamera Arkası. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Güney Amerika mafya turları". Gazete Duvar. 27 Mayıs 2021. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2025.
- ^ "Metin Yeğin". Kamera Arkası. 6 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ "Metin Yeğin". www.goodreads.com. 14 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2025.
- ^ "Metin Yeğin". İletişim. 25 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020.
- ^ Kazas, Gözde (30 Aralık 2011). "Viranşehir Komününden Ses Var". bianet.org. 12 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2025.
- ^ "Mazlum devrimci filmleri bitsin". Evrensel.net. 6 Mayıs 2010. Erişim tarihi: 12 Mart 2025.