Mezuza

POLIN Polonya Yahudileri Tarihi Müzesi'nin girişindeki mezuza

Mezuza (İbranice: מזוזה), bazı Musevilerin evinin giriş kapısının sağ pervazına yerleştirdiği ve içinde Tevrat'tan metinler bulunan kutucuk.

İbranicede mezuza "kapı pervazı" anlamına gelir ancak dar manada mezuza; kapı pervazına çakılan, tahta veya metal benzeri maddeden yapılmış bir muhafazaya yerleştirilmiş olan parşömendir. Tevrat'ın Tesniye (6:4-9 ve 11:13-21) bölümlerindeki Şema Yisrael metinleri bulunmaktadır: "Duy, Ey İsrail, RAB bizim ilahımızdır, RAB birdir." Soldan sağa dürülmüş olan bu parşömenin dış yüzeyinde ise "Her Şeye Kadir" anlamına gelen Şaday kelimesi yazar ki bu aynı zamanda Şomer Delatot Yisrael yani "İsrail Kapılarının Koruyucusu" cümlesinin baş harflerinden de oluşur.

Mezuza evin dış kapısına ve evin banyo-tuvalet hariç tüm kapıların sağ pervazına üst ucu içeriyi gösterecek şekilde hafif bir eğimle ve özel bir dua ile çakılır. Her dindar Musevi evden çıkarken ve girerken parmaklarıyla bu mezuzaya dokunur ve öper. Mezuzalar "sofer" adı verilen ve bu konuda eğitim almış hattatlar tarafından kaşer (helal) bir hayvanın derisi üzerine mürekkep ile kamış kalemle yazılır. Musevi inancında kapıların pervazlarına çakılı olan mezuzaların en az yedi senede iki defa açılıp kontrol edilmesi gereklidir. Eğer mürekkeplerde bir akma söz konusuysa hemen bir hahama götürülür ve değişmesi icap ediyorsa yenisiyle değiştirilir.