Mihail Botvinnik
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Ocak 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Mikhail Botvinnik | |
|---|---|
 Mikhail Botvinnik (1962) | |
| Doğum | Mikhail Moiseyevich Botvinnik 17 Ağustos 1911 Kuokkala, Finlandiya Grandüklüğü, Rus İmparatorluğu (şu anda Repino, Rusya) |
| Ölüm | 5 Mayıs 1995 (83 yaşında) Moskova, Rusya |
| Vatandaşlığı | Sovyetler Birliği |
Mihail Botvinnik (Rusça: Михаи́л Моисе́евич Ботви́нник) (d. 17 Ağustos 1911- ö. 5 Mayıs 1995) Altıncı dünya satranç şampiyonu.
17 Ağustos 1911'de Sankt-Peterburg'da doğan Botvinnik 12 yaşında satrançla tanıştı. Öyle hızlı bir gelişim gösterdi ki, daha 16 yaşındayken usta unvanını aldı. 20 yaşına geldiğinde ise Sovyetler Birliği şampiyonu oldu. Teknik bilimlerdeki ilerlemesinin de satrançtan geri kalır yönü yoktu. 21 yaşına geldiğinde elektrik mühendisi oldu ve beş yıl sonra Teknik bilimler adayı oldu (Candidate of Technical sciences).
Aralıksız başarı serileri Botvinnik'in yaratıcı satrancını dünya satrancının en tepelerine götürdü. Sovyetler Birliği Şampiyonası'nın düzenli bir katılımcısı olarak yedi kez birinciliği alarak bu alanda inanılmaz bir rekor kırdı. Üst düzey uluslararası büyük ustalarla da temasları çok başarılı geçmişti. 1936'da meşhur Nottingham Turnuvası'nda Max Euwe, Alekhine, Lasker ve pek çok diğer satranççının önünde Capablanca ile birinciliği paylaştı. Başarısı giderek arttı ve 1941 ile 1947 arasında oynadığı sekiz turnuvayı da kazandı. Bu Alekhine tarafından bile elde edilememiş bir başarıydı.
O zamanlar dünya şampiyonluğu unvanı Alekhine'deydi. Uzun çabalar sonucunda Alekhine ile Botvinnik arasında ikili bir maç yapılmasına karar verildi. Botvinnik bu mücadele için kendini tamamıyla hazır hissediyordu. Fakat ne gariptir ki, çok yakın gözüken dünya şampiyonluğu için Botvinnik'in, Alekhine'in 1946 yılındaki ani ölümü yüzünden 10 sene daha beklemesi gerekecekti.
Nihayet 1948 yılında FIDE, dünya şampiyonluğu için bir turnuva organize etmeye karar verdi. Botvinnik en yakın rakibine 3 puan fark atarak dünya şampiyonu oldu. Dünyanın en iyi oyuncularına karşı mücadelesinde Smislov'u 3-2 Keres'i 4-1 Reşevski'yi 3.5-1.5 ve Dr.Euwe 'yi 3.5-1.5 yenmiştir.
1948 yılı, satranç tarihine Sovyet satranç okulunun durdurulamaz yükselişinin ve Botvinnik'in unvanı için yapacağı maçların başlangıcı olarak geçecektir. 15 yıl boyunca Botvinnik unvanını sağlam bir şekilde koruyarak dünyanın en iyi oyuncusu olduğunu göstermiştir.
1951 yılındaki dünya şampiyonluğu maçı Botvinnik için az kalsın büyük bir hayal kırıklığı olacaktı. Adaylar turnuvasının 27 yaşındaki galibi David Bronstein çok orijinal bir oyuncuydu. Çarpıcı kombinezonlar yaratmakta sınırsız bir yeteneğe sahipti. Oynadıkları 24 maçta taraflar yenişemediler. Ama FIDE kurallarına göre Botvinnik unvanını korudu. Üç sene sonra 1954'te Smyslov ile dünya şampiyonluğu maçı yine Botvinnik'in lehine 12-12 berabere bitti.
1957 yılındaki maça çok daha iyi hazırlanan Vassili Smyslov, dengeli, becerikli ve soğukkanlı oyunuyla maçı kazandı ve dünya şampiyonu oldu. Ne var ki bir yıl sonraki rövanş maçında roller değişti. Çok az kimse yenik şampiyonun unvanını geri alabileceğine inanıyordu. Belli bir hedef doğrultusunda güçlerini toplama, disiplini, inanılmaz bir konsantrasyon ve hırsla çalışabilme gibi eşsiz yetenekleri sayesinde unvanını geri almayı başardı.
1960 yılında Botvinnik genç Mikhail Tal'in dehası karşısında eğilmek zorunda kaldı ve unvanını kaybetti. Fakat zamanının satrancı için inanılmaz bir şeyi gerçekleştirdi ve 50 yaşındaki Botvinnik Tal'i rövanş maçında ezici bir üstünlükle devirerek unvanını geri aldı.
1963 yılında dünya şampiyonluğu için yapılan 25. ikili maç Botvinnik'in aynı zamanda jübilesi gibidir. Bu aynı zamanda Botvinnik'in yaptığı 8. unvan maçıdır. Daha önce hiçbir maç bu kadar esrarlı olamamıştır. Maçın sonunda haklı olarak "Demir Petrosyan" olarak adlandırılan Tigran Petrosian galip gelmiştir. 15 yıl süren ağır ve yorucu mücadelelerden sonra modern satrancın devi tahtını bırakarak satranç arenasından çekilmiştir.
Petrosyan ile maçından sonra Botvinnik bir daha dünya şampiyonluğu mücadelesine girişmedi. Bunun yerine bilgisayarlar üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırdı. Buna rağmen çeşitli turnuvalarda 200 oyun oynadı ve hep üst sıraları elde etti. Sovyet takım şampiyonalarında oynamaya devam etti ve çok parlak zaferler elde etti. 1964'te Smyslov'a, Stein'a ve Petrosyan'a, 1966'da Spassky, Smislov ve Keres'e elde ettiği gibi... Turnuvaya hazırlık sistemleri, sayısız konferansları, yorumları, kitaplarındaki oyun analizleri sayesinde Botvinnik döneminin satranç anlayışının yükselmesine önemli katkıda bulunmuştur.
Bu sebeptendir ki bu çarpıcı isim insan ve oyuncu olarak ve aynı zamanda yeni bir satranç döneminin yaratıcısı olarak günümüzde bile pek çok usta için ilham kaynağı olmaya devam etmektedir. Botvinnik 1995 yılında ölmüştür.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Botvinnik'in Hayatı
- Botvinnik'un oyunlarından 40 önemli pozisyon 11 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
