Moravyalı Jobst
| Jobst | |
|---|---|
| Jobst'un Olomouc Kanun Kitabı'nda yer alan portresi | |
 | |
| Almanya Kralı (resmî olarak Romalıların Kralı) | |
| Hüküm süresi | 1 Ekim 1410 - 18 Ocak 1411 |
| Önce gelen | Ruprecht |
| Sonra gelen | Sigismund |
| Lüksemburg Dükü | |
| Hüküm süresi | 1388 - 18 Ocak 1411 |
| Önce gelen | II. Wenceslaus |
| Sonra gelen | I. Elisabeth |
| Brandenburg Elektörü | |
| Hüküm süresi | 1388 - 18 Ocak 1411 |
| Önce gelen | Sigismund |
| Sonra gelen | Sigismund |
| Moravya Margrafı | |
| Hüküm süresi | 12 Kasım 1375 - 18 Ocak 1411 |
| Önce gelen | Johann Heinrich |
| Sonra gelen | Sigismund |
| Doğum | y. 1354 Brno, Bohemya Krallığı |
| Ölüm | 18 Ocak 1411 (yaklaşık olarak 56 yaşında) Brno, Bohemya Krallığı |
| Defin | St. Thomas Kilisesi, Brno |
| Eş(ler)i | Opoleli Elisabeth Opoleli Agnes |
| Hanedan | Lüksemburg |
| Babası | Moravyalı Johann Heinrich |
| Annesi | Opavalı Margaret |
| Dini | Roma Katoliği |
Moravyalı Jobst (Çekçe: Jošt Moravský veya Jošt Lucemburský; Almanca: Jost, Jobst, Jodok yahut Jodokus von Mähren; y. 1354, Brno - 18 Ocak 1411, Brno), Lüksemburg Hanedanı mensubu Çek-Alman asilzadesi. 1375'te Moravya Margrafı, 1388'de Lüksemburg Dükü ile Brandenburg Elektörü olmuştur. 1410 senesindeyse elektörler tarafından Almanya Kralı (Romalıların Kralı) seçilmiştir. Jobst, 15. yüzyılın başlarında Lüksemburg Hanedanı içerisinde ve Kutsal Roma-Alman tahtı etrafında cereyan eden mücadelelerde egemen rol oynamış, hırslı bir hükümdardır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Jobst'un 1354 yılında Moravya margravı Johann Heinrich'in Brno kentindeki ikametgâhında doğduğu tahmin edilmektedir.[1] Babası Johann Heinrich, Kutsal Roma İmparatoru IV. Karl'ın erkek kardeşiydi. IV. Karl'ın çocukları olan Václav ile Sigismund da Jobst'un kuzenleriydi. Jobst, babasının ilk meşru erkek çocuğu olarak doğmuş ve böylece onun varisi olmuştur.[2]
Veliaht prens Jobst, 1375 yılında babasının vefat etmesi üzerine, Moravya Margraflığı'nın idaresini devralmış ancak margraflığın yönetilmesi hususunda erkek kardeşi Prokop ve ona destek veren Olomouc piskoposları ile uzun süreli bir savaşa tutuşmuştur. Jobst, Bohemya kralı olan kuzeni IV. Václav'ın Lüksemburg Düklüğü'nü kendisine rehin olarak vermesi üzerine, buranın da hükümdarı olmuştur (1388). Aynı sene içerisinde, henüz Macaristan Krallığı'nı devralmış olan diğer kuzeni Sigismund'un Brandenburg'u para karşılığında kendisine vermesi neticesinde Elektör-prens olmuştur. Sigismund'un Brandenburg'u Jobst'a - para alarak rehin - vermesindeki neden ise, daha büyük olan Macaristan üzerindeki egemenliğini sağlamlaştırmak istemesidir.[1][3] Jobst, 1394 senesinde IV. Václav'ın idaresine karşı Poděbradyli II. Boček'in önderliğinde kurulan Lordlar Birliği isimli asilzade gurubuna katılmıştır. Birlik, Kral Václav'ı esir almış ve Jobst'u Bohemya Krallığı'nın naibi ilan etmiştir.[4] Jobst, Kral Václav'ı bir müddet Prag Kalesi'ne hapsetmiş ve daha sonrasında Wildberg'de ikamet eden Avusturyalı Starhemberg hanedanının gözetimine bırakmıştır. Kral Václav'ın kardeşleri Sigismund ve Görlitzli Johann'ın ısrarlı talepleri neticesinde barış yapılmıştır. Fakat IV. Václav, serbest bırakıldıktan hemen sonra, Jobst'u Prag'dan kovdurmuştur. Jobst ile Sigismund, 1401 yılında karşılıklı bir veraset anlaşması imzalamışlarsa da, daha sonrasında aralarında yeniden ihtilaf meydana gelmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Jobst; Almanya Kralı Ruprecht'in Mayıs 1410'da vefat etmesinin ardından, 10 Eylül günü üç elektör tarafından Almanya Kralı seçilen kuzeni Sigismund'a karşı çıkmış, 1 Ekim'de yapılan ikinci seçimde yedi elektör prensin dördü tarafından kral seçilmiştir.[5] Çoğunluğu sağlayan oy, Bohemya Kralı sıfatını taşıyan kuzeni Václav tarafından verilmiştir. Elektörler nezdinde daha fazla desteğe sahip bulunan Jobst, muhtemelen zehirlenerek, 18 Ocak 1411'de vefat etmiştir. Bu durum, Sigismund'un Romalıların Kralı (Almanya Kralı) seçilmesinin ve daha sonra da Kutsal Roma İmparatoru olarak taç giymesinin önünü açmıştır.[1]
Evlilikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Jobst iki defa evlenmiştir:[1]
- Opoleli Elisabeth (1360–1374), Opole Dükü Władysław Opolczyk'in kızı, 1372 yılında, çocuksuz.
- Opoleli Agnes (ö. 1409), Opole Dükü II. Bolesław'ın (Bolko) kızı ve Dük Władysław'ın kız kardeşi, 1374 yılında, çocuksuz.
Unvanları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Romalıların Kralı (Almanya Kralı)
- Moravya, Lausitz ve Brandenburg Margrafı
- Brandenburg Elektörü
- Lüksemburg Dükü
- İtalya Vicariusu[5]
- Kutsal Roma İmparatorluğu Vicariusu
Popüler kültürde
[değiştir | kaynağı değiştir]Jobst, 2018 yapımı video oyunu Kingdom Come: Deliverance'da karakter olarak yer almaktadır. Oyunda, Talmbergli Diviš, Hans Capon, Lipálı Hanuš, Lihtenştaynlı II. Johann ve Radzig Kobyla ile birlikte Sigismund'u nasıl yeneceklerini ve Václav'ı esaretten nasıl kurtaracaklarını planlarken gösterilirler.[6] Jobst, 2024'te çıkan ikinci oyun Kingdom Come: Deliverance 2'de de mevcuttur.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Krzenck, Thomas (2013). "Ein Mann will nach oben" [A man wants to rise to power]. Damals (Almanca). 45 (8). ss. 72-77.
- ^ Chisholm 1911.
- ^ "1911 Encyclopædia Britannica/Sigismund - Wikisource, the free online library". en.wikisource.org (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Kasım 2025.
- ^ "1911 Encyclopædia Britannica/Wenceslaus - Wikisource, the free online library". en.wikisource.org (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Kasım 2025.
- ^ a b "Jobst | Holy Roman Emperor, Elector of Brandenburg & Bohemian King | Britannica". Encyclopedia Britannica (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Kasım 2025.
- ^ Hata: {{video oyunu kaynağı}} başlık ve geliştirici parametrelerine bilgi girilmedi
- ^ Carmosino, Matthew (3 Şubat 2025). "Kingdom Come: Deliverance 2 Review – Taking the Crown". GamingBolt. Erişim tarihi: 7 Şubat 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Moravyalı Jobst ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
