Muhammed Ali Ahmed el-Haddad
| Muhammed Ali Ahmed el-Haddad | |
|---|---|
_(cropped).jpg) el-Haddad, 2024 | |
| Doğum | محمد علي أحمد الحداد 1967 Mısrata, Libya |
| Ölüm | 23 Aralık 2025 (58 yaşında) Haymana, Ankara, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Uçak kazası |
| Bağlılığı |  Libya |
| Branşı | Libya Ulusal Ordusu |
| Rütbesi |  Korgeneral |
| Birimi | Libya Genelkurmay Başkanlığı |
Muhammed Ali Ahmed el-Haddad (Arapça: محمد علي أحمد الحداد; 1967, Mısrata - 23 Aralık 2025, Ankara), Libyalı general. 2020'den 2025'teki bir uçak kazasında hayatını kaybedene kadar Libya Ulusal Ordusu Genel Kurmay Başkanı olarak görev aldı.
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]El-Haddad, 1967 yılında Libya'nın Misrata şehrinde doğdu. 1987 yılında askeri bir kolejden mezun oldu.[1]
Askeri kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şubat 2011'de el-Haddad, Muammer Kaddafi rejiminden ayrılarak Birinci Libya İç Savaşı'nda muhalif güçlere katıldı. Daha sonra Halbous Tugayında üst düzey bir subay oldu. 4 Haziran 2017’de, o sırada yarbay rütbesini taşırken, Libya Başkanlık Konseyi tarafından Merkez Askerî Bölge Komutanı olarak atandı. Eylül ayında, Tavurga'nın güvenliğini sağlamak ve yerinden edilmiş sakinlerin geri dönüşünü kolaylaştırmakla görevlendirildi. Ağustos 2018’de, kentin güneyinde çatışmaların patlak vermesinin ardından, İkinci Libya İç Savaşı kapsamında Trablus'taki ateşkes görüşmelerini yürütmek üzere atandı. Çatışmalardan etkilenen bölgelerden ordunun çekilmesini denetledi ve ele geçirilen askerî üsleri, çatışmalar başlamadan önce buraları kontrol eden güçlere iade etti. 1 Eylül'de, bir askerî toplantı sonrasında kaçırıldı, ancak müzakerelerin ardından Karzaz'da sağ olarak kurtarıldı.[2]
Korgeneralliğe terfi etmesinin ardından, el-Haddad Ağustos 2020'de Başbakan Fayiz es-Serrac tarafından Libya Ulusal Ordusu Genelkurmay Başkanı olarak atandı ve 17 Eylül'de resmi olarak görevine başladı.[3][4][5] Bu atamayla birlikte, uluslararası alanda tanınan Ulusal Birlik Hükûmeti’nin (GNU) ordusundaki en yüksek rütbeli subay oldu.[6]
Göreve başlamasından itibaren, ordudaki bölünmüşlüğü sona erdirme ve ülkenin egemenliğini savunabilecek bir ordu inşa etme sözü verdi. Birleşmiş Milletler destekli, orduyu “5+5 Ortak Askerî Komitesi” çatısı altında birleştirmeyi amaçlayan görüşmelere öncülük etti. Ancak Libya krizi bağlamında halen ordu bölünmüş durumdadır; doğu Libya'da, Halife Hafter liderliğindeki Tobruk merkezli rakip bir hükümet, askerî gücü kontrol etmektedir.[7][8] Bu çabalar kapsamında, 2022 yılında doğudaki muadili Abdulrazek el-Naduri ile Trablus, Kahire ve Tunus'ta birkaç kez bir araya gelerek ordunun birleştirilmesini görüştü. Bu görüşmeler 2023 yılında da devam etti ve iki tarafın toplantıları Paris'te gerçekleştirildi.[9] Ayrıca, batı Libya'daki güçlerin yeniden yapılandırılmasına yardımcı oldu ve yerel milisleri orduya entegre etti.[10]
El-Haddad görev süresi boyunca, Libya'nın uluslararası askeri ilişkilerini, özellikle de Türkiye ile ilişkilerini genişletmeyi hedefledi.[11] Ağustos 2021'de Libya açıklarında konuşlanmış bir Türk fırkateynini ziyaret etti ve daha sonra iki ülke arasındaki işbirliğini genişletmek amacıyla Trablus'ta Türkiye Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüştü.[12][13] Aynı yıl Moskova'ya seyahat etti. Mart 2023'te, Libya özel birliklerinin eğitimi konusunda İtalya ile bir askeri anlaşmaya onay verdi. Temmuz 2024'te, sınır güvenliğini güçlendirmek ve Libya ordusunu birleştirmek konularını görüşmek üzere Amerika Birleşik Devletleri Afrika Komutanlığı komutanlarıyla bir araya geldi. Libya'nın birleşmesi ve ülkenin sınırlarını savunmak için Avrupa ve Amerika'nın ortak bir gücünün oluşturulması için destek toplamak amacıyla Kahire ve Roma da dahil olmak üzere yabancı liderlerle görüşmelere katıldı.[14]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhammed el-Haddad, Libya'da görevli Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin görev süresinin 2 Ocak 2026 tarihinden itibaren iki yıl süreyle uzatılmasını öngören Cumhurbaşkanlığı Tezkeresinin 22 Aralık'ta Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulunda kabulünden bir gün sonra 23 Aralıkta resmi temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya gitti. El-Haddad görüşmeler kapsamında Türkiye Genelkurmay Başkanı Selçuk Bayraktaroğlu ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Metin Tokel ile bir araya geldi.[5]
Aynı günün ilerleyen saatlerinde, el-Haddad ile birlikte yedi kişiyi taşıyan bir Dassault Falcon 50 jeti Ankara Esenboğa Havalimanı'ndan kalktıktan kısa bir süre sonra Ankara'nın Haymana ilçesinin Kesikkavak mahallesi yakınlarında düştü.[8][15] Libya Başbakanı Abdülhamid Dibeybe, el-Haddad'ın ölümünü doğrulayarak, "Bu ağır kayıp, millet, askeri kurum ve tüm halk için büyük bir kayıptır" dedi.[16] Ulusal Birlik Hükümeti tarafından kazada hayatını kaybedenler için üç günlük milli yas ilan edildi.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Who's Who in the GNA Military Leadership in Libya - Jamestown". jamestown.org. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "وزير الدفاع يستقبل قائد أركان الجيش التابع لحكومة الوفاق بليبيا". رؤيا بوست (Arapça). 30 Ekim 2020. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ Presse, AFP-Agence France. "Libya PM Says Army Chief Of Staff Killed In Airplane Accident In Turkey". barrons (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ News, Alwasat. "Mohamed Al-Haddad takes over duties as Chief of Staff for GNA forces". Alwasat News (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ a b "Muhammed Ali Ahmed Al Haddad kimdir, Libya için önemi neydi?". BBC Türkçe. 24 Aralık 2025. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "Jet carrying Libyan army chief crashes after departing Ankara - AL-Monitor: The Middle Eastʼs leading independent news source since 2012". Al-Monitor (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ a b "Libyan Military Leaders Are Killed in Plane Crash in Turkey". The New York Times. 24 Aralık 2025. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ a b "Libya's military chief and 7 others are killed in a plane crash after takeoff from Turkey". AP News (İngilizce). 23 Aralık 2025. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "Libya's Army Chief Lt. Gen. Al-Haddad dies in Turkey crash | The Jerusalem Post". The Jerusalem Post (İngilizce). 24 Aralık 2025. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ الشرق (23 Aralık 2025). "بعد سقوط طائرته في تركيا ماذا نعرف عن رئيس أركان حكومة الوحدة الليبية؟". Asharq News (Arapça). Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "Ankara'da düşen uçakta yer alan Libya askeri heyetinde kimler vardı?". Euronews. 24 Aralık 2025. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "من هو رئيس الأركان الليبي ومن كان برفقته في الطائرة المنكوبة؟". الجزيرة نت (Arapça). Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ SABAH, DAILY (4 Mayıs 2021). "Defense Minister Akar highlights importance of Libya's independence". Daily Sabah (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "The Chief of General Staff of Libya, Al-Haddad, who was on the crashed plane, had been in office for 5 years". Haberler.com (İngilizce). 23 Aralık 2025. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Al-Haddad'ın içinde bulunduğu jet düştü". Anadolu Ajansı. 24 Aralık 2025. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "Libyan army chief of staff found dead in plane wreckage, PM says". France 24 (İngilizce). 23 Aralık 2025. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.