Mehmed Ali Bey el-Abid
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Eylül 2019) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Muhammed Ali el-Abid Arapça: محمد علي العابد | |
|---|---|
| |
| 3. Suriye Cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 11 Haziran 1932 - 21 Aralık 1936 | |
| Yerine geldiği | Taceddin el-Hasani |
| Yerine gelen | Haşim el-Attasi |
| Osmanlı İmparatorluğu'nun Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi | |
| Görev süresi 1907-1908 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1867 Şam, Suriye Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 22 Ekim 1939 (71-72 yaşında) Roma, İtalya Krallığı |
| Partisi | Ulusal Blok |
| Evlilik(ler) | Zehra el-Yusuf |
Muhammed Ali el-Abid (Arapça: محمد علي العابد Muhammed 'Ali el-'Ābid, 1867- 22 Ekim 1939), aynı zamanda Mehmed Ali Bey olarak da bilinir,[1] 11 Haziran 1932'den 21 Aralık 1936'ya kadar Suriye devlet başkanı. Şam'daki milliyetçi Suriye parlamentosunun adayı olarak, ülkenin egemenliğin Fransa'dan kısmen tanınmasından sonra atandı. Fransa, Suriye'yi yoğun milliyetçi baskı altındaki bir ulus olarak tanımayı kabul etti, ancak 1946'ya kadar birliklerini tamamen geri çekmedi.
Baba
[değiştir | kaynağı değiştir]Babası Ahmed İzzet el-Abid, Şam'da zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve eğitimine Beyrut'ta devam etmeden önce burada büyüdü. Arapça, Fransızca ve Türkçe biliyordu. Konstantinopolis'e (günümüzde İstanbul) gitti ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Sultan II. Abdülhamid'ine hizmet etti, ardından danışmanı oldu ve istihbarat servislerinin başı olarak görev yaptı ve ayrıca Irak'ın Musul kentini de yönetti. Jön Türklerin II. Abdülhamid'e karşı isyan etmesi üzerine 1908'de Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrıldı ve İngiltere, İsviçre ve Fransa'yı dolaşmadan önce Londra'ya gitti. Sonunda Paris'e taşındı ve daha sonra 1924'teki ölümüne kadar Mısır'a taşındı.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhammed Ali el-Abid, Şam'da doğup büyümüş, ilkokullarında eğitim görmüş, daha sonra eğitimine Beyrut'ta devam etmiştir. Mezun olduğunda ailesiyle birlikte İstanbul'a taşındı ve burada prestijli bir Osmanlı lisesi olan Galatasaray Lisesi'ne gönderildi. Daha sonra Paris, Fransa'da hukuk okudu. Mezun olduktan sonra İslam hukuku okudu.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]1907'de Osmanlı İmparatorluğu'nun Washington büyükelçisi oldu. Ancak 23 Temmuz 1908'de Osmanlı İmparatorluğu'nun anayasasının ilan edilmesinden ve babasının İstanbul'dan kaçmasından sonra Osmanlı İmparatorluğu'na dönmeyerek Amerika Birleşik Devletleri'nde Kaliforniya'ya gitti. Daha sonra İngiltere, İsviçre ve Fransa arasında seyahat eden babasına katılarak Birinci Dünya Savaşı arifesinde Mısır'a ulaştı. Babasının ölümüne kadar orada kaldı.
Muhammed el-Abid, Suriye'nin Fransız mandası altına girdiği 1920 yazında Şam'a geri döndü. 1922'de el-Abid, Suriye Maliye Bakanı olarak atandı.
El-Abid, Arapça, Fransızca ve Türkçe bilmekteydi. Fransız edebiyatına ve ekonomisine düşkündü. Ayrıca iyi derecede İngilizce ve Farsça bilmekteydi.
30 Nisan 1932'de el-Abid Şam'da parlamentoya seçildi ve aynı yılın 11 Haziran'ında devlet başkanlığına yükseldi. Lübnan’ın Suriye’den ayrılmasını kabul etmesi üzerine, Şam'da anlaşmaya karşı çıkanlar “Ulusal Cephe” adını verdikleri bir muhalefet grubu kurdular. Cephe’nin halkı sokaklara döküp genel grevler ilân etmesi Suriye’deki manda idaresini sıkıntıya sokunca, Paris, Ulusal Cephe’yi muhatap kabul etmek zorunda kaldı. 1936 Eylül’ünde Paris’te varılan ve Suriye’ye kademeli bir bağımsızlık veren anlaşmayı uyarınca özgür bir parlamentonun seçilmesinden sonra istifa ederek Nice şehrine gitti.[2] Roma'daki bir otelde 22 Ekim 1939'da öldü.[3][4] Yerine Ulusal Blokun adayı Haşim el-Etâsî getirildi, ancak Suriye 1946'da tam bağımsızlığa kadar askeri olarak kontrolde kaldı.
Suriyeliler, daha önceleri “Lübnan’ı satmakla” suçladıkları eski başkanlarının cenazesini Şam'a götürüp büyük bir devlet töreniyle defnettiler.[2]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kuneralp, Sinan. "Ottoman Diplomatic and Consular Personnel in the United States of America, 1867-1917." In: Criss, Nur Bilge, Selçuk Esenbel, Tony Greenwood, and Louis Mazzari (editors). American Turkish Encounters: Politics and Culture, 1830-1989 (EBSCO Ebook Academic Collection). Cambridge Scholars Publishing, 12 July 2011. 144383260X, 9781443832601. pp. 100 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.-108 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. CITED: p. 102 22 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "As for Mehmed Ali Bey, he was of course recalled after the proclamation of the Constitution in July 1908 and went on to become independent Syria's president."
- ^ a b Bardakçı, Murat (5 Ekim 2024). "Tarih boyunca hiç vârolmayan Lübnan'ı, Abdülhamid'in Washington Elçisi kurmuştu". Haberturk.com. 5 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ex-Syrian President Dies" (İngilizce). Paris. 23 Ekim 1939. s. 3. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
- ^ "Le Président de la République syrienne est mort" (Fransızca). 23 Ekim 1939. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mohammad Ali al-Abed 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Suriye Federasyonu (1922-1925) |  |
|---|---|
| Suriye Devleti (1925-1930) | |
| Birinci Suriye Cumhuriyeti (1930-1950) | |
| İkinci Suriye Cumhuriyeti (1950-1958) | .svg) |
| Birleşik Arap Cumhuriyeti (1958-1961) | ,_Flag_of_Syria_(1980%E2%80%932024).svg) |
| Baasçı Suriye (1961-2024) | |
| Suriye (2025-günümüz) | .svg) |
|
