Hafız Esad

Neo-Baasçılık	1966-2024
Saddamcılık	1979-2003

Arap Baası	1940-1947
Arap Baas Hareketi	1940-1947
Baas Partisi	1947-1966
Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)	1966-2003
Baas Partisi (Suriye ağırlıklı hizip)	1966-2024

Hafız Esad
Hafız Esad
	Hafız Esad, 1987
17. Suriye Cumhurbaşkanı
	Görev süresi; 12 Mart 1971 - 10 Haziran 2000
Başbakan	Abdül Rahman Kleifawi; Mahmud el Eyyübi; Muhammed Ali el Halebi; Abdül Rauf el Kasım; Mahmud Zuabi; Muhammed Mustafa Mero
Başkan Yardımcısı	Mahmud el-Eyyubi (1971–1976); Rıfat Esad (1984–1998); Abdülhalim Haddam (1984–2000); Züheyr Masharqa (1984–2000)
Yerine geldiği	Nureddin el-Etâsî
Yerine gelen	Beşşar Esad
Suriye Başbakanı
	Görev süresi; 21 Kasım 1970 - 3 Nisan 1971
Başkan	Ahmed el Hatib
Yerine geldiği	Nureddin el-Attasi
Yerine gelen	Abdül Rahman Kleifawi
Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı Genel Sekreteri
	Görev süresi; 12 Eylül 1971 - 10 Haziran 2000
Yardımcı	Abdullah el-Ahmar
Yerine geldiği	Nureddin el-Etâsî
Yerine gelen	Beşşar Esad
Suriye Bölge Şubesi Bölge Komutanlığı Bölge Sekreteri
	Görev süresi; 18 Kasım 1970 - 10 Haziran 2000
Yardımcı	Muhammed Cabir Bajbouj; Züheyr Masharqa; Süleyman Kaddah
Yerine geldiği	Nureddin el-Etâsî
Yerine gelen	Beşşar Esad
Savunma Bakanı
	Görev süresi; 23 Şubat 1966 - 22 Mart 1972
Başkan	Nureddin el-Etâsî; Ahmed el-Hatib
Başbakan	Yusuf Zuayyin; Nureddin el-Etâsî; Abdurrahman Huleyfâvî
Yerine geldiği	Muhammed Ümran
Yerine gelen	Mustafa Talas
Suriye Bölge Şubesi Bölge Komutanlığı Üyesi
	Görev süresi; 27 Mart 1966 - 10 Haziran 2000
	Görev süresi; 5 Eylül 1963 - 4 Nisan 1965
Kişisel bilgiler
Doğum	6 Ekim 1930; Kardaha, Lazkiye, Fransız Suriye Mandası
Ölüm	10 Haziran 2000 (69 yaşında); Şam, Suriye
Partisi	Suriye Baas Partisi (1966–2000)
Diğer siyasi; bağlantıları	Arap Baas Hareketi (1946–1947); Arap Sosyalist Baas Partisi (1947–1966)
Evlilik(ler)	Enise Mahluf; (e. 1957; ö. 2000)
İlişkiler	Esad ailesi
Çocuk(lar)	Büşra (d. 1960); Basil (d. 1962 - ö. 1994); Beşşar (d. 1965); Mecd (d. 1966 - ö. 2009); Mahir (d. 1967)
Ebeveyn(ler)	Ali Süleyman Esad (babası); Naisa Esad (annesi)
Bitirdiği okul	Humus Askerî Akademisi
Dini	Nusayri İslam
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Suriye
Branşı	Suriye Hava Kuvvetleri; Suriye Silahlı Kuvvetleri
Hizmet yılları	1952-2000
Rütbesi	Albay general
Komutası	Suriye Hava Kuvvetleri; Suriye Silahlı Kuvvetleri
Çatışma/savaşları	Altı Gün Savaşı; Yıpratma Savaşı; Kara Eylül Olayları; Yom Kippur Savaşı

Hafız Esad veya Hafız Esed (Arapça: حافظ الأسد, 6 Ekim 1930; Kardaha, Lazkiye - 10 Haziran 2000, Şam), 1971'den 2000'deki ölümüne kadar Suriye'nin cumhurbaşkanlığını yapmış Suriyeli bir siyasetçi ve askerdi. Aynı zamanda 1970-1971 yılları arasında Suriye başbakanlığı ve Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye bölge komutanlığı bölge sekreterliği ve 1970-2000 yılları arasında Baas Partisi Ulusal Komutanlığı genel sekreterliği görevlerinde bulunmuştur. Hafız Esad, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye bölgesel kolunu ülkede iktidara getiren 1963 Suriye darbesinin önemli bir katılımcısıydı ve bu iktidar 2024'te rejimin yıkılmasına kadar sürdü.

Yeni yönetim Esad'ı Suriye Hava Kuvvetleri Komutanı olarak atadı. Şubat 1966'da Esad, Baas Partisi'nin geleneksel liderlerini deviren ikinci bir darbeye katıldı. Esad yeni hükûmet tarafından savunma bakanı olarak atandı. Dört yıl sonra Esad, fiili lider Salah Cedid'i deviren ve kendisini Suriye'nin lideri olarak atayan üçüncü bir darbe başlattı. Esad iktidarı ele geçirdikten sonra, Salah Cedid'in “sosyalist devrim” ihraç etme politikasını terk etmek ve Suriye'nin selefinin “gerici” olarak gördüğü ülkelerle dış ilişkilerini güçlendirmek gibi Baasçı dış politikada çeşitli değişiklikler yaptı. Esad, Soğuk Savaş sırasında İsrail'e karşı destek karşılığında Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku'nun yanında yer aldı ve Arap dünyasını tek bir Arap ulusu olarak birleştirmeye yönelik pan-Arap konseptinden vazgeçmiş olsa da Suriye'yi İsrail'e karşı Filistinlilerin savunucusu olarak göstermeye çalıştı.

İktidara geldiğinde devleti mezhepsel çizgiler doğrultusunda örgütledi (Sünniler ve Alevi olmayanlar siyasi kurumların başına geçerken Aleviler ordu, istihbarat, bürokrasi ve güvenlik aygıtlarının kontrolünü ele geçirdi). Daha önce kolektif olan Baasçı karar alma yetkisi azaltıldı ve cumhurbaşkanına verildi. Suriye hükûmeti kelimenin normal anlamıyla tek partili bir sistem olmaktan çıktı ve güçlü bir başkanlığa sahip tek partili bir diktatörlüğe dönüştü. Bu sistemi sürdürmek için başkan ve Baas partisi tarafından Esad ve ailesini merkeze alan bir kişilik kültü yaratıldı.

Esad ailesinin kişilik kültü, devletin resmi ideolojisini şekillendirmek üzere Baas doktrini ile bütünleştirildi. Esad 1976'da Lübnan'a müdahale emri verdi ve bu müdahale Suriye'nin Lübnan'ı işgal etmesiyle sonuçlandı. İktidarı sırasında rejimi, Müslüman Kardeşleri'nin isyancılarının başını çektiği İslamcı ayaklanmayı, Hama şehrinin üçte ikisinin yok edilmesine yol açan Hama katliamıyla doruğa ulaşan bir dizi baskıyla bastırdı.

Esad, Suriye hükûmeti üzerindeki kişisel otoritesini sağlamlaştırdıktan sonra bir halef aramaya başladı. İlk tercihi kardeşi Rıfat'tı ancak Rıfat, Hafız'ın sağlığının şüpheli olduğu 1983-1984 yıllarında iktidarı ele geçirmeye çalıştı. Rıfat daha sonra Hafız'ın sağlığı düzelince sürgüne gönderildi. Esad'ın bir sonraki halef seçimi en büyük oğlu Basil oldu. Ancak Basil 1994 yılında trafik kazasında ölünce Esad yeni bir halef aramaya başladı. Çocuklarından Mecd çeşitli rahatsızlıklara sahipti ve ilaçlara bağlı yaşıyordu. Mahir ordu içerisinde saygı görüyordu ancak fevriliği sebebiyle bir lider görüntüsünden uzaktı ve Hafız'ın etrafındaki pek çok kişi bu fevrilik sebebiyle Mahir'in halef olmasına karşıydı. Beşşar İngiltere'de okuyordu ve herhangi bir siyasi tecrübesi yoktu. Büşra'ysa Hafız'a yurt dışı gezilerinde eşlik ediyor, Şam'da yönetim içerisinde büyük rol oynuyordu. Hafız'a göre kızı Büşra hem yönetmeyi biliyordu hem de zaman içerisinde büyük tecrübe kazanmıştı. Büşra'nın kişilik özelliklerinin de yönetmeye uygun olduğunu düşünüyordu. Bu düşüncelere rağmen Suriye uzun yıllar boyunca ataerkil bir düzenle yönetildiği için Büşra'nın kabul görmeyeceğini düşünerek hayatta kalan en büyük oğlu Beşar'a yöneldi. Kendi ailesinden birini halefi olarak atama hamlesi Suriye yönetici sınıfının bazı kesimlerinde eleştiriyle karşılandı, ancak Esad planında ısrar etti ve bu halefliğe karşı çıkan yetkilileri rütbelerinden indirdi. Esad Haziran 2000'de öldü ve yerine geçen oğlu Beşar, Aralık 2024'te devrilene kadar cumhurbaşkanlığı görevini sürdürdü.

Hayatı

1930 yılında Lazkiye'de Alevi Arap bir ailede dünyaya gelmiştir.^[1]

Askeri kariyeri

1955 yılında Humus Askeri Akademisini pilot subay olarak bitirdi. 1958'de havacılık eğitimini geliştirmek için Sovyetler Birliği'ne gönderildi. Daha sonra bir hava filosunun komutanlığına getirildi. Suriye'nin 1961 yılında askeri bir darbe sonucunda Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden çekilmesine karşı çıktığı için, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nden ihraç edildi. Baas Partisi'nin askerî kanadında kilit bir görev üstlendi ve 1963 yılında gerçekleştirilen darbede önemli rol oynayarak binbaşı rütbesiyle Suriye Silahlı Kuvvetleri'ne geri döndü. 1965 yılında Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na getirildi, ardından Şubat 1966'daki askeri darbeden sonra savunma bakanı oldu. 1969-1970 yılları arasında Baas Partisi'nin sivil ve askerî kanatları arasında baş gösteren iktidar mücadelesinde etkin biçimde yer aldı. Bu çatışmayı doruğa çıkaran Ürdün'deki iç savaşa müdahalenin ardından, 13 Kasım 1970 tarihinde kansız bir askerî darbeyle iktidarı ele geçirdi. Mart 1971'de yapılan halk oylamasıyla da devlet başkanı seçildi.

Siyasi hayatı

Esad'ın ülke yönetiminde başa geçtiği dönem Orta Doğu'nun en hareketli yılları idi.^[2] Baas Partisi Genel Başkanlığını da üstlenen Esad, öteki Arap devletleriyle ilişkilerini geliştirerek Suriye'yi Arap dünyası içinde itildiği yalnızlıktan kurtarma yönünde adımlar attı.^[3] İsrail karşıtı sıkı politikalarıyla bölgesel bir siyasi lider olarak öne çıktı.^[4]^[5] Bununla birlikte Irak'taki Baas yönetimiyle çatışma politikasını sürdürdü. Ekim 1973'te İsrail'e savaş açan Mısır'ın yanında yer aldı ama savaştan sonra izlenecek politikalar konusunda Mısır yönetimiyle de görüş ayrılığına düştü.^[6]

Sonraki yıllarda SSCB ile ilişkilerini geliştirdi.^[7]^[8] 1980'de SSCB ile imzalanan yirmi yıllık dostluk ve iş birliği antlaşmasını, 1982'de SSCB'den silah ve teknik yardım almayı öngören bir başka antlaşma izledi.^[9] 1984'te bu ülkeye yaptığı geziyle ikili ilişkileri daha da ileriye götürdü.^[10]

Filistin Kurtuluş Örgütü'ne geniş destek verdi ancak FKÖ yönetimiyle ortaya çıkan anlaşmazlık üzerine, bu örgüt içinde Suriye'ye bağlı yeni örgütler oluşturmaya çalıştı. 1991'de FKÖ lideri Yaser Arafat'la ilişkilerini düzeltti.^[11]

1976'da birçok Arap ülkesinin muhalefetine karşın, Lübnan'daki iç savaşı sona erdirmek amacıyla askerî müdahalede bulundu.^[12] Altı yıl boyunca Lübnan'ın büyük bir bölümünü işgal altında tutan Suriye birlikleri, İsrail'in 1982'de Lübnan'a girmesi üzerine kuzey ve kuzeydoğudaki eski mevzilerine çekildi.

1979'daki ittifak girişiminin sonuçsuz kalmasından sonra Irak'la yeniden başlayan çekişme,^[13] 1982'de Suriye-Irak sınırının ve Suriye'den geçen Irak'a ait petrol boru hattının kapatılmasına yol açtı. Bunun üzerine Esad yönetimi, İran-Irak Savaşı'nda Irak'a karşı İran'ı destekledi.^[14]^[15]

1980 yılının sonlarına doğru Esad artık İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı sert tutumundan vazgeçerek daha ılımlı politikalar üretmeye başladı ve daha çok ülke içindeki tehditlere yöneldi.

Karşısına ilk olarak Mısır merkezli köktendinci örgüt Müslüman Kardeşler'in Suriye yapılanmasının muhalefeti çıktı. Bu örgüte karşı başlattığı sindirme harekâtı ülke içinde pek çok kişinin ölümüyle sonuçlandı. Bu harekâtı ise dünya Şubat 1982'de örgütün Suriye'deki kalesi olan Hama kentine büyük hasar verdiği ve on binlerce kişinin öldüğü olayla duydu.^[16]^[17]

Esad, 1984 yılında iktidarı için bu kez de kardeşi ile mücadele etmek zorunda kaldı ve kardeşinin yaptığı darbe girişimi başarısız oldu. Tüm bu olaylarda insan hakları örgütleri Esad'ı şiddet kullanmakla ve baskı yapmakla suçladı.^[18]

1991'deki Körfez Savaşı sırasında Irak'a karşı uluslararası koalisyon güçlerini desteklemesi onu Orta Doğu'daki en güçlü Arap lider durumuna getirdi.

Hiçbir zaman siyasi olarak tanımadığı ve Siyonist varlık olarak nitelendirdiği İsrail ile uzlaşmaya dayalı barış girişimlerine karşı takındığı katı tutumu, 1980'lerin ortalarında bir ölçüde yumuşatarak Batılı ülkelerle diyalog kurmaya önem verdi.

1990'larda Sovyet desteği kesildikten sonra ABD'nin de baskısıyla Golan Tepeleri'ni geri almak için İsrail ile yapılan görüşmeler sonuçsuz kaldı.

Suriye yönetimi Türkiye ile yaşadığı su sorunu ile alakalı olarak PKK'ya verdiği destekten dolayı özellikle 1990'lı yılların sonlarında bu ülkeyle ilişkiler gittikçe gerginleşti.^[19]

Hafız Esad 29 yıl boyunca iktidarda kaldı. Esad yönetimi, son yıllarında dış dünyaya daha çok açılarak ülkedeki özel girişimi de desteklemeye başlamıştı. Parti ve devlet yönetimindeki kişisel denetimini sürdüren Esad, 1978, 1985, 1991 ve 1999'da dört kez daha devlet başkanlığına seçildi. 2000 yılının haziran ayında geçirdiği bir kalp krizi sonucunda öldü.

Ölümünden sonra yerine, oğlu Beşşar geçti. 11 Aralık 2024 tarihinde Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) öncülüğünde oğlu Beşşar Esad yönetimini deviren muhalif gruplar, Suriye'nin Lazkiye kentinde Hafız Esad'ın önce kemiklerini çıkarıp^[20] ardından mezarını yaktı.^[21]

Kaynakça

^ "Factbox: Who are the Alawites?". Reuters. 2011. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.
^ Imady, Omar (2021). Historical dictionary of Syria (4. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538122853.
^ Tenney, Sarah (2020). Historical dictionary of Arab and Islamic organizations (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538122471.
^ Reich, Bernard (2016). Historical dictionary of Israel (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442271845.
^ Anthony H. Cordesman & Jennifer Moravitz, The Israeli-Palestinian War: Escalating to Nowhere, Greenwood Publishing, s. 237
^ Goldschmidt, Arthur (2013). Historical dictionary of Egypt (4. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0810861893.
^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414.
^ Lovell, Stephen (2009). The Soviet Union: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199238484.
^ Saul, Norman E. (2015). Historical dictionary of Russian and Soviet foreign policy. Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0810868069.
^ Smith, Joseph (2017). Historical dictionary of the Cold War (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442281851.
^ Pappé, Ilan (2022). Historical dictionary of Palestine (2. bas.). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538119853.
^ Najem, Tom (2021). Historical dictionary of Lebanon (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120439.
^ Dougherty, Beth (2013). Historical dictionary of Iraq (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0810868458.
^ Lorentz, John H. (2007). Historical dictionary of Iran (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810853300.
^ Daryaee, Touraj (2014). Oxford handbook of Iranian history. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0199390427.
^ "globalsecurity.org". 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2015.
^ New York Times gazetesinin haberi 24 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
^ Fomerand, Jacques (2021). Historical dictionary of human rights (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538123058.
^ Gunter, Michael M. (2018). Historical dictionary of the Kurds (3. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538110492.
^ "Hafız Esad'ın mezarı açılıp kemikleri kaçırıldı iddiası". Haberler. 28 Nisan 2025. 17 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2025.
^ "Hafız Esad'ın mezarı, Suriye'de iktidarı ele geçiren gruplar tarafından ateşe verildi". birgun.net. 11 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2024.

Siyasi görevi
Önce gelen: Ahmed el Hatib	Suriye Devlet Başkanı 1971-2000	Sonra gelen: Beşşar Esad
Önce gelen: Nureddin el-Attasi	Suriye Başbakanı 1970-1971	Sonra gelen: Abdül Rahman Kleifawi

[1] "Factbox: Who are the Alawites?". Reuters. 2011. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024.

[SuriyeSözlüğü-2] Imady, Omar (2021). Historical dictionary of Syria (4. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538122853.

[ArabOrganizasyonları-3] Tenney, Sarah (2020). Historical dictionary of Arab and Islamic organizations (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538122471.

[İsrailSözlüğü-4] Reich, Bernard (2016). Historical dictionary of Israel (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442271845.

[5] Anthony H. Cordesman & Jennifer Moravitz, The Israeli-Palestinian War: Escalating to Nowhere, Greenwood Publishing, s. 237

[ÇağdaşMısırSözlüğü-6] Goldschmidt, Arthur (2013). Historical dictionary of Egypt (4. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0810861893.

[KomünizmTarihi-7] Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414.

[SovyetlerBirliğiKısaTarihi-8] Lovell, Stephen (2009). The Soviet Union: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199238484.

[SovyetDiplomasi-9] Saul, Norman E. (2015). Historical dictionary of Russian and Soviet foreign policy. Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0810868069.

[SoğukSavaşSözlüğü-10] Smith, Joseph (2017). Historical dictionary of the Cold War (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442281851.

[Filistin-11] Pappé, Ilan (2022). Historical dictionary of Palestine (2. bas.). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538119853.

[LübnanSözlüğü-12] Najem, Tom (2021). Historical dictionary of Lebanon (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120439.

[IrakSözlüğü-13] Dougherty, Beth (2013). Historical dictionary of Iraq (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0810868458.

[İranSözlüğü-14] Lorentz, John H. (2007). Historical dictionary of Iran (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810853300.

[İranTarihi-15] Daryaee, Touraj (2014). Oxford handbook of Iranian history. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0199390427.

[16] "globalsecurity.org". 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2015.

[17] New York Times gazetesinin haberi 24 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[İnsanHakları-18] Fomerand, Jacques (2021). Historical dictionary of human rights (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538123058.

[Kürtler-19] Gunter, Michael M. (2018). Historical dictionary of the Kurds (3. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538110492.

[20] "Hafız Esad'ın mezarı açılıp kemikleri kaçırıldı iddiası". Haberler. 28 Nisan 2025. 17 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2025.

[21] "Hafız Esad'ın mezarı, Suriye'de iktidarı ele geçiren gruplar tarafından ateşe verildi". birgun.net. 11 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

g t d Suriye cumhurbaşkanları (liste)
Suriye Federasyonu (1922-1925)	Suriye Federasyonu Suphi Bereket
Suriye Devleti (1925-1930)	Suriye Devleti Suphi Bereket François Pierre-Alype ^g Ahmed Nami Taceddin el-Hasani ^g
Birinci Suriye Cumhuriyeti (1930-1950)	Birinci Suriye Cumhuriyeti Taceddin el-Hasani ^g Léon Solomiac ^g Mehmed Ali Bey el-Abid Haşim el-Etâsî Behiç el-Hatib Halid el-Azm ^g Taceddin el-Hasani Cemil el-Ulşi ^g Ata Bey el-Eyyubi Şükri el-Kuvvetli Hüsnü Zaim Sami el-Hınnavi ^g Haşim el-Etâsî
İkinci Suriye Cumhuriyeti (1950-1958)	İkinci Suriye Cumhuriyeti Haşim el-Etâsî Edib Çiçekli ^g Fevzi Selu Edib Çiçekli Me'mun el-Küzberi ^g Haşim el-Etâsî Şükri el-Kuvvetli
Birleşik Arap Cumhuriyeti (1958-1961)	Birleşik Arap Cumhuriyeti Cemal Abdünnâsır
Baasçı Suriye (1961-2024)	Suriye Me'mun el-Küzberi ^g İzzet en-Nus ^g Nazım el-Kudsi Lu'ay el-Etâsî Emin el-Hafız Nureddin el-Etâsî Ahmed el-Hatib ^g Hafız Esad Abdülhalim Haddam ^g Beşşar Esad
Suriye (2025-günümüz)	Suriye Ahmed eş-Şara
^g Geçici Devlet Başkanı

g t d Suriye başbakanları (liste)
Suriye Krallığı (1920)	Suriye Krallığı Ali Rikabi Haşim el-Etâsî ^g Alaeddin ed-Dürûbi Cemil el-Ulşi
Fransız Suriye Mandası (1920-1946)	Fransız Suriye Mandası Suphi Bereket Taceddin el-Hasani ^g Ahmed Nami Taceddin el-Hasani Hakkı Bey el-Azm Taceddin el-Hasani Ata Bey el-Eyyubi Cemil Merdam Bey Lütfi el-Haffar Nasuhi el-Buhari boş, 1939-41 Halid el-Azm Hasan el-Hekim Hüsnü el-Barazi Cemil el-Ulşi Ata Bey el-Eyyubi Sadullah el-Cabiri Faris el-Huri Sadullah el-Cabiri
Suriye Cumhuriyeti (1946-1958)	Suriye Arap Cumhuriyeti Sadullah el-Cabiri Halid el-Azm ^g Cemil Merdam Bey Halid el-Azm Hüsnü Zaim Muhsin el-Barazi Haşim el-Etâsî Nazım el-Kudsi Halid el-Azm Nazım el-Kudsi Halid el-Azm Hasan el-Hekim Zeki el-Hatib ^g Maaruf el-Devalibi Fevzi Selu Edib Çiçekli Sabri el-Aseli Said el-Gazi Faris el-Huri Sabri el-Aseli Said el-Gazi Sabri el-Aseli
Birleşik Arap Cumhuriyeti (1958-1961)	Birleşik Arap Cumhuriyeti Nureddin Kahala Abdülhamid es-Serrac
Baasçı Suriye (1961-2024)	Suriye Arap Cumhuriyeti Me'mun el-Küzberi İzzet en-Nus Maaruf el-Devalibi Beşir el-Azma Halid el-Azm Selahaddin el-Bitar Sami el-Cundi ^g Selahaddin el-Bitar Emin el-Hafız Selahaddin el-Bitar Emin el-Hafız Yusuf Zuayyin Selahaddin el-Bitar Yusuf Zuayyin Nureddin el-Etâsî Hafız Esad Abdurrahman Huleyfâvî Mahmud el-Eyyubi Abdurrahman Huleyfâvî Muhammed Ali el-Halebi Abdurrauf el-Kasım Mahmud ez-Zubi Muhammed Mustafa Miru Muhammed Naci el-Utri Adil Sefer Riyad Ferid Hicab Ömer İbrahim Ğalavanci ^g Vail Nadir el-Halki İmad Hamis Hüseyin Arnus Muhammed Gazi el-Celali
Geçiş Dönemi (2024-2025)	Suriye Geçiş Hükûmeti Muhammed Gazi el-Celali ^g Muhammed el-Beşir
g = Geçici/Vekâleten