Muharrem Ertaş
Muharrem Ertaş | |
|---|---|
 Muharrem Ertaş | |
| Doğum | 1913 Yağmurlubüyükoba, Kırşehir, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 3 Aralık 1984 (71 yaşında) Bağbaşı, Kırşehir, Türkiye |
| Meslek | Türk Halk Ozanı |
| Din | İslâm |
| Evlilik | Hatice Ertaş (?-?) Döne Ertaş (?-1950) Arzu Ertaş (?-?) |
| Çocuk(lar) | Neşet Ertaş |
| Ebeveyn(ler) | Zurnacı Kara Ahmet Ayşe Hanım |
Muharrem Ertaş, (1913, Yağmurlubüyükoba, Kırşehir - 3 Aralık 1984, Kırşehir), Türk saz ve söz ustası.
Abdallık geleneğinin ve bozlak türünün en önemli isimlerindendir. Hacı Taşan ve kendi oğlu Neşet Ertaş gibi çıraklar yetiştirmiştir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Muharrem Ertaş, 1913 yılında Kırşehir'in Yağmurlu Büyükoba Köyü'nde doğdu. Annesi Ayşe Hanım, babası zurnacı Kara Ahmet'tir.[1] Ailesi Abdallar diyarı Aksaray Ala Kilise'den gelip, Kırşehir ili Yağmurlubüyükoba köyüne yerleşmişti. Rivayete göre Ertaş'ın ataları asırlar önce Horasan'dan gelerek bu köye yerleşen "Deveci Kabilesi"nin bakiyeleri idi.[1]
İlk saz hocaları dayıları Bulduk Usta ve Yusuf Usta'dır. Yusuf Usta'dan yörenin önemli âşıklarından Âşık Sait'in şiirlerini, koşma ve deyişlerini öğrendi.[1] ). Küçük yaşlardan itibaren gezgin âşıklık yapmaya başladı. Köylerde sünnet ve düğün törenlerinde, bayramlarda saz çalarak dolaştı. Hatice Hanım’la ilk evliliğini yapan Muharrem Ertaş, eşinin vefatı üzerine Kırşehir’i terk ederek Çiçekdağı, Yerköy, Keskin ve Kırtıllar'da sanatını sürdürdü. Bu bölgenin usta aşığı olarak tanındı. Orta Anadolu geleneksel halk müziğinden geniş bir repertuvarı vardı. Bozlakların yanı sıra halay türünün de örneklerini çalıp söyledi; Karacaoğlan, Şeyh Galip, Pir Sultan Abdal, Dadaloğlu'nun deyişlerini seslendirdi. Bazen de "usandım şu yalan dünyadan Aydost çığırmasında olduğu gibi dinsel içerikli türkülerde söyledi.
Kırtıllar'da ikamet ettiği sırada Keskin Hacelobası köyünden Mazlum Usta'nın kızı Döne Hanım'la ikinci evliliğini yaptı. Bu evlilikten Necati, Neşet, Ayşe, Nadiye ve Muhterem adında beş çocuğu oldu. Altı yıl Kırtıllar köyünde yaşadıktan sonra Çiçekdağı ilçesinin İbikli köyüne göçtü. İbikli'de ikinci eşi Döne Hanım'ı da kaybetti ve üçüncü evliliğini Yozgat'ın Kırıksoku köyünden Arzu Hanım'la yaptı. Bu evlilikten Ekrem, Ali, Muhterem ve Cemal olmak üzere dört çocuğu daha oldu.
Ses genişliği, rengi ve tınısının yanı sıra, gırtlak nağmeleri, çarpma, titretme ve trilleri, kendine has ses kullanma teknikleri ve bütün bunların yanı sıra kullandığı yiğitçe eda ile Muharrem Ertaş, gelmiş geçmiş en büyük bozlak okuyucusu olarak kabul edilen Ertaş,[1] Hacı Taşan ve kendi oğlu Neşet Ertaş gibi çıraklar yetiştirdi. Neşet Ertaş, babasından aldığı eğitimle son yüzyılın en büyük ozanlarından biri olmuş ve Türk halk müziğinde bir ekol olarak kabul edilmiştir. Neşet Ertaş babası hakkında yaptığı her söyleşide ''Muharrem Usta'' diye hitapta bulunmuştur.
3 Aralık 1984'te yaşamını yitirdi. Muharrem Ertaş'ın mezar taşında şu sözler yer alır: "İşte geldim, işte gittim. Güz çiçeği gibi bittim. Yalan dünyada ne iş tuttum. Ömrüceğim geçti, gitti."
Hatırası
[değiştir | kaynağı değiştir]Muharrem Ertaş'ın adı, sağlığında oturduğu Kırşehir Bağbaşı Mahallesindeki bir caddeye verilmiştir. Muharrem Ertaş'ı eşeği ile arkada; kendisi bir taşın üzerine oturmuş elinde sazı ve oğlu Neşet Ertaş'ı çocukluk yıllarında gösteren bir heykeli 2003 yılında Kırşehir'de bir parka yerleştirilmiştir.[2][3]
Albümleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Al Almanın Dördünü
- Aldı Dert Beni
- Ağ Ellerin Sala Sala Gelen Yar
- Ağ Odana Kara Taban Yatırdım
- Aşağıdan Kalktı
- Bana Gül Diyorlar
- Başımda Altın Tacım
- Bir Plak Yaptı Neşet
- Biter Kırşehir'in Gülleri
- Bu Yıl Bu Dagları Karı Erimez
- Bâd-ı Sabâ
- Bülbül
- Deniz Dalgasız Olmaz
- Ela Gözlerini Sevdiğim Dilber
- Evlerinin Önü Marul
- Eğil Dağlar
- Feleğin Bir Kuşu Var
- Giderim Giderim
- Gönül Ne Gezersin
- Güzel Nideceksin Bu Kadar Malı
- İşte Geldim İşte Gittim
- Kalktı Göç Eyledi Avşar Elleri
- Kamberim
- Kara Taş Boyanır mı?
- Karanfil Suyu Neyler
- Kar mı Yağmış Yüce Dağın Başına?
- Kırat Bozlağı
- Kısmet Kalktı
- Kova Kova İndirdiler Yazıya
- Küsmedim Neşed'im
- Mezar Arasında
- Muhammed Neslinden
- Neden Garip Garip Ötersin Bülbül
- Neyleyim Yalan Dünya
- Sabahınan Esen Seher Yeli mi?
- Sebep
- Seher Vakti Bülbül Öter Ekseri
- Şu Dağlar Ulu Dağlar
- Şu Yalan Dünyadan Usandım
- Taze Haber Gelmiş Dostun Elinden
- Tor Şahin Misali
- Vuruldum Arkadaş
- Yağmur Yağdı Yine Bulandı Hava
- Yâ Rab Kime Yalvarayım
- Yeni Geldim Dinek Dağı
- Yüklendi Bahranım Çekildi Göçüm
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Güray, Cenk; Karadeniz, İsmet. "Horasan'dan Keskin'e Bir Çığlık:Muharrem Ertaş". Mili Folklor dergisi, Cilt: 16, Sayı: 122, Yıl: 2019. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Muharrem Ertaş". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (TEİS). 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "Muharrem Ertaş'ın heykeli Türk Büyükleri Parkı'ndaki yerine konuldu". Haberturk.com 4 Aralık 2020. 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Discogs'ta Muharrem Ertaş diskografisi
- Muharrem Ertaş biyografisi29 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- www.kalan.com
