Muiskalar - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kaynakça
  • 2 Bibliyografya
  • 3 İleri okumalar
  • 4 Dış bağlantılar

Muiskalar

  • Aragonés
  • العربية
  • مصرى
  • Kotava
  • Azərbaycanca
  • Boarisch
  • Беларуская
  • Български
  • Català
  • Нохчийн
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Galego
  • עברית
  • हिन्दी
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Jaku Iban
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Қазақша
  • 한국어
  • Lietuvių
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Polski
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Русский
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Slovenščina
  • Svenska
  • Українська
  • Tiếng Việt
  • მარგალური
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Muiska'nın Kolombiya'daki konumu.
Doğu Sıradağları'ndaki Altiplano Cundiboyacense; Muiska bölgesi

Muiskalar (ayrıca Çipçalar olarak da bilinirler) Kolombiya'da kültürel yeniden tanımlama ve canlanma sürecinde olan yerli halklardır. İspanyolların Amerika'yı sömürgeleştirmesinden önce Altiplano Cundiboyacense'de yaşayan Kolomb öncesi kültürü ve sömürge topluluklarıydı, gelenekleri 19. yüzyılın başına ve Kolombiya'nın bağımsızlığına kadar sürdü.[1] Muiskalar, Çipça dil ailesinden bir dil olan ve Muysca ve Mosca olarak da adlandırılan Muysccubun'u konuşuyorlardı.[2] Bölgedeki Avrupalılarla bilinen ilk temas, 1537'de İspanyolların Yeni Granada'yı fethi sırasında gerçekleşti.

Yeni İspanya'da İspanyol din adamları ve sivil memurlar, Muiskaları Hristiyanlaştırmaya ve onları İspanyol İmparatorluğu'na tebaa olarak dahil etmeye çalışarak Muiskalar üzerinde büyük bir etki gerçekleştirdi.[3][4]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Manuel Arturo Izquierda Peña, The Muisca Calendar: An approximation to the timekeeping system of the ancient native people of the northeastern Andes of Colombia, 2008, p. 14
  2. ^ (İspanyolca) Muysccubun, the language of the Muisca – Muysccubun dictionary online
  3. ^ Gamboa Mendoza, Jorge. Los muiscas y su incorporación a la monarquía castellana en el siglo XVI: Nuevas lecturas desde la Nueva Historia de la Conquista. Tunja: Universidad Pedagógica y Tecnológica de Colombia.
  4. ^ Cobo Betancourt, Juan F. (2024). The Coming of the Kingdom: The Muisca, Catholic Reform, and Spanish Colonialism in the New Kingdom of Granada. Open access. Cambridge University Press. 9781009314053

Bibliyografya

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Fernández-Alonso, José Luis; Groenendijk, Jeroen P. (2023). "A new species of Zephyranthes herb. S.L. (Amaryllidaceae, Hippeastreae) with notes on the genus in Colombia" (PDF). Rev. Acad. Colomb. Cie. 28 (107): 177-186. doi:10.18257/raccefyn.28(107).2004.1987. ISSN 0370-3908. 
  • Olivares, Tania S.; Burckhardt, Daniel (1997). "Jumping plant-lice of the New World genus Calinda (Hemiptera:Psylloidea:Triozidae)". Revue suisse de Zoologie. Geneva, Switzerland: Société Suisse de Zoologie. 104: 231-344. doi:10.5962/bhl.part.79999. ISSN 0035-418X. 
  • A bot will complete this citation soon. Click here to jump the queue arXiv:[1]. Université de Montréal.
  • Pérez, Sandra; Wolff, Marta; De Carvalho, Claudio J.B. (19 Kasım 2012). "A new species of Brachygasterina Macquart from Colombia, and description of the males of B. stuebeli Röder and B. muisca Soares & Carvalho (Diptera: Muscidae) – Abstract" (PDF). Zootaxa. 3554: 45-57. doi:10.11646/zootaxa.3554.1.3. ISSN 1175-5334. 

İleri okumalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Bahn, Paul (1991). Archaeology, Theories, Methods and Practice. 2nd edition. London, UK: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-27867-3. 
  • Boada Rivas, Ana María. 1999. "Organización social y económica en la aldea muisca de El Venado (Valle de Samacá, Boyacá)". Revista Colombiana de Antropología 25, 118-145.
  • Boada Rivas, Ana María. 2007. The Evolution of Social Hierarchy in a Muisca Chiefdom of the Northern Andes of Colombia/La evolución de jerarquía social en un cacicazgo muisca de los Andes septentrionales de Colombia. Pittshburgh: Department of Anthropology, University of Pittsburgh; Bogotá: Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  • Bonnett Vélez, Diana (1999). "El caso del altiplano Cundiboyacense: 1750–1800". La ofensiva hacia las tierras comunales indígenas" [The Case of the Cundiboyacense Highland: 1750–1800. The challenge toward the communitarian Indian lands]. Universitas Humanistica (İspanyolca). 48. 
  • Broadbent, Sylvia (1964). Los Chibchas: organización socio-política [The Chibcha People: Social and Politica Organization]. Série Latinoamericana (İspanyolca). 5. Bogotá: Facultad de Sociología, Universidad Nacional de Colombia. 
  • Cobo Betancourt, Juan F. (2024). The Coming of the Kingdom: The Muisca, Catholic Reform, and Spanish Colonialism in the New Kingdom of Granada. Open access. Cambridge University Press. 9781009314053ISBN 9781009314053
  • Cousins, Karen. "Shapes of Love in the Miracle Testimonies of the Virgin of Chiquinquirá, New Kingdom of Granada, 1587 to 1694". Colonial Latin American Review 28, no. 3, (2019): 396-423.
  • Deardorff, Max. "The Politics of Devotion: Indigenous Spirituality and the Virgin of Chiquinquirá in the New Kingdom of Granada". Ethnohistory 65, no. 3.(2018): 465-88.
  • Francis, J. Michael. 2007. Invading Colombia: Accounts of the Gonzalo Jiménez de Quesada Expedition of Conquest. University Park: Penn State University Press.
  • Frassani, Alessia. "La Virgen de Chiquinquirá y la religión muisca". Historia y sociedad no. 35 (2028) 61-86.
  • Friede, Juan 1961: Los chibchas bajo la dominación española (tr.en. The Chibcha People under the Spaniard Rule). Bogotá: La Carreta
  • Gamboa Mendoza, Jorge. 2004. "Caciques, encomenderos y sanctuarios en el Nuevo Reino de Granada: Reflexiones metodológicas sobre la ficción en los archivos: el proceso del cacique de Tota, 1574-1575". Colonial Latin American Review 13 (no. 2), 113-145.
  • Gamboa Mendoza, Jorge. El cacicazgo muisca en los años posteriores a la Conquista : del sihipkua al cacique colonial, 1537-1575. Bogotá: Instituto Colombiano de Antropología e Historia 2010
  • Gamboa Mendoza, Jorge. Los muiscas y su incorporación a la monarquía castellana en el siglo XVI: Nuevas lecturas desde la Nueva Historia de la Conquista. Tunja: Universidad Pedagógica y Tecnológica de Colombia 2016.
  • García, Antonio; Jiménez, Edith; Ochoa, Blanca (1946). "Resguardo Indígena de Tocancipá" [Tocancipá Indian Shelter]. Boletín de Arqueología. 6 (1). 
  • González de Pérez, María Stella 1987: Diccionario y Gramática Chibcha (Chibchan Dictionary and Grammar). Manuscrito anónimo de la Biblioteca Nacional de Colombia. Bogotá: Instituto Caro y Cuervo
  • Enciclopedia de Colombia a su alcance Espasa Siglo (Colombian Encyclopedia within reach – Espasa Century). Tomo 1 Bogotá, Colombia 2003
  • Hernández Rodríguez Guillermo 1949: De los Chibchas a la Colonia y la República (tr.en. From the Chibcha People to the Colony to the Republic). Bogotá: Ediciones Paraninfo, 1991
  • Historia de Colombia (tr.en. History of Colombia). Tomo 1 Zamora Editores, Bogotá, Colombia 2003
  • Gran Enciclopedia de Colombia Tematica. Tomos 1 y 11 Círculo de Lectores, Bogotá, Colombia 1994
  • Fundación Misión Colombia: Historia de Bogota, Conquista y Colonia. Tomo 1 Salvat-Villegas editores, Bogotá, Colombia 1989
  • Langebaek, Carl Henrik (1987). Mercados, poblamiento, e integración étnica entre los Muiscas (İspanyolca). Bogotá: Banco de la República. ISBN 978-958-9028-40-7. 
  • Langebaek, Carl Henrik"Buscando Sacerdotes y encontrando chuques: sobre la organización religiosa de los cacicazgos muiscas". Revista de Antropología y Arqueología 6, 1990. no. 1.
  • Langebaek, Carl Henrik. Los herederos del pasado : indígenas y pensamiento criollo en Colombia y Venezuela. Bogotá: Universidad de los Andes: Ediciones Uniandes 2009
  • Londoño, Eduardo 1998: Los muiscas: una reseña histórica con base en las primeras descripciones. Bogotá: Museo del Oro
  • Llano Restrepo, María Clara y Marcela Campuzano 1994: La Chicha, una bebida fermentada a través de la historia. Bogotá: Instituto Colombiano de Antropología
  • Lleras Pérez, Roberto (1990). Diferentes oleadas de poblamiento en la prehistoria tardía de los Andes Orientales. El simposio 'Los chibchas en América' del II Congreso Mundial de Arqueología. Barquesimeto, Venezuela. 
  • Lleras Pérez, Roberto. "Los Muiscas en la literatura histórica y antropolgía: Quién interpreta a quién?" Boletín de Historia y Antigüedades . 92, no. 829 (2005), 307-338.
  • Muñoz Arbeláez, Santiago. Costumbres en disputa: Los muiscas y el Imperio español en Ubaque, siglo XVI. Bogotá: Universidad de los Andes, Facultad de Ciencias Sociales, Departamento de Historia 2015.
  • Muñoz Arbeláez, Santiago. "The New Kingdom of Granada: The Making an Unmaking of Spain's Atlantic Empire, 1530-1620". PhD dissertation, Yale University 2018.
  • Posada, Francisco (1965). El camino chibcha a la sociedad de clases (İspanyolca). University of Texas. ss. 1-42. 
  • Restrepo, Luis Fernando. El estado impostor: Apropiaciones literarias y culturales de la memoria de los muiscas y la América indígena. Medellín: Editorial Universidad de Antioquia, 2013.
  • Rozo Guauta, José (1978). Los Muiscas: organización social y régimen político (İspanyolca). University of Texas. ss. 1-216. 
  • Suescún Monroy, Armando (1987). La Economía Chibcha (İspanyolca). Bogotá: University of Virginia. ss. 1-113. ISBN 978-958-601-137-2. 
  • Tovar Pinzón, Hermes 1980: La formación social chibcha. Bogotá. CIEC

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikipedi'nin kardeş projelerinden
Muisca
hakkında daha fazla bilgi edinin
  • The Art of Pre-Columbian Gold: The Jan Mitchell Collection – The Metropolitan Museum of Art exhibition catalog – available online as PDF
  • Muisca Indigenous Heritage – development cooperation story of the Wikibook Wikibooks Development Cooperation Handbook
  • Muisca: "Chibchan Indians" – Online Books Page
  • Books on the Muisca[ölü/kırık bağlantı] – Ibero-American Institute – Berlin
  • Nicely animated video about the Muisca and their religious origin
  • Animated video about the Spanish conquest of the Muisca – Tisquesusa, Quemuenchatocha and Aquiminzaque
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNF: cb119440072 (data)
  • LCCN: sh85023224
  • NKC: ph748627
  • NLI: 987007285525005171
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muiskalar&oldid=36226155" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Kolombiya Kızılderilileri
  • Kolombiya'daki etnik gruplar
  • Kolomb-öncesi kültürler
  • Çipçalar
Gizli kategoriler:
  • Eksik arXiv kaynağı girdisi olan maddeler
  • Ölü dış bağlantıları olan maddeler
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 07.43, 20 Ekim 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Muiskalar
Konu ekle