NGC 4261
| NGC 4261 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Vera C. Rubin Gözlemevi tarafından elde edilen NGC 4261 görüntüsü. | |||||
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |||||
| Takımyıldız | Başak | ||||
| Sağ açıklık (α) | 12sa 19d 23,2s[1] | ||||
| Dik açıklık (δ) | +05° 49′ 30″[1] | ||||
| Galaksi sınıfı | E2-3;LINER Sy3[1] | ||||
| Görünür büyüklük (V) | 10,4[2] | ||||
| Görünür büyüklük (B) | 11,4[2] | ||||
| Yüzey parlaklığı (SB) | 13,4[2] | ||||
| Boyut | ~156.600 ly (48,01 kpc) (tahmini)[1] | ||||
| Görünür boyut (V) | 4,1′ × 3,6′[1] | ||||
| Özellikler | |||||
| Grup veya küme | NGC 4261 Grubu[1] LGG 278[1][3] | ||||
| Kırmızıya kayma (z) | 0,007261 ± 0,000010[1] | ||||
| Helyo dikey hız () | (2177 ± 3) km/s[1] | ||||
| Mesafe | 112,52 Mly (34,5 Mpc) | ||||
Keşif | |||||
| |||||
| Katalog belirtmeleri | |||||
NGC 4261 • UGC 7360 • PGC 39659 • CGCG 042-013 • MCG +01-31-052 • 2MASX J12192326+0549289 • VCC 345 • GC 2842 • H II 139 • h 1176 • GALEXASC J121923.25+054929.9 | |||||
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||
NGC 4261, Başak takımyıldızında yaklaşık olarak 112,52 Mly (34,5 Mpc) uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. William Herschel tarafından 13 Nisan 1784 tarihinde keşfedildi.[4] Başak Kümesi'nin bir parçası olan ve NGC 4261 Grubu olarak bilinen, nispeten küçük bir gökada grubunun üyesidir.[5] Grubun diğer üyeleriyle yakın zamanda gerçekleşmiş bir birleşme veya etkileşime dair herhangi bir belirti göstermeyen gökadanın yıldız popülasyonu yaşlıdır. Gökadanın büyük ölçekli izofotları (eşparlaklık göstergesi) genellikle kutu biçimli bir yapı sergiler ve son bir milyar yıl içinde yıkıcı bir etkileşimin yaşandığına dair hiçbir iz barındırmaz. Ayrıca gökadanın kuzey-güney ekseni boyunca uzanan bir toz şeridi ve çekirdeğin etrafını çevreleyen, yaklaşık 800 ışık yılı genişliğinde sarmal yapılı bir toz diski bulunur. 100.000 Güneş kütlesine eşdeğer miktarda madde barındıran bu diskin, NGC 4261 tarafından yutulan daha küçük bir gökadanın kalıntısı olduğu düşünülmektedir.[6]
Radyo bandında yapılan gözlemler, çekirdekten dışarıya doğru uzanan iki belirgin jeti ortaya koymaktadır. NGC 4261, çekirdek merkezinden yaklaşık 20 ışık yılı kadar sapmış bir konumda bulunan ve süper kütleli bir kara deliğe ev sahipliği yapan aktif gökada çekirdeğine sahiptir. Bu sıradışı sapmanın nedenlerinden biri olarak, kara delikten çıkan jetlerin adeta bir roket motoru gibi davranarak kara deliği uzayda itmesi teorisi öne sürülmektedir.[6] Bu kara deliğin kütlesinin (1,62±0,04)×109 M☉ civarında olduğu tahmin edilmektedir.[7] NGC 4261'in yaklaşık 60 bin ışık yılı çapında olduğu,[8] gökadadan yayılan jetin ise yaklaşık 88 bin ışık yılı boyunca uzandığı hesaplanmıştır.[9]
1 Ocak 2001 tarihinde NGC 4261 içerisinde Tip Ia süpernova[10] olayı bildirilmiştir. 2001 yılının ilk süpernova keşfi olarak kayıtlara geçen bu olay, SN 2001A olarak adlandırılmıştır. Gökada çekirdeğinin 3,1″ batısında ve 10,7″ kuzeyinde gerçekleşen patlama, bir önceki yılın 15 Aralık tarihinde 18,4 kadir parlaklığa ulaşmıştı.[11]
NGC 4261 Grubu (LGG 278)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Gökada | Diğer belirtme | Uzaklık/Mly |
|---|---|---|
| NGC 4180 | PGC 38964 | 112 |
| NGC 4197 | PGC 39114 | 108 |
| NGC 4215 | PGC 39251 | 105 |
| NGC 4261 | PGC 39659 | 112 |
| NGC 4233 | PGC 39384 | 117 |
| NGC 4234 | PGC 39388 | 105 |
| NGC 4223 | PGC 39412 | 114 |
| NGC 4259[12] | PGC 39657 | 125 |
| NGC 4260 | PGC 39656 | 95 |
| NGC 4264[12] | PGC 39687 | 127 |
| NGC 4268[12] | PGC 39712 | 105 |
| NGC 4270[12] | PGC 39718 | 119 |
| NGC 4273[12] | PGC 39738 | 121 |
| NGC 4281[12] | PGC 39801 | 134 |
| PGC 39107 | VCC 114 | 108 |
| PGC 39392 | VCC 223 | 109 |
| PGC 39929 | VCC 468 | 104 |
| PGC 39188 | MCG +1-31-30 | 105 |
| PGC 39265 | MCG +1-31-33 | 113 |
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
NGC 4261'in X-ışını görüntüsü. -
NGC 4261'in aktif gökada çekirdeğindeki gaz ve toz diskinin Hubble Uzay Teleskobu tarafından elde edilen (sağda) görüntüsü. Kaynak: HST/NASA/ESA. -
Altta NGC 4261 ve üstte NGC 4260'ın yer aldığı, NGC 4261 Grubu'nun kuzey bölümü. -
NGC 4261 Grubu'nun güney bölümü. -
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i "NED results for object NGC 4261". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ a b c "Revised NGC Data for NGC 4261". SEDS. Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ "Lyon Groups of Galaxies (Garcia 1993)". VizieR. Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ Seligman, Courtney. "NGC 4261 (= PGC 39659)". Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ Zezas, A.; ve diğerleri. (Aralık 2003). "NGC 4261 and NGC 4697: Rejuvenated Elliptical Galaxies". The Astrophysical Journal. 599 (2): L73–L77. arXiv:astro-ph/0310567
. Bibcode:2003ApJ...599L..73Z. doi:10.1086/380895.
- ^ a b "Hubble Finds a New Black Hole – and Unexpected New Mysteries". Hubblesite STScI-1995-47. 4 Aralık 1995. Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ Ruffa, Ilaria; Davis, Timothy A.; Cappellari, Michele; Bureau, Martin; Elford, Jacob; Iguchi, Satoru; Lelli, Federico; Liang, Fu-Heng; Liu, Lijie; Lu, Anan; Sarzi, Marc; Williams, Thomas G. (2023). "WISDOM project – XIV. SMBH mass in the early-type galaxies NGC 0612, NGC 1574, and NGC 4261 from CO dynamical modelling". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 522 (4): 6170–6195. arXiv:2304.06117 . Bibcode:2023MNRAS.522.6170R. doi:10.1093/mnras/stad1119 .
- ^ "The Virgo Cluster". An Atlas of the Universe. Erişim tarihi: 15 Aralık 2025.
- ^ "The Giant Elliptical Galaxy NGC 4261". Astronomy 162 (Dept. Physics & Astronomy University of Tennessee). 9 Ekim 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2010.
- ^ van den Bergh, Sidney; ve diğerleri. (Ağustos 2002). "Classifications of the Host Galaxies of Supernovae". The Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 114 (798): 820–825. arXiv:astro-ph/0204298 . Bibcode:2002PASP..114..820V. doi:10.1086/341709.
- ^ Modjaz, M.; ve diğerleri. (Ocak 2001). Green, D. W. E. (Ed.). "Supernova 2001A in NGC 4261". IAU Circular (7554): 2. Bibcode:2001IAUC.7554....2M.
- ^ a b c d e f Davis, David S.; ve diğerleri. (Mayıs 1995). "Diffuse Hot Gas in the NGC 4261 Group of Galaxies". The Astrophysical Journal. 444: 582-589. Bibcode:1995ApJ...444..582D.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- NGC 4261 Gözlem bilgisi (In-The-Sky.org)
- WikiSky'da NGC 4261: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrojen α, X-Ray, Astrofoto, Gök Haritası
 Liste
|