Natuk Baytan - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Hayatı ve kariyeri
    • 1.1 1925-1960: İlk yılları ve oyunculuğa başlaması
    • 1.2 1961-1975: Yönetmenlik, senaristlik ve başarı
    • 1.3 1976-1986: Kemal Sunal dönemi, müzikal filmler ve son yılları
  • 2 Sanatı
    • 2.1 Kariyer etkileri
    • 2.2 Yönetmenlik teknikleri
  • 3 Senaristliği ve oyunculuğu
    • 3.1 Senaristlik kariyeri
    • 3.2 Oyunculuk kariyeri ve cameolar
  • 4 Özel hayatı
  • 5 Ölümü ve ölümünün ardından
  • 6 Filmografisi
  • 7 Ödülleri
  • 8 Ayrıca bakınız
  • 9 Kaynakça
  • 10 Notlar
  • 11 Dış bağlantılar

Natuk Baytan

  • فارسی
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Natuk Baytan
DoğumZekeriya Natuk Baytan
5 Temmuz 1925(1925-07-05)
Manisa, Türkiye
Ölüm5 Aralık 1986 (61 yaşında)
Fatih, İstanbul, Türkiye
Defin yeriTopkapı Mezarlığı
MilliyetTürk
VatandaşlıkTürkiye
Eğitimİstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi (bıraktı)
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Meslek
  • Yönetmen
  • senarist
  • oyuncu
Evlilik
Nedret Baytan
(e. 1959; ö. 1986)
Çocuk(lar)2

Natuk Baytan (5 Temmuz 1925 – 5 Aralık 1986) Türk yönetmen, senarist ve oyuncu. 1960'ların başlarında çeşitli siyah-beyaz filmlerde roller aldı. Memurluk kariyerini bırakarak sinemaya yönelen Baytan, senaryolar yazmaya başladı. Bir yapım şirketi kurarak kendi filmini çekmeye karar verdi. 1961 yılında senaryosunu yazdığı ve yönetmenliğini üstlendiği Karanlıkta Yaşayanlar adlı ilk filmini çekti. 1960'ların devamında Baytan farklı türlerde yapımlar yönetti.

Kariyerinin ilk yıllarında dram ve polisiye türünde filmlerle çalıştı; 1965 yapımı Sahildeki Ceset adlı gerilim filmi ile 2. İzmir Film Şenliği'nde En İyi Senaryo ödülünü kazandı. 1967 yılından sonra çektiği filmlerle Baytan, Türk sinemasında fantastik ve tarihi karakterleri içeren yapımlara imza attı. Hacı Murat (1967), Gök Bayrak (1968), Battal Gazi'nin İntikamı (1972) ve Kara Murat Fatih'in Fedaisi (1972) gibi karakterleri sinemaya taşıyan yönetmenlerden biri oldu. 1970'li yılların ilk yarısında yönettiği ve senaryosunu yazdığı filmlerle ödüller aldı. 1976 yılından itibaren Kemal Sunal ile iş birliği yaparak komedi filmleri çekti. 70'li yılların ikinci yarısında çektiği Sahte Kabadayı, Sakar Şakir, Avanak Apdi ve Korkusuz Korkak gibi komedi filmleri vizyona girdi.

1980'li yılların ilk yarısında da Kemal Sunal ile birlikte komedi filmlerinde çalıştı. Ayrıca 70'li yılların sonunda arabesk sanatçısı Ferdi Tayfur ile birlikte müzikal ve melodram öğelerini harmanlayan filmler yönetti. Son olarak 1986 yılında Duvardaki Kan adlı televizyon dizisinin yönetmenliğini yaptı. 5 Aralık 1986 tarihinde hayatını kaybetti.

Hayatı ve kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1925-1960: İlk yılları ve oyunculuğa başlaması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Natuk Baytan, 5 Temmuz 1925 tarihinde Manisa'da dünyaya geldi. Babası veteriner, annesi Selanik göçmeniydi. Cumhuriyet'in ilk kuşak çocuklarından biri olarak yetişti. İlk ve orta öğrenimini Manisa'da tamamladıktan sonra, babasının emekliliğiyle ailesi İstanbul'a taşındı. Baytan, İstanbul'da önce Nişantaşı Işık Lisesi'nde, ardından Boğaziçi Lisesi'nde eğitim gördü. Ortaokulda sahip olduğu bir film projektörüyle mahallesindeki çocuklara sessiz kovboy filmleri gösterirdi..[1] Lise sonrası İstanbul Üniversitesi'ne giren Baytan, önce Hukuk Fakültesi'ne kaydoldu ancak kısa süre sonra tercih değiştirerek Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nden mezun oldu. Üniversite eğitimi sırasında İstanbul Belediyesi'nde memur olarak çalışmaya başladı ve Beyoğlu'nda kendi fotoğraf stüdyosunu açtı.[2]

Askerlik görevini yedek subay olarak tamamladığı bu dönemde hikâyeler ve piyesler kaleme aldı. Baytan, sinema dünyasına ilk adımını oyuncu olarak attı.[3][4] 1960'lı yılların başında Izdırap Çocuğu (1960) ve Vatan Fedaileri (1961) adlı iki filmde roller aldı. Dönemin yönetmenlerinden Sırrı Gültekin'in film setinde figüran olarak kamera karşısına geçti. Bu dönemde Halk Çocuğu (1964), Yasak Sokaklar (1965) ve Silahların Sesi (1965) gibi filmlerde oynadı. Memurluk kariyerini bırakarak sinemaya yönelen Baytan, senaryolar yazmaya başladı. 1960'ların başına gelindiğinde, elindeki bir film senaryosu ile yapımcılarla görüştü. Ardından yakın arkadaşı ile birlikte küçük bir yapım şirketi kurdu ve kendi filmini çekme kararı aldı.[5]

1961-1975: Yönetmenlik, senaristlik ve başarı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Natuk Baytan, 1961 yılında senaryosunu yazdığı ve yönetmenliğini üstlendiği ilk filmi Karanlıkta Yaşayanlar''ı çekti. Kenan Pars, Hulusi Kentmen, Orhon Murat Arıburnu ve Aysel Tanju gibi oyuncuların yer aldığı bu filmle profesyonel yönetmenlik kariyeri başlamış oldu.[6] 1960'ların devamında Baytan, Çiğdem (1962) ve Aşkların En Güzeli (1964) gibi farklı türlerde yapımları yönetti. Kariyerinin ilk yıllarında dram ve polisiye türünde filmlere odaklandı; 1965 yapımı Sahildeki Ceset adlı gerilim filmi ile 2. İzmir Film Şenliği'nde En İyi Senaryo ödülünü kazandı. Yine aynı dönemde Affedilmeyen Günah (1966) gibi melodram türünde filmler de çekti.[7] Yine aynı dönemde çektiği Affedilmeyen Günah (1966) gibi filmlerle izleyiciyi gözyaşına boğan yoğun melodramlar da ortaya koydu.[8] Baytan, sinema çekimlerinde hareketliliği tercih etti. Bu amaçla 24 metrelik raylardan oluşan bir şaryo düzeneği kurarak kamerayı hareketli kullanmaya başladı. Yeşilçam'da bu tekniği geliştirmesi nedeniyle sektörde "Şaryo Natuk" lakabıyla anıldı. Kısıtlı imkânlara rağmen kamera teknikleri ve planlamaya önem verdi. İlk yönetmenlik yıllarında ödüller kazanmasına rağmen maddi zorluklarla karşılaştı. 1965'te ödüller kazanmasının ardından, iki yıl boyunca Fatih'teki evinden Yeşilçam’daki film stüdyolarına yaya olarak gidip gelmek durumunda kaldı.

Baytan'ın kariyerinde 1967 yılı bir üretim yoğunluğunun yaşandığı dönem oldu. O yıl arka arkaya dört film çekti: İki fantezi-komedi (Fantoma İstanbul'da Buluşalım ve Şaşkın Hafiye Killing'e Karşı), ayrıca iki tarihi kostümlü macera filmi (Şeyh Şamil ile Hacı Murat). Bu filmlerle Baytan, Türk sinemasında fantastik ve tarihi karakterleri içeren yapımlara imza atan yönetmenlerden biri olarak tanınmaya başladı.[9] Hacı Murat, Kara Murat ve Fantoma gibi karakterleri Yeşilçam'a kazandıran yönetmenlerden biri oldu. Özellikle Hacı Murat filmi, başrol Cüneyt Arkın ile yaptığı ilk büyük işbirliklerinden biriydi.[10] 1968-1970 yılları arasında Baytan ardı ardına aksiyon ve avantür filmler çekti. Horasan'dan Gelen Bahadır ve Gök Bayrak gibi milli mücadele temalı yapımları tamamladı; Hacı Murat Geliyor, Kırmızı Fener Sokağı gibi filmlere imza attı. 1969'da Namluda Beş Kurşun ve Ömür Boyu gibi polisiye/macera filmleri yönetti. 1970'lerin başına gelindiğinde Baytan, tarihi kahramanlık filmlerini yöneten isimlerden biri haline geldi. Cüneyt Arkın'ın başrolünde oynadığı Kara Murat serisinin pek çok filmini Baytan yönetti.[11] Kara Murat Fatih'in Fedaisi (1972) ve devam filmleri gösterime girdi. Yine Cüneyt Arkın'lı Battal Gazi serisinin 1970'lerde çekilen bazı filmleri Baytan'ın yönetiminde gerçekleşti.[12] Yine Cüneyt Arkın'lı Battal Gazi serisinin 1970'lerde çekilen bazı filmleri Baytan'ın yönetiminde gerçekleşti.

Bu filmler, düşük bütçelerine rağmen bol aksiyonlu sahneler içeriyordu. Dönemin yapımcısı Türker İnanoğlu, Natuk Baytan'ı aksiyon ve tarihî film yönetmeni olarak değerlendirmiş; birlikte 8 Kara Murat filmi yaptıklarını ve Baytan'ın bu alanda önemli bir isim olduğunu belirtmiştir. Baytan, 1975 yılında kariyerinin önemli bir ödülünü aldı. Cüneyt Arkın'ın rol aldığı Babacan filmiyle İstanbul Uluslararası 1. Film ve Müzik Festivali'nde En İyi Yönetmen ödülüne layık görüldü.[13][14]1970'lerin ortalarına gelindiğinde Baytan, tarihi ve polisiye macera filmleri çekmeye devam ederken, farklı türlere de yönelmeye başladı. 1975'te çektiği Soysuzlar gibi filmlerle suç-gerilim türünde denemeler yaptı; ayrıca aynı yıl Üç Kağıtçılar adıyla bilinen bir komedi-macera filmi çekti.

1976-1986: Kemal Sunal dönemi, müzikal filmler ve son yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1976 yılından itibaren Natuk Baytan'ın kariyerinde yeni bir dönem başladı. Bu dönemde oyuncu Kemal Sunal ile iş birliğine girerek komedi filmleri çekti. 1976 yapımı Sahte Kabadayı, bu ortaklığın ilk filmlerinden biri oldu.[15] Mafya dünyasını konu edinen bu filmde Sunal'ın canlandırdığı karakter, Baytan'ın komedi üslubuyla birleşti.[16] Ardından gelen Sakar Şakir (1977) ile yönetmen, Anadolu'dan kente gelen bir mirasçının öyküsünü işledi.[17] Avanak Apti (1978) ile de bir diğer komedi filmini yönetti.[18] Korkusuz Korkak (1980) filmi de Baytan'ın yönettiği Kemal Sunal filmleri arasındadır. Kemal Sunal, bu filmde Mülayim Sert karakterini canlandırdı. Baytan, bu filmlerde Gardırop Fuat, Gaddar Kerim, Ayı Abbas, Dikiştutmaz Sabri gibi lakaplı yan karakterler kullandı.[19] Komedide absürt öğeler kullanılan Atla Gel Şaban (1984) filmi de Baytan'ın imzasını taşıyan yapıtlardan biridir.[20]

1980'lerin başına dek Baytan ve Kemal Sunal iş birliği ile Gerzek Şaban (1982), Üç Kağıtçı (1981), Yedi Bela Hüsnü (1982), Tokatçı (1983) gibi filmler üretildi. Bu filmlerin ortak özelliği, komedi olmalarının yanı sıra aksiyon sahneleri de içermeleriydi.[21] 1970'lerin sonunda, arabesk müzik akımının sinemaya yansımasıyla birlikte Baytan, bu türde filmler de yönetmeye başladı.[22] Ferdi Tayfur'un oynadığı Son Sabah (1978), Yuvasız Kuşlar (1979), Huzurum Kalmadı (1980), Kara Gurbet (1981), Günaha Girme (1982) ve Kalbimdeki Acı (1983) gibi filmler, onun bu dönemdeki çalışmalarıdır. Bu yapımlarda müzik ve melodram öğeleri bir araya getirildi.[23] 1986 yılında Kemal Sunal ile Tarzan Rıfkı adlı son filminde çalıştı.[24]

Bu film (Tarzan Rıfkı), Baytan'ın kariyerinde yönettiği son sinema filmi oldu. Aynı yıl kariyerinin son dönemlerinde televizyon için de yönetmenlik yaptı. Başrollerinde Meral Zeren, Haluk Kurtoğlu, Fikret Hakan ve Serdar Gökhan gibi oyuncuların yer aldığı Duvardaki Kan adlı 13 bölümlük televizyon dizisi gösterime girdi.[25] TRT 1'de yayınlanan dizi, Talat Paşa suikastı'nı konu almaktaydı. Baytan, bu dizinin yönetmenliği sırasında da detaylı çalışma tarzını sürdürdü.Duvardaki Kan çekimleri sırasında Baytan bir hastalıkla mücadele ediyordu. Buna rağmen çalışmaları tamamlayarak diziyi bitirdi. Natuk Baytan, 5 Aralık 1986 tarihinde İstanbul, Fatih'te 61 yaşındayken hayatını kaybetti.[26]

Sanatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kariyer etkileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Natuk Baytan'ın kariyeri, Türk sinemasında hem kendi dönemi hem de sonraki kuşaklar üzerinde etkiler bırakmıştır. Baytan, 1960'lar ve 70'lerde çektiği tarihi kahramanlık filmleriyle bu türde yapımlar üretilmesine katkıda bulunmuştur. Cüneyt Arkın ile birlikte avantür (macera) türünde çalışmıştır. Sinema tarihçisi Vadullah Taş, Natuk Baytan'ın Türk sinemasının avantür, polisiye ve kostümlü sinema türlerindeki yerini belirtmiş; Baytan'ın özellikle Cüneyt Arkın'la işbirliği yaptığını ifade etmiştir. Baytan'ın filmlerindeki aksiyon sahneleri ve anlatım, 1970'lerde diğer filmlere de yön vermiştir; Türk fantastik-tarihî sinemasının yapımlarına katkıda bulunmuştur.[27]

Baytan'ın bir diğer etkisi, Türk komedi sineması üzerindedir. 1976'dan itibaren Kemal Sunal'la yaptığı komedi filmleri gösterime girmiştir. Bu filmlerle Baytan, slapstick ile sözlü mizahı harmanlayan komedi tarzını kullanmıştır. Onun filmlerindeki yan karakterleri ve replikleri sonraki komedi filmlerinde görülmüştür. Özellikle Baytan'ın sinemasında yer alan lakaplı karakter tiplemeleri, 1980'lerin video dönemi komedilerinden günümüze kadar bazı yapımlarda kullanılmıştır. Ayrıca Baytan, Kemal Sunal ile kariyerinin önemli bir döneminde çalışmıştır.[28] Kemal Sunal'ın komedi performanslarının bir bölümü Baytan yönetiminde ortaya çıkmıştır. 1980'lerde Baytan'ın vefatından sonra Sunal'ın filmlerinde farklı rollere yöneldiği belirtilmiştir. Baytan, sektörde bir okul gibi görülmüştür. Onun yanında asistanlık yapan birçok kişi, daha sonra yönetmen veya yapımcı olarak Türk sinemasına hizmet etmiştir. Çalışma arkadaşları, Baytan'ın setinde tecrübe kazandıklarını ifade etmişlerdir. Örneğin, yönetmenliğe Baytan'ın asistanı olarak başlayan İsmail Güneş, Baytan'ın teknik bilgi ve set yönetimi becerilerinin kendisine örnek olduğunu belirtmiştir.

Baytan, genç sinemacılara tecrübelerini aktarmış ve onları "Sinema, okulda ya da kitapla öğrenilmez; günde 3-4 film izleye izleye öğrenilir" sözleriyle yönlendirmiştir. Onun titiz planlama alışkanlığı ve storyboard (dekupaj) kullanımı sektörde bahsedilen bir yönü olmuştur. Ayrıca Baytan, çalışma arkadaşlarının fikirlerine değer veren bir tutum sergilemiştir. Set çalışanlarına ve oyunculara yönelik davranışları nedeniyle sektörde Natuk Baba lakabıyla anılmıştır. Yapımcı Şevki Tosunoğlu, Baytan'ın Türk sinemasında önemli bir yönetmen olduğunu belirtmiştir. Uluslararası ölçekte de Baytan’ın filmleri ilgi görmüştür. Çektiği bazı tarihi macera filmleri, yabancı sinema çevrelerince keşfedilmiş ve ilgi odağı olmuştur. Yapımcı Türker İnanoğlu, 1980'lerde bazı İtalyan sinemacıların Baytan'la çalışmak istediğini ancak onun sağlık problemleri nedeniyle bu işbirliğinin gerçekleşemediğini aktarmıştır.

Yönetmenlik teknikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kamera hareketi ve şaryo kullanımı

Baytan, olabildiğince hareketli çekmeyi tercih etmiştir. Türk sinemasında öncülerden biri olarak, her sahnede şaryo kullanımını yaygınlaştırmıştır. Kendi tasarladığı yaklaşık 24 metrelik ray sistemi üzerinde kamerayı sürekli hareket ettirerek görüntüler elde etmiştir. Dönemin diğer yönetmenleri şaryoyu belli sahnelerde kullanırken Baytan hemen her planı şaryoyla çekmiştir; bu yüzden sektör içinde Şaryo Natuk lakabıyla anılmıştır.

Yönetmen Yılmaz Atadeniz, Baytan'ın şaryoyu filmin değişmez bir parçası haline getirdiğini ve kamera hareketleri yakaladığını ifade etmiştir. Meslektaşı Kaya Ererez de Türkiye'de kamerası en hareketli yönetmenlerden biri olduğunu söyleyerek Baytan'ın teknik dinamizmini vurgulamıştır.

Hazırlık ve planlama titizliği

Baytan'ın yönetim sürecinde benimsediği bir diğer teknik, hazırlık safhasındaki titizliğiydi. Her filmin çekimine başlamadan önce senaryoyu çekim planı haline getirirdi. Sahne sahne çizimler yaparak her planın kadrajını, kamera açısını ve oyuncu hareketlerini önceden tasarlardı. Yılmaz Atadeniz, Baytan'ın Sahildeki Ceset filminin senaryosunda gördüğü çizimli planlara dikkat çekmiş, bu ayrıntılı çalışmayı takdir ettiğini belirtmiştir. Bu yöntem sayesinde Baytan, sete hazırlıklı gelir ve çekimleri verimlilikle yönetirdi.

Cüneyt Arkın Baytan'ın sete her zaman elde senaryo, aklında çekim planları hazır halde geldiğini, bu nedenle kendisiyle çalışmanın kolay olduğunu söylemiştir. Baytan, günlük çekim programlarını önceden hazırlayarak hem oyuncuların hem de ekibin işini kolaylaştırırdı.

Türler Arası Geçiş ve Tarzı

Natuk Baytan'ın teknik yönelimlerinde bir diğer özellik, türler arası geçişlerde ustalık göstermesiydi. Dramdan komediye, maceradan arabesk müzikale kadar farklı türlerde film çekmesine rağmen her birinde kendi yönetmenlik imzasını attı. Özellikle komedi filmlerinde aksiyon tekniğini kullanması dikkat çekmiştir. Baytan, güldürü filmlerine dahi riskli aksiyon sahneleri eklemiştir. Korkusuz Korkak ve Yedi Bela Hüsnü gibi komedilerde patlamalar ve kovalamacalar yer alır. Baytan, tür sinemasında aksiyon ile komediyi harmanlayan bir yaklaşım sergilemiştir.

Senaristliği ve oyunculuğu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Senaristlik kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Natuk Baytan, yönetmenliğin yanı sıra senarist olarak da sinemaya katkı yapmıştır. Birçok filminin senaryosunda imzası bulunur veya senaryo geliştirme sürecinde yer almıştır. Kariyerinin başında sektöre girmek için kendi yazdığı senaryoları yapımcılara götüren Baytan, ilk filmi Karanlıkta Yaşayanlar dahil olmak üzere birçok projenin hikâyesini kaleme almıştır. Özellikle 1960'larda çektiği tarihi-fantastik filmlerin çoğunun senaryosu Baytan'a aittir. Hacı Murat, Kara Murat Fatih'in Fedaisi ve Battal Gazi'nin İntikamı gibi seri olarak çekilen dönem filmlerinde karakterlerin sinemaya uyarlanmasında Baytan'ın yazarlığı rol oynamıştır. 1975 yapımı Soysuzlar filminin senaryosunu yazmış, 1981'de çektiği Üç Kağıtçı filminin hem senaristi hem yönetmeni olmuştur. Hatta son filmi Tarzan Rıfkı (1986) dahil olmak üzere, kariyerinin en başından sonuna dek senaryo yazarlığını sürdürmüştür.

1965'te Sahildeki Ceset filmiyle En İyi Senaryo ödülünü kazanması, onun senaristlik alanında erken bir takdirdir. Ayrıca senaryo yazımında Hollywood'un tekniklerini öğrenmek için ABD'de yaşayan abisinden sinema okullarında okutulan kitaplar istediği, bu kitaplardan senaryo yazımı ve yönetmenlik üzerine kendini geliştirdiği bilinmektedir.

Oyunculuk kariyeri ve cameolar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Baytan'ın sinemadaki ilk tecrübeleri oyuncu olarak başlamıştı. 1960'ların başında figüran ya da küçük yan roller alan Baytan, set atmosferini ve kamera önünü deneyimledi. Yönetmenliğe adım attıktan sonra da kendi filmlerinde ufak roller üstlenerek perdede görünmeyi sürdürdü. Alfred Hitchcock'un filmlerinde kısa görünmesi gibi, Natuk Baytan da yönettiği birçok filmde cameo denilen konuk oyuncu performansları sergilemiştir. Filmlerinde bazen bir kalabalık sahnesinde, bazen bir diyalog anında fark etmek mümkündür. Çaresizler (1973) filminde mafya babalarından birini, Sahte Kabadayı'da yine bir mafya babasını canlandırdı. Kemal Sunal'lı komedilerinde ise çoğunlukla kısa süreliğine gözüken roller aldı: Avanak Apti'de lokantada müşteri, Yedi Bela Hüsnü'de otobüs bekleyen adam, Sakar Şakir'de konağın kahyasının arkasında beliren bir misafir, Gerzek Şaban'da meyhane müşterisi gibi rollerde perdeye yansıdı. 1984 yapımı Atla Gel Şaban filminde hipodromda bir yarış sever olarak görünmesi, onun son cameo performanslarındandır. Bu küçük roller çoğunlukla tek replikli veya replik dahi olmayan anlardır.[29]

Özel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1959 yılında Nedret Baytan ile evlenen yönetmenin, bu evlilikten Müjde Muzaffer adında bir kızı ve Benciley Kadri adında bir oğlu oldu.[30] Baytan, giyim kuşam konusunda titizdi. Dışarıda ve set ortamında şık giyinir, takım elbise ve papyon takardı.

Ölümü ve ölümünün ardından

[değiştir | kaynağı değiştir]
Natuk Baytan'ın Kozlu Kabristanında bulunan mezarı, İstanbul

Ekim 1986 tarihinde devam eden rahatsızlığı sebebiyle Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'de tedavi görmüş, ardından da Londra'da tedavi görmeye gitmiştir. Kariyerinin son günlerinde TRT 1'de yayımlanan Duvardaki Kan adlı dizinin yönetmenliğini yapıyordu. 5 Aralık 1986 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti. Cenazesi 8 Aralık 1986 tarihinde Fatih Camii'nden kaldırılarak Topkapı Mezarlığı'na defnedildi.[31] Mezar taşında eşi Nedret Baytan ile yan yanadır.[32]

Natuk Baytan'ın ardından 80 civarında film kalmıştır. Türk sinemasına yaptığı katkıları anmak amacıyla 2007 yılında yönetmen Yunus Yılmaz tarafından "Natuk Baytan Belgeseli" çekildi. Bu belgesel film, Baytan'ın hayatını, filmlerini ve sinemaya bakışını anlatan bir çalışmadır.[33] Yine aynı yıl, İstanbul'un Fatih ilçesinde bir parka Natuk Baytan'ın adı verilmiştir.[34] Baytan'ın kızı Müjde Baytan, babasının eşyalarını sergilemek üzere bir girişimde bulunmuştur. Ailenin Zekeriyaköy'deki villasında Natuk Baytan'ın yönettiği filmlerin orijinal afişleri, kazandığı ödüller, onur plaketleri, çocukken giydiği terlikler, kullandığı fotoğraf makinesi, eski telefonu, daktilosu, çekim senaryoları ve okuduğu kitaplar gibi hatıra eşyaları bulunmaktadır.

Filmografisi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Natuk Baytan filmografisi
1960'lar
  • Karanlıkta Yaşayanlar (1961)
  • Çiğdem (1962)
  • Aşkların En Güzeli (1964)
  • Sahildeki Ceset (1964)
  • Affedilmeyen Günah (1965)
  • Horasan'dan Gelen Bahadır (1965)
  • Horasan'ın Üç Atlısı (1965)
  • Sırtımdaki Bıçak (1965)
  • Zorlu Düşman (1966)
  • Fantoma İstanbul'da Buluşalım (1967)
  • Hacı Murat (1967)
  • Şaşkın Hafiye Killing'e Karşı (1967)
  • Şeyh Şamil (1967)
  • Gök Bayrak (1968)
  • Hacı Murat Geliyor (1968)
  • Kırmızı Fener Sokağı (1968)
  • Namluda Beş Kurşun (1968)
  • Ömür Boyu (1969)
1970'ler
  • Sen de Bizdensin (1970)
  • Yaşamak İçin (1970)
  • Alaeddin'in Lambası (1971)
  • Bilardo Kazım (1971)
  • Bugün Sende Yarın Bende (1971)
  • Gurur ve Kin (1971)
  • İki Esir (1971)
  • Kaf Dağını Terk Edenler (1971)
  • Önce Sev Sonra Öldür (1971)
  • Önce Sev Sonra Vur (1971)
  • Acı Yudum (1972)
  • Aşka Selam Kavgaya Devam (1972)
  • Battal Gazi'nin İntikamı (1972)
  • Belalılar Belalısı (1972)
  • İnsafsızlar (1972)
  • Kan ve Kin (1972)
  • Kanlı Para (1972)
  • Kara Murat Fatih'in Fedaisi (1972)
  • Battal Gazi Geliyor (1973)
  • Çaresizler (1973)
  • Kara Murat Fatih'in Fermanı (1973)
  • Ölüme Koşanlar (1973)
  • Zaloğlu Rüstem (1973)
  • Battal Gazi'nin Oğlu (1974)
  • Kara Murat Ölüm Emri (1974)
  • Kartal Yuvası (1974)
  • Kin (1974)
  • Yalnız Adam (1974)
  • Babacan (1975)
  • Babaların Babası (1975)
  • Kara Murat Kara Şövalyeye Karşı (1975)
  • Kılıç Aslan (1975)
  • Soysuzlar (1975)
  • Üç Kağıtçılar (1975)
  • Hınç (1976)
  • Kara Murat Şeyh Gaffar'a Karşı (1976)
  • Sahte Kabadayı (1976)
  • Altay'dan Gelen Yiğit (1977)
  • Babanın Evlatları (1977)
  • Hakanlar Çarpışıyor (1977)
  • Kara Murat Denizler Hakimi (1977)
  • Sakar Şakir (1977)
  • Avanak Apti (1978)
  • Kara Murat Devler Savaşıyor (1978)
  • Kılıç Bey (1978)
  • Son Sabah (198)
  • Yıkılış (1978)
  • İki Cambaz (1979)
  • Yuvasız Kuşlar (1979)
1980'ler
  • Korkusuz Korkak (1980)
  • Gerzek Şaban (1980)
  • Huzurum Kalmadı (1980)
  • Kara Gurbet (1981)
  • Toprağın Teri (1981)
  • Üç Kağıtçı (1981)
  • Günaha Girme (1982)
  • Yedi Bela Hüsnü (1982)
  • Gecenin Sonu (1983)
  • Kalbimdeki Acı (1983)
  • Tokatçı (1983)
  • Atla Gel Şaban (1984)
  • Sevdalandım (1984)
  • Tarzan Rıfkı (1986)
  • Duvardaki Kan (1986) — TV dizisi

Ödülleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Ödül Kategori Sonuç
1966 2. İzmir Film Şenliği En İyi Senaryo Kazandı
1976 İstanbul Uluslararası 1. Film ve Müzik Festivali En İyi Yönetmen Kazandı

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Türk film yönetmenleri listesi
  • Türk senaristler listesi
  • Türk sinemacılar

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Sinema ustası Yönetmen Natuk Baytan". Biyografi. SinemaTürk. Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2025. 
  2. ^ "Natuk Baytan biyografi". Biyografi. biyografiler.com. Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2025. 
  3. ^ "Istırap Çocugu". Film. IMDb. 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2025. 
  4. ^ "Vatan Fedaileri". Film. IMDb. 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2025. 
  5. ^ "Natuk Baytan: Türk sinemasının özgün yönetmeni". Haber. bursahayat.com.tr. 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2025. 
  6. ^ "Karanlıkta Yaşayanlar". Film. SinemaTürk. Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2025. 
  7. ^ "Fuar Festivali ve Fiyasko". Milliyet. 23 Ağustos 1966 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2025. 
  8. ^ "Affedilmeyen Günah". Film. Sinemalar.com. Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2025. 
  9. ^ "Bugün Nereye Gitmeli?". Milliyet. 22 Ocak 1968 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2025. 
  10. ^ "Hacı Murat - 1967". Film. cuneytarkin.com.tr. Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2025. 
  11. ^ "Öteki'yle Üçüncü Türden Yakın İlişkiler: Tarihsel Kostüme ve İkizlik Miti" (PDF). Araştırma. ahmetgurata.net. 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ağustos 2025. 
  12. ^ "Eğlence Rehberi". Milliyet. 22 Ocak 1968 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2025. 
  13. ^ "Film festivalinde birinci olacak film bulunamadı". Milliyet. 9 Aralık 1976 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2025. 
  14. ^ "1. İstanbul Uluslararası Film ve Müzik Festivali". Film Festivali. kameraarkasi.org. 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2025. 
  15. ^ "Sinema". Milliyet. 18 Ekim 1976 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2025. 
  16. ^ "Sahte Kabadayı nerede ve ne zaman çekildi?". Haber. Habertürk. 13 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2025. 
  17. ^ "Sakar Şakir filmi konusu nedir?". Haber. haberler.com. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2025. 
  18. ^ "Sinema Tiyatro". Milliyet. 2 Kasım 1978 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2025. 
  19. ^ "Korkusuz Korkak'ın konusu ve oyuncuları". Haber. Hürriyet. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2025. 
  20. ^ "Kemal Sunal filmlerinde baba figürü temsili". Haber. dergipark.org.tr. Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2025. 
  21. ^ "Kemal Sunal'ın Natuk Baytan Dönemi Filmlerinden Birbirinden Fantastik 11 Kötü Adam". Liste. listelist.com. 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2025. 
  22. ^ "Ferdi Tayfur örnekleminde Türk sinemasında arabesk müzik". Liste. dergipark.org.tr. 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2025. 
  23. ^ "Bir rekor kırıldı". Milliyet. 4 Mart 1979 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2025. 
  24. ^ "Tarzan Rıfkı". Film. SinemaTürk. Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2025. 
  25. ^ "1. Kanal". Milliyet. 9 Ekim 1986 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2025. 
  26. ^ "Duvardaki Kan'ın yönetmeni öldü". Milliyet. 6 Aralık 1986 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2025. 
  27. ^ "Yeşilçam sinemasında dinsel ve tarihsel imge kullanımı". Araştırma. dergipark.org.tr. Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2025. 
  28. ^ "Kemal Sunal Filmlerinde Natuk Baytan Ekolü". wannart.com. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2025. 
  29. ^ "Bir Cameo Görüntüsü". zorbatv.com. 14 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2025. 
  30. ^ "Natuk Baytan'ın, eşinin, kızının ve annesinin daha önce hiç görmediğiniz fotoğrafları". Facebook. 3 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2025. 
  31. ^ "Natuk Baytan öldü" (PDF). files.core.ac.uk. 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ekim 2025. 
  32. ^ "Natuk Baytan (1925-1986) - Find a Grave Memorial". findagrave.com. Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2025. 
  33. ^ "Yönetmen Natuk Baytan belgeseli". Belgesel. IMDb. 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2025. 
  34. ^ "Natuk Baytan Parkı". tarihiyarimada.net.tr. 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2025. 

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Beyazperde'de Natuk Baytan
  • IMDb'de Natuk Baytan
  • Sinemalar.com'te Natuk Baytan
  • SinemaTürk'te Natuk Baytan 4 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • TSA´de Natuk Baytan 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Natuk Baytan Belgeseli
  • g
  • t
  • d
Natuk Baytan'ın yönettiği filmler
1960'lar
  • Karanlıkta Yaşayanlar (1961)
  • Çiğdem (1962)
  • Aşkların En Güzeli (1964)
  • Sahildeki Ceset (1964)
  • Affedilmeyen Günah (1965)
  • Horasan'dan Gelen Bahadır (1965)
  • Horasan'ın Üç Atlısı (1965)
  • Sırtımdaki Bıçak (1965)
  • Zorlu Düşman (1966)
  • Fantoma İstanbul'da Buluşalım (1967)
  • Hacı Murat (1967)
  • Şaşkın Hafiye Killing'e Karşı (1967)
  • Şeyh Şamil (1967)
  • Gök Bayrak (1968)
  • Hacı Murat Geliyor (1968)
  • Kırmızı Fener Sokağı (1968)
  • Namluda Beş Kurşun (1968)
  • Ömür Boyu (1969)
1970'ler
  • Sen de Bizdensin (1970)
  • Yaşamak İçin (1970)
  • Alâaddin'in Lambası (1971)
  • Bilardo Kazım (1971)
  • Bugün Sende Yarın Bende (1971)
  • Gurur ve Kin (1971)
  • Kaf Dağını Terk Edenler (1971)
  • Önce Sev Sonra Vur (1971)
  • İki Esir (1971)
  • Acı Yudum (1972)
  • Aşka Selam Kavgaya Devam (1972)
  • Battal Gazi'nin İntikamı (1972)
  • Belalılar Belalısı (1972)
  • Kan ve Kin (1972)
  • Kanlı Para (1972)
  • Kara Murat Fatih'in Fedaisi (1972)
  • İnsafsızlar (1972)
  • Battal Gazi Geliyor (1973)
  • Kara Murat Fatih'in Fermanı (1973)
  • Zaloğlu Rüstem (1973)
  • Çaresizler (1973)
  • Ölüme Koşanlar (1973)
  • Battal Gazi'nin Oğlu (1974)
  • Kara Murat Ölüm Emri (1974)
  • Kartal Yuvası (1974)
  • Kin (1974)
  • Yalnız Adam (1974)
  • Babacan (1975)
  • Babaların Babası (1975)
  • Kara Murat Kara Şövalyeye Karşı (1975)
  • Kılıç Aslan (1975)
  • Soysuzlar (1975)
  • Üç Kağıtçılar (1975)
  • Hınç (1976)
  • Kara Murat Şeyh Gaffar'a Karşı (1976)
  • Sahte Kabadayı (1976)
  • Babanın Evlatları (1977)
  • Hakanlar Çarpışıyor (1977)
  • Kara Murat Denizler Hakimi (1977)
  • Sakar Şakir (1977)
  • Avanak Apdi (1978)
  • Kara Murat Devler Savaşıyor (1978)
  • Kılıç Bey (1978)
  • Son Sabah (1978)
  • Yıkılış (1978)
  • Korkusuz Korkak (1979)
  • Yuvasız Kuşlar (1979)
  • İki Cambaz (1979)
1980'ler
  • Huzurum Kalmadı (1980)
  • Gerzek Şaban (1980)
  • Kara Gurbet (1981)
  • Toprağın Teri (1981)
  • Üç Kağıtçı (1981)
  • Günaha Girme (1982)
  • Yedi Bela Hüsnü (1982)
  • Gecenin Sonu (1983)
  • Kalbimdeki Acı (1983)
  • Tokatçı (1983)
  • Atla Gel Şaban (1984)
  • Tarzan Rıfkı (1986)
  • Duvardaki Kan (1986, dizi)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Natuk_Baytan&oldid=36467556" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Natuk Baytan'ın yönettiği filmler
  • 1925 doğumlular
  • 1986'da ölenler
  • Türk yönetmenler
  • Türk film yönetmenleri
  • Türk dizi yönetmenleri
  • Türk senaristler
  • 20. yüzyılda Türk erkek oyuncular
  • Komedi film yönetmenleri
  • Türk erkek sinema oyuncuları
  • Manisa ili doğumlu oyuncular
  • İstanbul ilinde ölenler
  • İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenim görenler
  • İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğrenim görenler
  • Kozlu Mezarlığı'na defnedilenler
Gizli kategori:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Sayfa en son 12.04, 2 Aralık 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Natuk Baytan
Konu ekle