Klasik mekanik - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Konum ve türevleri
    • 1.1 Hız ve sürat
    • 1.2 İvme
  • 2 Sınırları
    • 2.1 Newton kanunlarının genel hali
  • 3 Dalları
  • 4 Ayrıca bakınız
  • 5 Kaynakça
  • 6 Dış bağlantılar

Klasik mekanik

  • Afrikaans
  • Alemannisch
  • Aragonés
  • العربية
  • مصرى
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Башҡортса
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • भोजपुरी
  • বাংলা
  • Bosanski
  • Буряад
  • Català
  • Нохчийн
  • کوردی
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Gaeilge
  • Kriyòl gwiyannen
  • Galego
  • עברית
  • हिन्दी
  • Fiji Hindi
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Interlingue
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Patois
  • ქართული
  • Qaraqalpaqsha
  • Қазақша
  • ಕನ್ನಡ
  • 한국어
  • Latina
  • Lingua Franca Nova
  • Lombard
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Basa Banyumasan
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • मराठी
  • Bahasa Melayu
  • Malti
  • မြန်မာဘာသာ
  • Plattdüütsch
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Occitan
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Polski
  • Piemontèis
  • پنجابی
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Русиньскый
  • Саха тыла
  • سنڌي
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • සිංහල
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Kiswahili
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • Татарча / tatarça
  • Тыва дыл
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vepsän kel’
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 吴语
  • მარგალური
  • ייִדיש
  • 中文
  • 文言
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Newton fiziği sayfasından yönlendirildi)
Klâsik mekanik
F = d d t ( m v ) {\displaystyle {\textbf {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\textbf {v}})} {\displaystyle {\textbf {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\textbf {v}})}
Newton'un hareket yasaları
Dallar
  • Statik
  • Dinamik
  • Kinetik
  • Kinematik
  • Uygulamalı mekanik
  • Gök mekaniği
  • Sürekli ortamlar mekaniği
  • İstatistiksel mekanik
Temel kavramlar
  • İvme
  • Açısal momentum
  • Kuvvet çifti
  • D'Alembert ilkesi
  • Enerji
    • Kinetik enerji
    • Potansiyel enerji
  • Kuvvet
  • Konuşlanma sistemi
  • İmpuls
  • Eylemsizlik · Eylemsizlik momenti
  • Kütle

  • Güç (fizik)
  • İş (fizik)
  • Moment
  • Momentum
  • Uzay
  • Hız
  • Zaman
  • Tork
  • Sürat
  • Yerçekimi
  • Sanal iş
Formüller
  • Newton'un hareket yasaları
  • Analitik mekanik
    • Lagrangian mekaniği
    • Hamilton mekaniği
    • Routhian_Mekaniği
    • Hamilton-Jacobi_Mekaniği
    • Appell'in Hareket Denklemi
    • Koopman-von Neumann mekaniği
Konular
  • Rijit cisim
  • Rijit cisim dinamiği
  • Euler denklemleri (rijit cisim dinamiği)
  • Hareket* Doğrusal hareket
  • Newton'un hareket yasaları
  • Newton'un evrensel kütleçekim yasası
  • Euler'in hareket yasaları
  • Hareket denklemleri
  • İvmeli referans çerçevesi
  • Eylemsiz referans çerçevesi
  • Yalancı kuvvet
  • Düzlemsel hareket mekaniği
  • Yerdeğiştirme (vektör)
  • Bağıl hız
  • Sürtünme kuvveti
  • Basit harmonik hareket
  • Uyumlu salınım
  • Titreşim
  • Sönümleme
  • Sönüm katsayısı
Dönme hareketi
  • Dönme hareketi
  • Dairesel hareket* Düzgün dairesel hareket
  • Düzgün olmayan dairesel hareket
  • Dönen referans çerçevesi
  • Merkezcil kuvvet
  • Merkezkaç kuvveti
  • Merkezkaç kuvveti (Dönen referans çerçevesi)
  • Tepkisel merkezkaç kuvveti
  • Coriolis kuvveti
  • Sarkaç
  • Teğet sürat
  • Dönme sürati
  • Açısal ivme
  • Açısal hız
  • Açısal frekans
  • Açısal yerdeğiştirme
Bilim adamları
  • Kepler
  • Galileo
  • Huygens
  • Newton
  • Horrocks
  • Halley
  • Maupertuis
  • Daniel Bernoulli
  • Johann Bernoulli
  • Euler
  • d'Alembert
  • Clairaut
  • Lagrange
  • Laplace
  • Hamilton
  • Poisson
  • Cauchy
  • Routh
  • Liouville
  • Appell
  • Gibbs
  • Koopman
  • von Neumann
  • Fizik Portalı
  • Kategori Kategori
  • g
  • t
  • d

Klasik mekanik, makroskobik boyutlarda (~10−9 m >) cisimlerin hareketlerini hem deneysel hem de matematiksel olarak inceleyen, fiziğin iki ana dalından biridir.[1]

Klasik mekanik basit kristal modellerinden, galaksilerin hareketlerine kadar oldukça geniş bir büyüklük skalasında tutarlı sonuçlar vermektedir. Bunların yanı sıra, çevremizde gördüğümüz birçok mekanik olay klasik mekanik kullanılarak oldukça yüksek bir doğrulukla hesaplanabilir.

Klasik mekanik, Newton mekaniği, klasik istatistik mekanik ve klasik elektromanyetik teori alt dallarını içinde barındırır. Özel ve genel görelilik kuramları bazı kaynaklarca klasik mekaniğin bir alt dalı olarak kabul edilse de bu kuramların yapıları gereği klasik mekaniğin veya kuantum mekaniğinin bir alt dalı olmak yerine bu kuramları, ışık hızına yakın hızlarda veya kütleçekimin büyük olduğu durumlarda modifiye ettiğini söylemek daha doğru olur.

Klasik mekanik günlük olaylar çerçevesinde oldukça kesin sonuçlar üretmektedir, ancak ışık hızına yakın hızlarda hareket eden sistemler için göreli mekanik (relativistic mechanics), çok küçük uzaklık ölçeklerinde sistemler için nicemleme mekaniği (quantum mechanics) ve her iki özelliğe sahip sistemler için de göreli nicemleme alan teorisi (relativistic quantum field theory) kullanılmalıdır. Klasik mekaniğin araştırma dalları için yandaki şablonu kullanabilirsiniz.

Eğik atış hareketi klasik mekaniğin inceleme alanlarından biridir.

Konum ve türevleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Mekaniğin birimleri
Konum m
Açı birimsiz (radyan)
Hız m s−1
Açısal hız s−1
İvme m s−2
Açısal ivme s−2
Sarsım (fizik) m s−3
Eylemsizlik momenti kg m2
Momentum kg m s−1
Açısal momentum kg m2 s−1
Kuvvet kg m s−2
Tork kg m2 s−2
Enerji kg m2 s−2
Güç kg m2 s−3
Basınç ve Enerji yoğunluğu kg m−1 s−2
Yüzey gerilimi kg s−2
Yay sabiti kg s−2
Kinematik akmazlık m2 s−1
Dinamik akmazlık kg m−1 s−1
Yoğunluk kg m−3
Aksiyon kg m2 s−1

Noktasal bir parçacığın konumu uzayda rastgele seçilen O referans noktasından, parçacığa çizilen vektördür.

Hız ve sürat

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana maddeler: Hız ve Sürat

Hız ya da yerdeğiştirmenin zamana oranı, konumun zamana göre birinci türevi olarak tanımlanır.

v = d r d t {\displaystyle \mathbf {v} ={\mathrm {d} \mathbf {r} \over \mathrm {d} t}\,\!} {\displaystyle \mathbf {v} ={\mathrm {d} \mathbf {r}  \over \mathrm {d} t}\,\!}.

İvme

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: İvme

İvme ya da hızın zamana oranı, hızın zamana göre türevi (aynı zamanda konumun ikinci türevi) olarak tanımlanır.

a = d v d t . {\displaystyle \mathbf {a} ={\mathrm {d} \mathbf {v} \over \mathrm {d} t}.} {\displaystyle \mathbf {a} ={\mathrm {d} \mathbf {v}  \over \mathrm {d} t}.}

Sınırları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Klasik mekaniğin sınırları

Klasik mekaniğin birçok dalı genel göreliliğin ve göreli istatistiksel mekaniğin basitleştirilmiş ve günlük yaşama uyarlanmış halidir.

Newton kanunlarının genel hali

[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel görelilikte, bir parçacığın momentumu şudur:

p = m v 1 − ( v 2 / c 2 ) , {\displaystyle \mathbf {p} ={\frac {m\mathbf {v} }{\sqrt {1-(v^{2}/c^{2})}}}\,,} {\displaystyle \mathbf {p} ={\frac {m\mathbf {v} }{\sqrt {1-(v^{2}/c^{2})}}}\,,}

m parçacığın kütlesi, v hızı ve c ışık hızı

Eğer v c ye göre çok küçükse kökün içi yaklaşık 1 olur ve

p ≈ m v . {\displaystyle \mathbf {p} \approx m\mathbf {v} \,.} {\displaystyle \mathbf {p} \approx m\mathbf {v} \,.}

Böylece klasik mekaniğin p=mv eşitliğinin aslında ışık hızına göre çok daha küçük hızlarda hareket eden cisimler için basitleştirilmiş bir eşitlik olduğu görülebilir.

Dalları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Klasik mekanik, ilk önce geleneksel üç ana dala ayrıldı:

  1. Statik, kuvvetlerin ve momentlerin etkisi altında cisimlerin denge durumlarını inceler.
  2. Dinamik, hareket ve kuvvet arasındaki ilişkiyi inceler.
  3. Kinematik, kuvvetleri hesaba katmadan hareketlerin etkileri ile uğraşır.

Bütün mekaniksel büyüklükler kütle (kilogram), uzunluk (metre) ve zaman (saniye) cinsinden ifade edilebilmektedir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Atwood düzeneği
  • Mekanik
  • Newton'un hareket kanunları
  • Newton'un evrensel çekim kanunu
  • Kuantum mekaniği
  • Özel görelilik kuramı

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Klasik Mekanik | PDF". Scribd (Almanca). Erişim tarihi: 2025-11-07. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Klasik mekanik[ölü/kırık bağlantı]
  • http://www.fizikevreni.com4 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • http://www.fizikevreni.com/klasikmekanik1.pdf24 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • http://www.fizikevreni.com/klasikmekanik2.pdf23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikimedia Commons'ta Klasik mekanik ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
  • g
  • t
  • d
Fiziğin alt dalları
Bölümler
  • Temel
  • Uygulamalı
    • Mühendislik
Yaklaşımlar
  • Deneysel
  • Teorik
    • Hesaplamalı
Klasik
  • Klasik mekanik
    • Newton
    • Analitik
    • Gök
    • Sürekli ortamlar
    • Statik
    • Dinamik
  • Akustik
  • Klasik elektromanyetizma
  • Klasik optik
    • Geometrik
    • Fiziksel
  • Termodinamik
  • İstatistiksel mekanik
Modern
  • Görelilik mekaniği
    • Özel
    • Genel
  • Nükleer fizik
  • Kuantum mekaniği
    • Kuantum optiği
  • Parçacık fiziği
  • Atomik, moleküler ve optik fizik
    • Atomik
    • Moleküler
    • Optik
  • Yoğun madde fiziği
Disiplinlerarası
  • Astrofizik
  • Atmosfer fiziği
  • Biyofizik
  • Kimyasal fizik
    • Polimer fiziği
  • Jeofizik
  • Malzeme bilimi
  • Matematiksel fizik
  • Medikal fizik
  • Kuantum bilgi bilimi
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4038168-7
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Klasik_mekanik&oldid=36391414" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Klasik mekanik
  • Fizik terimleri
Gizli kategoriler:
  • Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler
  • Ölü dış bağlantıları olan maddeler
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 19.36, 13 Kasım 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Klasik mekanik
Konu ekle