Nilutamid
Nilutamid, prostat kanseri tedavisinde kullanılan nonsteroidal bir antiandrojendir (NSAA).[1][2][3][4][5] Transgender kadınlar için kadınlaştırıcı hormon tedavisinin bir bileşeni olarak ve kadınlarda akne ve sebore tedavisi için de incelenmiştir.[6][7][8][9] Ağızdan alınır.
Erkeklerde görülen yan etkiler meme hassasiyeti ve büyümesi, feminizasyon, cinsel işlev bozukluğu ve sıcak basmasıdır.[10][11][12][13] Mide bulantısı, kusma, görme bozuklukları, alkol intoleransı, yüksek karaciğer enzimleri ve akciğer hastalığı her iki cinsiyette de görülebilir.[11][13][14][15][16][17] Nilutamid nadiren solunum yetmezliğine ve karaciğer hasarına neden olabilir.[10][13] Bu olumsuz yan etkiler, bir dizi ilişkili ölüm vakasıyla birlikte, nilutamidin kullanımını sınırlamıştır.[5][18][19]
Nilutamid, vücuttaki testosteron ve dihidrotestosteron (DHT) gibi androjenlerin etkilerini önleyerek, androjen reseptörünün (AR) seçici bir antagonisti olarak hareket eder.[6][20] Prostat kanseri hücrelerinin çoğu büyüme ve hayatta kalma için bu hormonlara bağlı olduğundan, nilutamid prostat kanserinin ilerlemesini yavaşlatabilir ve hastalığı olan erkeklerde yaşamı uzatabilir.[6]
Nilütamid 1977'de keşfedilmiş ve ilk olarak 1987'de tıbbi kullanıma sunulmuştur.[1][21][22] 1996'da Amerika Birleşik Devletleri'nde satışa sunulmuştur.[23][24][25] İlaç, daha iyi etkinlikleri, tolere edilebilirlikleri ve güvenlikleri nedeniyle büyük ölçüde daha yeni ve geliştirilmiş NSAA'lar, yani bikalutamid ve enzalutamid ile değiştirilmiştir ve şimdi nadiren kullanılmaktadır.[26]
Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[27]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b The Dictionary of Drugs: Chemical Data: Chemical Data, Structures and Bibliographies. Springer. 14 Kasım 2014. ss. 873-. ISBN 978-1-4757-2085-3.
- ^ Index Nominum 2000: International Drug Directory. Taylor & Francis. 2000. ss. 737-. ISBN 978-3-88763-075-1.
- ^ Concise Dictionary of Pharmacological Agents: Properties and Synonyms. Springer Science & Business Media. 6 Aralık 2012. ss. 199-. ISBN 978-94-011-4439-1.
- ^ "Nilutamide". 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ a b Textbook of Prostate Cancer: Pathology, Diagnosis and Treatment: Pathology, Diagnosis and Treatment. CRC Press. 1 Mart 1999. ss. 280-. ISBN 978-1-85317-422-3. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ a b c Antiandrogens in Prostate Cancer: A Key to Tailored Endocrine Treatment. Springer Science & Business Media. 6 Aralık 2012. ss. 194-210. ISBN 978-3-642-45745-6.
- ^ Gender Dysphoria and Disorders of Sex Development: Progress in Care and Knowledge. Springer Science & Business Media. 1 Temmuz 2013. ss. 280-. ISBN 978-1-4614-7441-8.
- ^ "Effects of a pure antiandrogen on gonadotropin secretion in normal women and in polycystic ovarian disease". Fertility and Sterility. 52 (1): 42-50. July 1989. doi:10.1016/s0015-0282(16)60786-0. PMID 2744186.
- ^ "Clinical applications of antiandrogens". Journal of Steroid Biochemistry. 31 (4B): 719-729. October 1988. doi:10.1016/0022-4731(88)90023-4. PMID 2462132.
- ^ a b "Nilutamide: an antiandrogen for the treatment of prostate cancer". The Annals of Pharmacotherapy. 31 (1): 65-75. January 1997. doi:10.1177/106002809703100112. PMID 8997470.
- ^ a b Medical Toxicology. Lippincott Williams & Wilkins. 2004. ss. 521-. ISBN 978-0-7817-2845-4.
- ^ Neurologic Complications of Cancer. Oxford University Press, USA. 12 Eylül 2008. ss. 479-. ISBN 978-0-19-971055-3. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ a b c Pharmacology for Nursing Care. Elsevier Health Sciences. 2013. ss. 1297-. ISBN 978-1-4377-3582-6. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ Principles and Practice of Endocrinology and Metabolism. Lippincott Williams & Wilkins. 2001. ss. 1196-. ISBN 978-0-7817-1750-2. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ Campbell-Walsh Urology: Expert Consult Premium Edition: Enhanced Online Features and Print, 4-Volume Set. Elsevier Health Sciences. 25 Ağustos 2011. ss. 2939-. ISBN 978-1-4160-6911-9. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ "Bicalutamide-induced hepatotoxicity: A rare adverse effect". The American Journal of Case Reports. 15: 266-270. 2014. doi:10.12659/AJCR.890679. PMC 4068966
. PMID 24967002.
- ^ Pharmacology for Pharmacy and the Health Sciences: A Patient-centred Approach. OUP Oxford. 25 Mart 2010. ss. 632-. ISBN 978-0-19-955982-4. 6 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ Prostate and Other Genitourinary Cancers: Cancer: Principles & Practice of Oncology. Wolters Kluwer Health. 18 Mart 2016. ss. 1006-. ISBN 978-1-4963-5421-1.
- ^ Prostate Cancer: Basic Mechanisms and Therapeutic Approaches. World Scientific. 1 Ocak 2005. ss. 11-. ISBN 978-981-256-920-2.
- ^ "Androgen receptor antagonists (antiandrogens): structure-activity relationships". Current Medicinal Chemistry. 7 (2): 211-247. February 2000. doi:10.2174/0929867003375371. PMID 10637363.
- ^ "Interactions Between LHRH, Sex Steroids and "Inhibin" in the Control of LH and FSH Secretion". International Journal of Andrology. 1 (s2a): 81-101. 1978. doi:10.1111/j.1365-2605.1978.tb00008.x. ISSN 0105-6263.
- ^ "Action of a non-steroid anti-androgen, RU 23908, in peripheral and central tissues". Journal of Steroid Biochemistry. 11 (1A): 93-99. July 1979. doi:10.1016/0022-4731(79)90281-4. PMID 385986.
- ^ Estrogens, Progestins, and Their Antagonists: Health Issues. Springer Science & Business Media. 6 Aralık 2012. ss. 167-. ISBN 978-1-4612-4096-9.
- ^ "Structural basis for antagonism and resistance of bicalutamide in prostate cancer". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 102 (17): 6201-6206. April 2005. doi:10.1073/pnas.0500381102. PMC 1087923 . PMID 15833816.
- ^ "Nilutamide - AdisInsight". 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023.
- ^ Prostate Cancer. Demos Medical Publishing. 2011. ss. 81-. ISBN 978-1-935281-91-7.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.
