Nowa Huta
| Nowa Huta | |
|---|---|
 | |
 | |
Koordinatlar: 50°04′20″K 20°02′15″D / 50.07222°K 20.03750°D | |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 65,41 km2 km² |
| Nüfus (2014) | 54.588 |
| • Yaz (YSU) | UTC+01.00 |
| Alan kodu | +04.008 12 |
Nowa Huta, kelimenin tam anlamıyla "Yeni Çelik Fabrikası" Polonya'nın Kraków kentinin en doğusundaki bölgesidir. Nowa Huta, şimdiye kadar inşa edilmiş en büyük planlı Sosyalist gerçekçi yerleşim yerlerinden veya bölgelerden biridir (bir diğeri Rusya'daki Magnitogorsk'tur) ve tüm dünyada "kasıtlı sosyal mühendisliğin en ünlü örneklerinden biridir."[1] Ütopik bir ideal şehir olarak inşa edilen sokak düzeni ve binaların belirli ihtişamı genellikle Paris ve Londra'yı andırır. Nowa Huta'daki park ve yeşil alanların çokluğu burayı Kraków'un en yeşil bölgesi haline getirmektedir.[2]
Nowa Huta, 1949 yılında Kraków yakınlarında, Sosyalist hükûmet tarafından eski Mogiła, Pleszów ve Krzesławice köylerinden alınan arazi üzerinde ayrı bir şehir olarak kuruldu. Devasa bir ağır sanayi merkezi olarak planlandı. Şehrin Sosyalist propaganda için ideal bir şehir olması ve öncelikle sanayi işçileri tarafından doldurulması amaçlanıyordu. 1951 yılında Kraków şehrinin yeni bölgesi olarak şehrin bir parçası haline geldi ve ertesi yıl tramvay bağlantılarının inşasına başlandı.[3]
22 Temmuz 1954'te Vladimir Lenin Çelik Fabrikası açıldı ve yirmi yıldan kısa bir süre içinde fabrika Polonya'nın en büyük çelik fabrikası haline geldi. 1960'larda şehir hızla genişledi. Plac Centralny'nin (Merkez Meydanı) anıtsal mimarisi devasa apartman bloklarıyla çevrildi. 1970'lerde çelik üretimi yılda yedi milyon tona ulaştı. Aynı zamanda Polonya'nın en büyük tütün fabrikası ve devasa bir çimento fabrikası da burada açıldı.
1980'ler boyunca Nowa Huta, Dayanışma hareketinin polisle çatıştığı birçok gösterinin ve şiddetli sokak protestolarının yaşandığı bir şehir haline geldi. O dönemde Lenin Çelik Fabrikasında çalışan 38.000 işçinin yaklaşık 29.000'i Solidarność'a üyeydi.[4]
Sosyalizmin çöküşünden bu yana, bir zamanlar Stalinizm'in vitrini olan kentte artık ideolojinin ateşli muhaliflerine adanmış pek çok anıt bulunuyor. Eskiden Vladimir Lenin ve Küba Devrimi'nin adını taşıyan caddeler, II. Ioannes Paulus ve Polonyalı II. Dünya Savaşı kahramanı Władysław Anders'i onurlandırmak üzere yeniden adlandırıldı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Nowa Huta – Krakow". www.inyourpocket.com. 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- ^ Trappman, V.; Trappmann, Vera (7 Mayıs 2013). Fallen heroes in global capitalism: Workers and the Restructuring of the Polish Steel Industry. Springer. ISBN 9781137303653. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;N-Hisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "60 lecie Nowej Huty". www.60nh.pl. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
