Oğrak
Oğrak veya Iğrak, (Arapça: اغراق) Divân-ı Lügati't-Türk'te "sınırda oturan bir Türk oymağı. Bunlara "قرا ي يغج Kara Yıgaç" dahi denir."[1] ve "الايغاج Ala Yıgaç" "Sınıra yakın bir yer adı."[2] şeklinde tanımladığı Orta Asya'da yaşamış olan Ortaçağa özgü bir Türk oymağıdır.
Türk boy ve oymaklarını sayarken Çiğil, Toxsı ve Yağmalardan sonra Oğrakların yaşadıklarını anlatır. Kaşgarlı Oğraklarla ilgili bir başka ipucu daha verir. Kaşgarlı aktardığı bir destanda Karahanlıların Uygurlara karşı İli Nehrinin kuzeyinde yaptıkları bir akında Oğrak atlılarının yetişip Karahanlılara katıldıkları ve yardım ettikleri anlatılır. Bu savaş alanı Oğrakların yurtlarına yakın olması gerekir. Bu bilgileri ve Kaşgarlı'nın verdiği sırayı birleştirirsek Oğrakların (Yedisu bölgesi) İli Nehrinin sağ tarafında (doğusunda) Uygur sınırına yakın çorak bir bölgede (Ala Yıgaç ile Kara Yıgaç arasında) veya Ebinur Gölü yöresinde yaşadıkları varsayılır. Hakaniye Türkçesinde, "يغج yıgaç" "ağaç, ağaç parçası." anlamındadır.
tıgrak: "تغر تغراق tıgrak er = dıyrak, yılmaz, yiğit adam."[3]
- Oğrak eri tıgrak yemi anınğ oglak
- Süti üze sagrak yeri takı aglak.
- "Oğrak boyu adamları yiğittir, yemekleri oğlaktır, Süt kabının üzerinde her zaman bir taş bulunur; bununla beraber yerleri çoraktır." diyerek Oğrakları anlatır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Söök: Tıva, Hakas, Altay, Şor Türklerinde iç-boylar.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt III, sayfa 119.
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 82.
- ^ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı[ölü/kırık bağlantı]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2