Oberland Yahudileri
Oberland Yahudileri (veya Oberlander Yahudileri) Yidiş ve Almanca konuşan, Oberland (Yukarı Macaristan) veya Macaristan'ın batısındaki topraklarda ve Slovakya'nın Bratislava bölgesinde yaşayan Aşkenaz Yahudilerine denir. Buna karşılık Danube Nehri'nin diğer yakasında yani doğu aşağı topraklarda yaşayan Yahudilere Unterlander Yahudileri denir ve bu Yahudiler Hasidizm akımından etkilenmiştir.[1]
Geçmiş ve gelenek
[değiştir | kaynağı değiştir]Oberland Yahudilerinin çoğu Hasidik olmayıp Haredi'ydi ve diğerleri modern çağa ayak uydurmuş Ortodoks'tu. Çoğu modern giysiler giyip Macarca konuşurdu fakat çocuklarına geleneksel Yahudi dini çerçevesi içinde eğitim verirdi ve akademik konular Macarca öğretilirdi.[2] Oberlander Yahudiliği emansipasyon öncesi klasik Alman Ortodoksluğuyla benzerlikler gösterir. Kendilerine has geleneklerinden biri düğünden önce tallit giyilmesidir, bu gelenek Alman Yahudilerinde de görülür. Bir diğer gelenek ise festival günlerinde tefilin giymeleriydi. Oberland Yahudileri günümüz Ortodoks Yahudi cemaatlerini önemli ölçüde etkiledi. Genelde Oberland Yahudileri, II.Dünya Savaşı sonrası Kuzey Amerika'ya giden Aşkenazların aksine Ortodoks olarak kalmaya devam ettiler. Bu gruptaki Yahudilerin çoğu savaş sonrası Vizhnitz gibi Hasidik gruplara katıldılar. Diğerleri ise çocuklarını Litvanya tarzı yeşivalarda veya İsrail'de eğittiler ve bu kişiler geleneklerini eskisi gibi icra etmeyip Macarca veya Almanca bilmemektedir. Bu sebeple, savaş öncesinin aksine artık Oberland Yahudisi olmak farklı bir grubu temsil etmemektedir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yukarı Macaristan
- Slovakya'daki Yahudilerin tarihi
- Karpat Rutenya'daki Yahudilerin tarihi
- Macaristan'daki Yahudilerin tarihi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir] | Yahudilik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Macaristan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |