Orta Atlas Berbericesi
| Orta Atlas Berbericesi | |
|---|---|
| ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ | |
| Telaffuz | Tamaziɣt |
| Ana dili olanlar | Fas |
| Konuşan sayısı | 2,7 milyon (2024)[1] |
| Dil ailesi | Afro-Asyatik diller
|
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | tzm |
| Glottolog | cent2194[2] |
 Orta Atlas Berbericesinin konuşulduğu bölgeler | |
Orta Atlas Berbericesi (ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ; Tamaziɣt), Fas'ın orta kesimlerinde konuşulan bir Berberi dilidir.
Orta Atlas Berbericesi, Şilhaca, Berberice, Rifçe, Şaviyaca ve Tuaregçe ile birlikte en çok konuşulan Berberi dillerinden biridir. 2,7 milyon kişi tarafından konuşulmakta olup[3] Fas'ta Silhacadan sonra en çok konuşulan ikinci dildir. Afro-Asya dillerinin genel özelliği olduğu üzere, Orta Atlas Berbericesinde bir dizi "vurgulu ünsüz" (yutaklaşmış olarak fark edilir), küçük diller, yutaklar bulunur ve /p/ fonemi yoktur. Orta Atlas berbericesinde fonemik üç ünlü sistemi vardır ancak aynı zamanda ünlü olmayan çok sayıda kelime vardır.
Orta Atlas Berbericesinin 20. yüzyıla kadar bilinen önemli bir yazı geleneği yoktu. Artık Fas okullarında eğitim için resmi olarak Tifinag yazısıyla yazılırken, betimleyici dilbilimsel edebiyatta genellikle Latin alfabesi kullanılır ve Arap alfabesi de kullanılmıştır.[4]
Standart kelime sırası fiil-özne-nesnedir ancak bazen özne-fiil-nesnedir.[5] Kelimeler, önekler, son ekler ve çevre ekleri kullanılarak cinsiyet, sayı ve duruma göre çekimlenir. Fiiller, zaman, görünüm, kip, ses, öznenin kişisi ve kutupluluk için işaretlenerek yoğun çekimlenir ve bazen ablaut'a maruz kalır. Arapçadan yaygın ödünç alma, fiiller de dahil olmak üzere tüm ana kelime sınıflarına uzanır; ancak ödünç alınan fiiller, ablaut dahil olmak üzere yerel kalıplara göre çekimlenir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Central Atlas Tamazight at Ethnologue (18th ed., 2015)
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Central Atlas Tamazight". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Gauthier, Christophe. "كلمة افتتاحية للسيد المندوب السامي للتخطيط بمناسبة الندوة الصحفية الخاصة بتقديم معطيات الإحصاء العام للسكان والسكنى 2024". Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc (Fransızca). 22 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ "Tifinagh alphabet and Berber languages". Omniglot. S. Ager. n.d. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025.
- ^ a b Abdel-Massih (1971b:295)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- (Fransızca) INALCO report on Central Atlas Tamazight: maps, extension, dialectology, name
- UCLA Archive for Tamazight
- Berber (Middle Atlas)
- Tamazight Dictionary (southern variety)
