Oskar Bolza

Oskar Bolza
Oskar Bolza
	Oskar Bolza (1857-1942)
Doğum	12 Mayıs 1857; Bad Bergzabern, Palatinate
Ölüm	5 Temmuz 1942 (85 yaşında); Freiburg im Breisgau, Almanya
Milliyet	Alman
Vatandaşlık	Alman Reich
Eğitim	Göttingen Üniversitesi; Berlin Özgür Üniversitesi
Mezun olduğu okul(lar)	University of Göttingen
Tanınma nedeni	Bolza problemi; Bolza yüzeyi
Kariyeri
Dalı	Matematikçi
Tez	Ueber die Reduction hyperelliptischer Integrale erster Ordnung und erster Gattung auf elliptische durch eine Transformation vierten Grades (1866)
Doktora; danışmanı	Felix Klein
Doktora öğrencileri	Gilbert Ames Bliss; John Hector McDonald; Arnold Dresden; John Irwin Hutchinson; George Lincoln Brown; William Gillespie; Buzz M. Walker; Anthony Lispenard Underhill; Norman Richard Wilson; Mary Emily Sinclair;

Oskar Bolza (12 Mayıs 1857 - 5 Temmuz 1942), Felix Klein'in öğrencisi olan Alman matematikçi. Pfalz, Bad Bergzabern'de -o zamanlar Bavyera'nın bir bölgesi- doğdu. Karl Weierstrass'tan 1879 yılında aldığı derslerden etkilenerek varyasyonlar hesabı konusunda araştırmalar yaptı ve bununla tanındı.^[2]

Hayatı

Bolza, 1875'te Berlin Üniversitesi'ne girdi. İlk başta dilbilimle ilgilense^[3] de sonraları Kirchhoff ve Helmholtz ile fizik okudu^[4] ancak deneysel çalışmalar onu çekmedi ve bu yüzden 1878'de matematik okumaya karar verdi. 1878-1881 yılları, Strasbourg'da Elwin Christoffel ile Theodor Reye, Göttingen'de Hermann Schwarz ve Berlin'de Karl Weierstrass tarafından verilen eğitimle geçti.

1888 baharında Amerika Birleşik Devletleri'nde iş aramak için Hoboken, New Jersey'e gitti. 1889'da Johns Hopkins Üniversitesi'nde ve ardından yeni kurulan Clark Üniversitesi'nde bir iş bulmayı başardı.^[5] 1892'de Bolza Chicago Üniversitesi'ne katıldı.^[6]^[7] 1908'de arkadaşı Heinrich Maschke'nin ölümünün ardından Amerika Birleşik Devletleri'nde mutsuz olduğu için karısıyla birlikte Almanya'daki Freiburg'a döndüğükten sonra 1910'a kadar orada çalıştı.^[8] I. Dünya Savaşı olayları Bolza'yı büyük ölçüde etkiledi ve 1914'ten sonra matematik alanındaki araştırmasını durdurdu. Dinsel psikoloji, diller (özellikle Sanskritçe) ve Hint dinleriyle ilgilenmeye başladı. Glaubenlose Religion (inançsız din) kitabını 1930'da FH Marneck takma adıyla yayımladı.^[9]^[10] Ancak hayatının ilerleyen dönemlerinde matematik araştırmaları yapmak için geri döndü ve 1929'dan 1933'e kadar, -emekli olana dek- Freiburg Üniversitesi'nde ders verdi.^[11]

Akademik kariyeri

Doktora çalışmalarını sekiz yıllık çalışma ve birçok yön değişikliğinden sonra 1886'da Georg-August-Universität Göttingen'de tamamladı. Tezinin adını Über die Reduction hyperelliptischer Integrale erster Ordnung und erster Gattung auf elliptische, insbesondere über die Reduction durch eine Transformation vierten Grades (Türkçesi: Birinci mertebeden hiperelliptik integrallerin indirgenmesi ve birinci türden eliptik integrallere, özellikle indirgeme üzerine dördüncü derecenin dönüşümü)^[12] olarak koydu ve Felix Klein gözetiminde yazdı.^[13]^[14]

1889'da Bolza, Simon Newcomb'un kendisine geçici, kısa dönemli "matematik okuru" ataması verdiği^[15] Johns Hopkins Üniversitesi'nde çalıştı ve ardından Clark Üniversitesi'nde üye profesör olarak bir pozisyon elde etti.^[5] Clark'ta iken Bolza, American Journal of Mathematics'te ikame grupları teorisi ve cebirsel denklemlere uygulanması üzerine önemli bir makale yayımladı. Bolza, 1892'de Chicago Üniversitesi'ne katıldı ve Almanya'daki Freiburg'a dönmeye karar verdiği 1910'a kadar orada çalıştı, orada fahri profesör olarak atandı,^[16]^[17] Chicago Üniversitesi ise ona "yerleşik olmayan matematik profesörü" unvanını verdi.^[18]^[19]

Seçili yayımları

Über die Reduction hyperelliptischer Integrale erster Ordnung und erster Gattung auf elliptische, insbesondere über die Reduction durch eine Transformation vierten Grades, Inaugural–Dissertation zur Erlangung der Doctorwürde der hoen philosophischen Fakultät der Georg–August–Universität zu Göttingen (Almanca), Berlin: Gustav Schade (Otto Francke), 1886, s. 40

Kaynakça

Özel

^ Giaquinta & Hildebrandt (1996, ss. 136–137).
^ Calculus Gems: Brief Lives and Memorable Mathematics. MAA. 2007. ss. 209-10. ISBN 0-88385-561-5.
^ Galois, Évariste; Neumann, Peter M. (2011). The Mathematical Writings of Évariste Galois (İngilizce). European Mathematical Society. ISBN 978-3-03719-104-0.
^ Cahan, David (11 Eylül 2018). Helmholtz: A Life in Science (İngilizce). University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-54916-3.
^ ^a ^b According to Bliss (1944).
^ Albers, Donald J.; Alexanderson, Gerald L.; Reid, Constance (6 Aralık 2012). International Mathematical Congresses: An Illustrated History 1893–1986 (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 978-1-4613-8710-7.
^ Green, Judy; LaDuke, Jeanne (2009). Pioneering Women in American Mathematics: The Pre-1940 PhD's (İngilizce). American Mathematical Soc. ISBN 978-0-8218-4376-5.
^ Bliss, G. A. (Temmuz 1944). "Oskar Bolza—In memoriam". Bulletin of the American Mathematical Society (İngilizce). 50 (7): 478-489. ISSN 0002-9904. 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Aubin, David; Goldstein, Catherine (7 Ekim 2014). The War of Guns and Mathematics: Mathematical Practices and Communities in France and Its Western Allies around World War I (İngilizce). American Mathematical Society. ISBN 978-1-4704-1469-6.
^ Garraty, John Arthur; Carnes, Mark Christopher; Societies, American Council of Learned (1999). American national biography (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-512782-9.
^ Edwards, Harold M. (1988). A Century of Mathematics in America (İngilizce). American Mathematical Soc. ISBN 978-0-8218-0130-7.
^ See the full text of his thesis Bolza 1886.
^ Parshall, Karen Hunger; Rowe, David E. (23 Ağustos 1994). The Emergence of the American Mathematical Research Community, 1876-1900: J.J. Sylvester, Felix Klein, and E.H. Moore (İngilizce). American Mathematical Soc. ISBN 978-0-8218-0907-5.
^ Bolza, Oskar (1 Eylül 1887). "Ueber die Reduction hyperelliptischer Integrale erster Ordnung und erster Gattung auf elliptische durch eine Transformation vierten Grades". Mathematische Annalen (Almanca). 28 (3): 447-456. doi:10.1007/BF02440001. ISSN 1432-1807.
^ Bulletin (new Series) of the American Mathematical Society (İngilizce). The Society. 1892.
^ Precisely "Ordentlicher Honorar Professor", according to Bliss (1944, s. 481).
^ "Oskar Bolza." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. 3 Ocak 2021
^ According to Bliss (1944, s. 481).
^ Chicago, University of (1894). Annual Register (İngilizce).

Genel

Oskar Bolza, 97 (2509), 29 Ocak 1943, ss. 108-109, doi:10.1126/science.97.2509.108, PMID 17758494 .
Oskar Bolza—In memoriam, 50 (Number 7), 1944, ss. 478-489, doi:10.1090/s0002-9904-1944-08150-0, 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi3 Ocak 2021 , available from Project Euclid.
Oskar Bolza (Almanca), 53, 1943, ss. 1-13 , available from GDZ or from the DigiZeitschriften Document Server.
O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F. (August 2005), "Oskar Bolza", MacTutor Matematik Tarihi arşivi .
Calculus of Variations 1. The Lagrangian Formalism, Grundlehren der Mathematischen Wissenschaften, 310, Berlin: Springer-Verlag, 1996, s. 475, ISBN 3-540-50625-X
Eric W. Weisstein, Bolza Problem (MathWorld)

Dış bağlantılar

"Bolza's geometry.net profili". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Mathematics Genealogy Project'te Oskar Bolza

[1] Giaquinta & Hildebrandt (1996, ss. 136–137).

[2] Calculus Gems: Brief Lives and Memorable Mathematics. MAA. 2007. ss. 209-10. ISBN 0-88385-561-5.

[3] Galois, Évariste; Neumann, Peter M. (2011). The Mathematical Writings of Évariste Galois (İngilizce). European Mathematical Society. ISBN 978-3-03719-104-0.

[4] Cahan, David (11 Eylül 2018). Helmholtz: A Life in Science (İngilizce). University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-54916-3.

[bliss1-5] According to Bliss (1944).

[6] Albers, Donald J.; Alexanderson, Gerald L.; Reid, Constance (6 Aralık 2012). International Mathematical Congresses: An Illustrated History 1893–1986 (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 978-1-4613-8710-7.

[7] Green, Judy; LaDuke, Jeanne (2009). Pioneering Women in American Mathematics: The Pre-1940 PhD's (İngilizce). American Mathematical Soc. ISBN 978-0-8218-4376-5.

[8] Bliss, G. A. (Temmuz 1944). "Oskar Bolza—In memoriam". Bulletin of the American Mathematical Society (İngilizce). 50 (7): 478-489. ISSN 0002-9904. 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] Aubin, David; Goldstein, Catherine (7 Ekim 2014). The War of Guns and Mathematics: Mathematical Practices and Communities in France and Its Western Allies around World War I (İngilizce). American Mathematical Society. ISBN 978-1-4704-1469-6.

[10] Garraty, John Arthur; Carnes, Mark Christopher; Societies, American Council of Learned (1999). American national biography (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-512782-9.

[11] Edwards, Harold M. (1988). A Century of Mathematics in America (İngilizce). American Mathematical Soc. ISBN 978-0-8218-0130-7.

[12] See the full text of his thesis Bolza 1886.

[13] Parshall, Karen Hunger; Rowe, David E. (23 Ağustos 1994). The Emergence of the American Mathematical Research Community, 1876-1900: J.J. Sylvester, Felix Klein, and E.H. Moore (İngilizce). American Mathematical Soc. ISBN 978-0-8218-0907-5.

[14] Bolza, Oskar (1 Eylül 1887). "Ueber die Reduction hyperelliptischer Integrale erster Ordnung und erster Gattung auf elliptische durch eine Transformation vierten Grades". Mathematische Annalen (Almanca). 28 (3): 447-456. doi:10.1007/BF02440001. ISSN 1432-1807.

[15] Bulletin (new Series) of the American Mathematical Society (İngilizce). The Society. 1892.

[16] Precisely "Ordentlicher Honorar Professor", according to Bliss (1944, s. 481).

[17] "Oskar Bolza." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. 3 Ocak 2021

[18] According to Bliss (1944, s. 481).

[19] Chicago, University of (1894). Annual Register (İngilizce).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]