Paragonimus
| Paragonimus | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||
| |||||||||||
Paragonimus, Paragonimidae familyasına bağlı bir parazit cinsidir.[2] İnsanlarda bazı türler zoonoz olarak ortaya çıkar. Paragonimus'un ilk ara konakları, Cerithioidea ve Rissooidea üst familyalarındaki türlerden en az 54 tanesini içerir.[3]
Paragonimus türünün çoğunun Doğu Asya, Batı Afrika, Kuzey ve Güney Amerika'da yaşadığı; insan paragonimiazisine neden olduğu bilinmektedir.[4]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Paragonimus türlerinin büyüklükleri farklıdır; 15 milimetre (0,59 in) kadarlık uzunluğa, 8 milimetre (0,31 in) kadarlık genişliğe sahip olabilirler.[5] Hem oral emici hem de asetabulum yuvarlak ve kaslıdır. Asetabulum oral emiciden 0.19 mm veya 0.12 mm ile biraz daha büyüktür.[5] Yumurtalıklar asetabulumun arkasında bulunur ve yumurtalığın arkasında testisler vardır.
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Paragonimus adı, Yunanca "para" (yan tarafında) ve "gonimos" (genital organ) olmak üzere iki kelimenin birleşiminden türetilmiştir.[6]
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Paragonimus cinsine bağlı türler (2023):
Ekoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaşam döngüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Parazit, bir su salyangozu ve bir kabuklu olmak üzere iki ara konaktan geçer. memeli konakçı enfekte tatlı su kabuklularını yediğinde bünyesine almış olur. Tipik konakçılar arasında köpekler, kediler ve insanlar bulunur. İnsanlar genellikle az pişmiş tatlı su yengeçlerini (örneğin Nanhaipotamon cinsinin türleri) veya Astacidea yediklerinde paragonomiasis enfektesini alırlar. Bağırsakta parazit karın içine ve genellikle akciğerlere hareket eder.
Etkenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Belirtiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Paragonomiazis semptomları, karın ağrısı, ishal, ateş ve kovanlarını içerebilir. Enfeksiyon tedavi edilmezse semptomlar sadece birkaç ay sonra azalabilir veya kaybolabilir ancak bazen on yıllarca sürebilir.[7] Paragonimiazis, vücudun mevcut olan ve ayrıca bağırsaklardan akciğerlere göç eden solucanlara ve yumurtalara karşı doğal bağışıklık tepkisinden kaynaklanır.
Genel kanı olarak; parazitler, canlı metaserkaryaları yedikten yaklaşık üç hafta sonra semptomlar ortaya çıkmaya, yaklaşık sekiz hafta sonra akciğerlerde yumurta üretmeye başlarlar. Bazı hastalarda parazitler beyinde yerleşip yumurta üretirse beyin hasarı gelişir. Beyin hasarı genellikle baş ağrısı, kusma ve nöbetlere neden olur.[4]
Önleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Enfekte bir kabukluyu iyice pişirmek parazitin tüm aşamalarını öldürür. Yengeç eti, salamura edilmiş olsa bile çiğ olarak yenilmemelidir, çünkü salamura solüsyonu çoğu zaman tüm parazitleri öldürmez. Mutfak eşyaları ve çatal bıçak tahtaları, yemek hazırlamadan önce ve sonra iyice temizlenmelidir.[4]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Tipik Paragonimus'un morfolojisi:AC : asetabulum (ventral emici), CE : cecum, EB : boşaltım kesesi, OS : oral emici, OV : yumurtalık, TE : testisler, UT : rahim -
-
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ M. Braun (1899). "Über Clinostomum Leidy". Zoologischer Anzeiger. 22 (603): 489-493. 14 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Ağustos 2021.
- ^ "ITIS". 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2023.
- ^ G. M. Davis (1994). "Snail hosts of Paragonimus in Asia and the Americas". Biomedical and Environmental Sciences. 7 (4): 369-382. PMID 7535537.
- ^ a b c Gary W. Procop (2009). "North American paragonimiasis (caused by Paragonimus kellicotti) in the context of global paragonimiasis". Clinical Microbiology Reviews. 22 (3): 415-446. doi:10.1128/CMR.00005-08. PMC 2708389
. PMID 19597007.
- ^ a b Imelda Vélez, Luz E. Velásquez and Iván D. Vélez (2003). "Morphological description and life cycle of Paragonimus sp. (Trematoda: Troglotrematidae): causal agent of human paragonimiasis in Colombia". Journal of Parasitology. 89 (4): 749-755. doi:10.1645/ge-2858. PMID 14533686.
- ^ G. W. Procop (2009). "North American Paragonimiasis (Caused by Paragonimus kellicotti) in the Context of Global Paragonimiasis". Clinical Microbiology Reviews. 22 (3): 415-446. doi:10.1128/cmr.00005-08. PMC 2708389 . PMID 19597007.
- ^ "Paragonimiasis (lung fluke)" (PDF). August 2006. 11 Aralık 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2011.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Paragonimus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Paragonimus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
