Pelagornis sandersi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Pelagornis sandersi
Geç Oligosen | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||
|
Pelagornis sandersi, geç Oligosen döneminde (25 milyon yıl önce) yaşamış ve dünyada var olmuş en büyük uçan kuş türüdür.
Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]1983'te Güney Karolina'da Charleston Uluslararası Havalimanı'nın genişletilmesi sırasında bir kazıda devasa fosiller bulunmuştur. bu fosiller o kadar büyüktü ki bir dozer ile taşınması gerekmişti. Bu fosil James Malcom tarafından işaretlendi ve Charleston Müzesi'ne alınmasını görevini yaptı. Fosil kuş 30 yıl boyunca müzenin deposunda tanımlanmayı bekledi, nihayet müzenin küratörü Albert Sanders, 2014 yılında Daniel Ksepka'yı davet edince bu fosillerin tanımlanmasının önü açıldı. Sanders balina fosilleri üzerine uzmandı; ancak kuşlar üzerine bilgisi azdı. Ksepka, incelenmediği için bir çekmecede atıl duran fosilleri tanımladı ve onun dişli kuşlar ailesinin dev bir üyesi olarak adlandırdı. Bilimsel adı Pelagornis sandersi (Sander'in deniz kuşu) olarak verildi, Sanders isminin Latinceleştirilmesi için sonuna i harfi eklenmişti.[1]
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ksepka'nın fosiller üzerindeki çalışmaları sonucu kanat açıklığı tahminleri yapıldı. bu kemiklerin en uzunu Ksepka tarafından 81 santimetre ölçülen humerus (insanda omuz-dirsek arası kemik) kemiğiydi ki, bu kemik parçalıydı ve tam uzunluğu 94 cm olarak tahmin ediliyor. Bu ölçümden yola çıkarak tek bir kanadının 2.5 metre olduğu fikrine varıldı. Vücut kalınlığı ve tüyler de dahil edilince asgari 6.4 metrelik bir kanat açıklığı tahmin edilmektedir. Günümüz gezici albatrosları (Diomedea exulans) 3.5 metre kanat açıklığına sahipken; bu dev fosil kuş onun 2 katı büyüklüğe sahipti. Ağırlık tahminleriyse bu kuşların arka ayaklarındaki ağırlık taşıyıcı kemiklerin oranı hesabıyla yapılıyor, bu hesaplara göre 22–40 kg arası bir ağırlığa sahip olduğu sanılmaktadır. Kanat açıklığı ve ağırlık tahminleri üzerine bu değerler yaşayan kuşlarınkilerle (akbaba, fregat kuşu) karşılaştırıldılar ve bu canlıların hava akımlarından yararlanıp her 1 metrelik düşüşte yaklaşık 22 km'lik bir hıza kavuşmuştur.[2]
Pelagornis sandersi ilginç dişlerle donanmış büyük bir kafatasına sahipti. Bu dişler bizim veya memelilerin sahip olduğu dişler gibi mine ve dentin kökenli değildir. Gaga benzeri çenelerinden ince ve sivri çıkıntılar olarak pseudoteeth yapıları çıkar. Bu dişler kesmek ve çiğnemek için değil, delmek ve tutmak konusunda elverişliydi. Avlarını ısırıp kavrayıp bir manevrayla yutmaktadırlar. dişlerinin özelliğinden ötürü yumuşak dokulu avlar yakaladıkları, deniz kuşu oldukları için de balık ve benzeri deniz canlıları tükettikleri tahmin edilmektedir.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Neuhauser, Alan. "Largest Ever Flying Bird - a Prehistoric 'Dragon' - Discovered". www.usnews.com. U.S.News. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
- ^ Perkins, Sid. "Ancient bird had wingspan longer than a stretch limousine". www.sciencemag.com. Sciencemag. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.