Lüfer

Lüfer
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Teleostei Takım: Perciformes Familya: Pomatomidae Cins: Pomatomus Lacépède, 1802

Lüfer (Pomatomus saltatrix), Pomatomidae familyasından ekonomik değeri yüksek bir balık türü. Kuzey Pasifik Okyanusu hariç, ılıman ve subtropikal sularda dünyanın her yerinde bulunan bir deniz pelajik balığıdır.

Vücutları uzun, sırt yüzgeçleri iki tane, kuyrukları çatallı, ağızları iri, dişleri sivri ve güçlüdür. Yan çizgi hemen hemen düz olup, pullarla örtülüdür. Yan çizgide pul sayısı 95-100 adettir. Sırt tarafı koyu mavi yeşilimtırak, alt tarafı gümüşî, yanları daha açık renk olan bu balıkların karnı parlak beyazdır. Keskin dişleri vardır. Uzunlukları 110 cm'ye, ağırlıkları 11,5 kg'a ulaşabilir. Küçükten büyüğe doğru defneyaprağı, çinekop, sarıkanat, lüfer, kofana, sırtıkara olarak adlandırılabilir. Lüferler, Mayıs ayının sonuyla birlikte üreme dönemine girerler ve haziran aynın ilk iki haftasına kadar bu süreç devam eder. Eylül sonu ekim başı gibi Karadeniz'de yumurtlayan balıklar İstanbul boğazından çıkmaya başlarlar.

Çok büyük bir lüfer ya da "sırtıkara"

Defneyaprağı

10 cm'ye kadar büyüklüğe ulaşan Lüfer yavrusudur. 0-50 gr ağırlığındadır. Avlanması, satılması yasaktır.

Çinekop

15–18 cm arasındaki uzunluğa ulaşan lüfer yavrusudur. Ağırlığı 55-65 gr arasındadır. Avlanması, satılması yasaktır.

Sarıkanat

18–25 cm büyüklüğe ulaşan lüfer yavrusudur. 75-110 gr ağırlığa ulaşır. 18 cm.den küçüğünün avlanması ve satılması yasaktır.

Lüfer

28 cm uzunluktan sonraki lüfer türlerinin genel adıdır. Ağırlığı 125 ila 333 gr arasında gelir. Avlanması ve satılması serbesttir. Özellikle 35 cm'e kadar olanı lüfer olarak adlandırılır. Daha büyüklerine Kofona ve Sırtıkara adı verilir.

Kofana

Kofana

35 cm'den büyük olan Lüferler bu adla anılırlar. Ağırlıkları 500 gr'ı geçer. Avlanması ve satılması serbesttir fakat nadir olarak görülmektedirler.

Sırtıkara

Lüferin 50 cm ve daha büyük boyda olanına verilen ad. Avlanması ve satılması serbesttir fakat uzun zamandır Türkiye denizlerinde rastlanmamıştır.

Yaşam alanları

Avrupa yakınlarında Karadeniz'de yumurtlayan ve ekonomik açıdan önemli bu cins, İstanbul üzerinden güneye (İstanbul Boğazı, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı, Ege Denizi) ve sonbaharda soğuk mevsim için Türkiye'nin Akdeniz kıyılarına doğru göç eder. Aynı zamanda dünyanın birçok yerinde de bulunur.

Koruma

Karadeniz ve Marmara'da Lüfer türlerinin sayısının azalması ve miktarın düşmesi nedeniyle oluşan kamuoyu baskısıyla Tarım Bakanlığı tarafından Defneyaprağı, Çinekop, Sarıkanat avcılığı ve satışı yasaklanmıştı. Bu yasağın uygulanması için çeşitli sivil toplum örgütleri ve oluşumlar mücadele etmekte idi. Ayrıca her sene farkındalık yaratmak amacıyla Lüfer Bayramı etkinlikleri yapılmaktadır. Ancak 18 cm.den küçük olmamak kaydıyla avlanılması yeniden serbest bırakılmıştır.