Porozite
Porozite veya Gözeneklilik, yeryuvarını oluşturan malzemelerin önemli fiziksel özellikleri arasındadır ve yer altı suyunun hareketi, elde edilmesi ve miktarında büyük oranda rol oynar. Suyun yeraltına süzülmesinin nedeni toprağın, çökellerin ya da kayaçların boşluklara ya da gözeneklere sahip olmasındandır. Gözeneklilik (porozite) kayacın boşluklarının toplam hacmine oranıdır. Çoğunlukla toprak, çökel ya da çökel kayaçlardaki partiküller arası boşlukları içerirken diğer gözeneklilik türleri çatlaklar, kırıklar, faylar ve volkanik kayaçlardaki boşluklardan oluşur.
Farklı kayaç türlerinin gözeneklilikleri değişkendir ve kayacın büyüklüğüne, şekline ve kayacı oluşturan malzemelerin dağılımına bağlı olarak değişir. Birçok magmatik ve metamorfik kayaç tıpkı kireç taşları ve dolomitler gibi düşük gözeneklidir. Çünkü içerisindeki kristaller birbirlerine sıkı bir şekilde bağlanmıştır. Yine de eğer bu kayaçlar kırıklı haldeyse ya da yeraltı suyunun etkisi ile ayrışırlarsa gözeneklilik değerleri artış gösterir. Bu özellik çatlakları asitli yeraltı suları ile genişleyen masif kireçtaşı ve dolomit için geçerlidir.
Bunun tersi olarak, iyi boylanmış ve yuvarlaşmış tanelerden oluşan kırıntılı çökel kayaçlar yüksek gözenekliliğe sahiptir. Çünkü herhangi iki tane birbirlerine sadece bir noktada temas etmekte ve bu taneler arasında büyük boşluklar yer almaktadır. Öte yandan, kötü boylanmak çökel kayaçlar ise daha küçük taneler daha büyük taneler arasındaki boşlukları doldurduğundan gözeneklilik düşer ve böylece tipik olarak düşük gözenekli hale gelir. Ek olarak, taneler arasındaki çimentolanma da gözenekliliği azaltır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Monroe J., Wicander R. (2007) Fiziksel Jeoloji Yeryuvarı'nın Araştırılması. Ankara: TMMOB JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI.Ankara
- http://www.istanbul.edu.tr/eng/jeoloji/akademik/gj/ders-uygulama/jeolojiyegiris-II/yeraltisuyu-notlar/3-Akiferler.pdf [ölü/kırık bağlantı]
