Pristanik asit
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Nisan 2025) |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
2,6,10,14-tetrametilpentadekanoik asit | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| ChEBI | |
| ChemSpider | |
PubChem CID
|
|
| UNII | |
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | C19H38O2 |
| Molekül kütlesi | 298,504 |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Pristanik asit (2,6,10,14-tetrametilpentadekanoik asit), sağlıklı bireylerin kan plazmasında mikromolar konsantrasyonda bulunan bir terpenoid asittir. Bu asit aynı zamanda tatlı su süngerleri, kril, toprak solucanı, balina, süt yağı, petrol ve nice kaynaktan elde edilen lipitlerde de bulunur. Sıklıkla fitanik asitle beraber bulunur. İnsandaki pristanik asitler, diyetle dışarıdan alınmış veya fitalik asidin alfa oksidasyonu ile üretilmiştir. Pristanik asit fizyolojik konsantrasyonda peroksizom proliferatör-aktive reseptörünün (PPARα) doğal ligantıdır. Karaciğerde pristanik asit peroksizomal beta oksidasyon ile propionil-KoA'ya indirgenir. Pristanik ve fitalik asit Zellweger sendromu gibi bazı genetik bozuklarda birikir.[kaynak belirtilmeli]
Pristanik asidin esterleri ve tuzları pristanat adı verilir.[kaynak belirtilmeli]
Pristanik ilk kez R. P. Hansen ve J. D. Morrison tarafıdan süt yağından 1964 yılından izole edilir.[1] İsmi hidrokarbon karşılığı olan pristandan gelir. Pristan, köpek balığı karaciğerinden izole edildiği için ismi Latince pristis "köpekbalığı" kelimesinden türetilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hansen, RP; Morrison, JD (1 Kasım 1964). "The isolation and identification of 2,6,10,14-tetramethylpentadecanoic acid from butterfat". Biochemical Journal. 93 (2): 225-228. doi:10.1042/bj0930225. ISSN 0006-2936.