Prithviraj Chauhan
| Prithviraj Chauhan | |
|---|---|
 Bir Prithviraj Chauhan tasviri | |
| Doğum | y. 1162 Gujarat, Hindistan (tartışmalı) |
| Ölüm | 1192 (yaklaşık 30 yaşında) Tarain Muharebesi sonrası, Ghor Sultanlığı |
| Bağlılığı | Chahamana hanedanı (Chauhanlar) |
| Rütbesi | Samraat (İmparator) |
| Çatışma/savaşları | Tarain Muharebesi (1191) Tarain Muharebesi (1192) Mahoba Muharebesi |
| Ödülleri | ? |
Prithviraj Chauhan (y. 1162 – 1192), aynı zamanda Rai Pithora olarak da bilinir, Kuzey Hindistan'daki Ajmer merkezli bir Chahamana (Chauhan) kralıydı.[1] Delhi, Punjab, Rajasthan, Haryana, Uttar Pradesh ve Madhya Pradesh'in bazı bölgelerini kapsayan geniş bir krallığı yönetti.[2] Prithviraj, Hint efsaneleri ve tarihindeki önemli figürlerden biridir ve Ghorlular ile yaptığı savaşlarla tanınır. Özellikle Tarain Muharebeleri'ndeki rolü, onun Hindistan tarihindeki yerini sağlamlaştırmıştır.
İlk Yılları ve Tahta Çıkışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Prithviraj Chauhan, Chahamana kralı Someshvara ve kraliçe Karpuradevi'nin oğluydu.[2] Kraliyet metinleri onun doğum yerini Gujarat olarak gösterse de, tam doğum yeri kesin değildir. Prithviraj, babası Someshvara'nın ölümünden sonra, 1178 yılında, yaklaşık 16 yaşındayken Ajmer tahtına çıktı.[3] Erken yaşta tahta geçmesine rağmen, devlet işlerinde oldukça yetenekli olduğu kanıtlandı. Hükümdarlığının ilk yıllarında annesi Karpuradevi ona naibe olarak destek oldu, ancak kısa süre sonra kendi başına tam yetkili bir hükümdar haline geldi.[4]
Askeri Başarılar ve Fetihler
[değiştir | kaynağı değiştir]Prithviraj Chauhan'ın hükümdarlığı, Kuzey Hindistan'da Rajput krallıkları arasında yoğun rekabetin olduğu bir döneme denk geldi. Prithviraj, Digvijaya (dünyanın fethi) idealini benimsedi ve komşu krallıklara karşı bir dizi başarılı askeri sefer düzenledi.
Naga Ayaklanması'nın Bastırılması
[değiştir | kaynağı değiştir]Tahta çıktıktan kısa bir süre sonra, Prithviraj bir Naga ayaklanmasıyla karşılaştı. Bu ayaklanmayı başarıyla bastırdı ve Naga lideri Aparagangeya'yı yendi.[5] Bu, onun askeri yeteneklerinin ilk göstergelerinden biriydi.
Bhadanaka ve Chandelalar'a Karşı Savaşlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Prithviraj, batıdaki Bhadanaka krallığını boyunduruk altına aldı. Daha sonra, 1182'de, Bundelkhand'ın güçlü Chandela hükümdarı Paramardideva'ya karşı bir sefer düzenledi. Mahoba Muharebesi'nde Chandela ordusunu mağlup etti ve başkentleri Mahoba'yı ele geçirdi.[2] Bu zafer, Prithviraj'ın imparatorluğunu önemli ölçüde genişletti.
Gujarat'ın Chalukyalalarıyla Çatışma
[değiştir | kaynağı değiştir]Prithviraj, Gujarat'ın Chalukyalaları (Solanki) ile de zaman zaman çatışmalar yaşadı. Daha önceki Chauhan hükümdarları ile Chalukyalalar arasında uzun süredir devam eden bir rekabet vardı. Prithviraj'ın hükümdarlığı sırasında, iki taraf arasında kesin bir barış sağlanamadı, ancak büyük çaplı bir savaş da yaşanmadı.
Kannauj'un Gahadavalarıyla Rekabet
[değiştir | kaynağı değiştir]Prithviraj'ın en önemli rakiplerinden biri, Kannauj'un güçlü Gahadavala kralı Jayachandra idi. İki krallık arasında sürekli bir gerilim vardı. Bazı efsanevi anlatılarda, Prithviraj'ın Jayachandra'nın kızı Sanyogita'yı kaçırdığı ve bu durumun iki taraf arasındaki düşmanlığı derinleştirdiği belirtilir.[6] Bu hikâye, Prithviraj Raso gibi destanlarda popüler olsa da, tarihi doğruluğu tartışmalıdır.
Ghorlularla Çatışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Prithviraj Chauhan'ın hükümdarlığı, Ghor Sultanlığı'nın Hindistan'a doğru genişlemesiyle aynı döneme denk geldi. Ghorlu hükümdar Muhammed Guri, batıdaki Rajput krallıkları için ciddi bir tehdit oluşturuyordu.
Birinci Tarain Muharebesi (1191)
[değiştir | kaynağı değiştir]1191 yılında, Muhammed Guri'nin ordusu, Delhi yakınlarındaki Tarain'de Prithviraj Chauhan'ın ordusuyla karşılaştı. Prithviraj'ın ordusu, Rajput müttefiklerinden oluşan büyük bir kuvvetti. Birinci Tarain Muharebesi'nde Prithviraj, Muhammed Guri'nin ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı. Muhammed Guri bu muharebede yaralandı ve geri çekilmek zorunda kaldı.[2] Bu zafer, Prithviraj'ın itibarını büyük ölçüde artırdı ve Kuzey Hindistan'da Rajput üstünlüğünü geçici olarak yeniden tesis etti.
İkinci Tarain Muharebesi (1192)
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci Tarain'deki yenilgisinden bir yıl sonra, Muhammed Guri daha büyük ve daha hazırlıklı bir orduyla Hindistan'a geri döndü. 1192 yılında, İkinci Tarain Muharebesi'nde Prithviraj Chauhan ve Muhammed Guri'nin orduları tekrar karşılaştı. Bu sefer, Muhammed Guri, daha iyi askeri stratejiler ve daha disiplinli birliklerle (özellikle süvari okçuları) savaştı.[7] Muharebe, Prithviraj'ın ordusu için feci bir yenilgiyle sonuçlandı. Prithviraj Chauhan, savaş sırasında ele geçirildi ve daha sonra idam edildi.[2]
Mirası ve Efsaneler
[değiştir | kaynağı değiştir]Prithviraj Chauhan'ın yenilgisi, Kuzey Hindistan'da Müslüman egemenliğinin başlangıcını işaret etti. Onun ölümü, Hint tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Prithviraj, ölümünden sonra Hint folklorunda ve edebiyatında efsanevi bir figür haline geldi. En ünlü edebi eserlerden biri, onun yaşamını ve kahramanlıklarını anlatan Prithviraj Raso'dur. Bu destan, şair Chand Bardai tarafından yazıldığı iddia edilir ve Prithviraj'ın romantik ilişkilerini, cesaretini ve Ghorlulara karşı mücadelesini detaylandırır. Ancak, Prithviraj Raso'daki birçok olayın tarihi doğruluğu tartışmalıdır ve genellikle efsanevi unsurlar içerdiği kabul edilir.[8] Prithviraj Chauhan, Hint milliyetçiliği için de önemli bir sembol haline gelmiştir. Onun hikâyesi, cesaret, vatanseverlik ve İslami işgale karşı direnişin bir örneği olarak sıkça anılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Cynthia Talbot (2015). The Last Hindu Emperor: Prithviraj Chauhan and the Chahamana Dynasty. Cambridge University Press. ISBN 9781107118620.
- ^ a b c d e Satish Chandra (2007). History of Medieval India. Orient BlackSwan. s. 25-26. ISBN 9788125032274.
- ^ R.B. Singh (1964). History of the Chahamanas. N. Kishore. s. 164.
- ^ Dasharatha Sharma (1959). Early Chauhan Dynasties. S. Chand / Motilal Banarsidass. s. 69.
- ^ R.B. Singh (1964). History of the Chahamanas. N. Kishore. s. 166-167.
- ^ D. C. Sircar (1966). Indian Epigraphy. Motilal Banarsidass. s. 367-368.
- ^ John F. Richards (1993). The New Cambridge History of India: The Mughal Empire. Cambridge University Press. s. 35-36.
- ^ Romila Thapar (2002). The Penguin History of Early India: From the Origins to AD 1300. Penguin Books. s. 468-469.
